◄این قصه سر دراز دارد!

تین‌نیوز| از ژانویه 2016 که موضوع تمایل کشورمان برای خرید هواپیماهای ایرباس و پس از مدتی بویینگ به میان آمد، به مدت 9 ماه با سنگ اندازی های وزارت خزانه داری آمریکا مواجه شدیم. پس از تلاش های بسیار، بلاخره در تاریخ  21 سپتامبر مجوز فروش هواپیماهای اروپایی و آمریکایی به ایران توسط این وزارتخانه صادر شد. از آن پس در خبرهای مختلف مطلع شدیم تا پایان سال حداکثر 17 فروند هواپیمای ایرباس که از سفارش های لغو شده این شرکت هستند، وارد کشور خواهند شد. بویینگ نیز با ابراز خشنودی از اینکه مراحل پایانی قرارداد با ایران را سپری می کند، اعلام کرد تا پایان سال میلاد جاری هواپیمایی را به ایران تحویل نخواهد داد و در طول دو تا سه سال آینده این صادرات صورت خواهد گرفت. کم کم داشتیم نفس راحتی می کشیدیم که اخبار مختلفی در هفته گذشته، نفس ها را در سینه حبس کرد.
 
 ابتدای هفته گذشته عباس عراقچی، رئیس ستاد پیگیری برجام، علت تاخیر در تحویل هواپیماها به ایران را مربوط به مذاکرات ایران ایر با شرکت های هواپیما سازی اعلام کرد. روز بعد در پی انعکاس اظهارات جان کری در رسانه ها باز هم شاهد همان بازی همیشگی از سوی آمریکا بودیم. وزیر خارجه آمریکا، حمایت ایران از حزب الله لبنان را عامل سخت شدن رفع مشکلات بانکی ایران دانست. در واکنش به این سناریو تکراری از سوی آمریکا، عباس عراقچی این اظهارات را بهانه جویی آمریکا در اجرای بندهای برجام عنوان کرد و به این نکته تاکید کرد که سیاست های منطقه ای ایران ربطی به توافق هسته ای ندارد.

بعد از خبرهای برون مرزی که دست و دلمان را لرزاند، مصاحبه حمیدرضا پهلوانی،رئیس پیشین هواپیمایی کشوری نگاه ها را به داخل کشور معطوف کرد:

"زیرساخت های جدید برای خرید هواپیماهای جدید آماده نیست! حتی اگر همه محدودیت ها برداشته شود، ایرلاین ها توان مالی خرید هواپیماهای جدید را ندارند! "

پس این همه تلاش و نگرانی از بازی های پیش بینی نشده آمریکا برای چیست؟! در حال حاضر با سرمایه گذاری های بالا، طرح توسعه بسیاری از فرودگاه های کشور در حال اجراست. صرف نظر از اینکه الویت بندی در اجرای این طرح ها بر چه اساسی بوده است و چه فرودگاه هایی قرار است خانه هواپیماهای جدید باشند، موضوع مشکلات مالی ایرلاین ها مطرح شده است.

بدهی ایرلاین ها به شرکت های مختلف از جمله شرکت پخش فرآورده های نفتی به مبلغ 800 تا 900 میلیارد تومان و شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران، به مبلغ 700 میلیارد تومان، این روزها در بسیاری از خبرها  شنیده می شود. هزینه بالای تامین قطعات هواپیما که به دلیل تحریم ها، با چند برابر قیمت واقعی قطعه وارد کشور می شود و به گفته مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی شرایط برای تامین قطعات بدتر نیز شده است، از دیگر هزینه های بالایی است که ایرلاین ها متقبل می شوند.

اما همه این تلاش ها برای برقراری پروازها توسط ایرلاین ها، امید به درآمدیست که باید از فروش بلیت به مسافرین حاصل شود. حتی با آزاد سازی نرخ بلیت، امکان کسب درآمد مناسب مطابق میزان تقاضای روز، بالا رفت.  بر اساس آماری که وزارت راه و شهرسازی در تیرماه 1395 منتشر کرد، در حال حاضر 626،26 صندلی هواپیما در کشور موجود است. از طرفی میزان تقاضا نسبت به عرضه نیز به دلیل کمبود ناوگان هوایی آنقدر بالاست که مردم تحت هر شرایطی و با هر سطح کیفی ارائه شده در خدمات پروازی ، بلیت ها را خریداری می کنند. اما چه اتفاقی می افتد که ایرلاین ها با وجود این شرایط نمی توانند بهره وری لازم را داشته باشند؟!

صرف نظر از  بسیاری دیگر از فاکتورهای موثر در کاهش سود شرکت های هواپیمایی، یکی از عوامل مهم در این زمینه که نمی توان از روی آن به سادگی گذشت، فروش چارتری بلیت هاست! ایرلاین ها صندلی های خود را به چارتر کننده ها با قیمت مشخصی پیش فروش می کنند. حال با آزاد سازی نرخ بلیت ها، پولی که بواسطه این شرایط می تواند نصیب ایرلاین ها شود، بدلیل پیش فروش صندلی ها از قبل، از صنعت خارج می شود. پولی که می تواند با گردش در صنعت، بار بزرگی را از دوش ایرلاین ها بردارد.

حال با این کلاف سردرگم چه باید کرد؟! این همه بدهی و هزینه چگونه جبران می شوند؟! اگر زیر ساخت های فرودگاهی و بستر مناسب در حال حاضر آماده نیست، چگونه می خواهیم هواپیماهای جدید را سازمان دهی کنیم؟! اگر ایرلاین ها نمی توانند در حال حاضر هواپیماهای جدید را خریداری کنند، پس نتیجه این همه تلاش های مسئولین کشور برای رفع مشکلات در جهت نوسازی ناوگان هوایی کشورمان و سر و کله زدن با آمریکا چه خواهد بود؟!
 
فرنوش جهرمی -به قلم گروه تحلیلی اتاق خبر ایرونیوز