«خانه‌های خالی»؛ پدیده‌ای جهانی

تین نیوز| غلامرضا سلامی*: براساس آمار سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ نسبت خانه‌های خالی به کل واحدهای مسکونی کشور ۷/۶درصد اعلام شده است.

در بررسی معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در سال ۱۳۹۳ معیار جدیدی برای تعیین تعداد واحدهای مسکونی خالی شهر تهران در نظر گرفته شده که این معیار، مصرف ماهانه برق کمتر از ۵۰ کیلووات ساعت است. براساس معیار جدید، تعداد خانه‌های خالی شهر تهران در شهریور ۹۳، ۲۳۵ هزار واحد بوده که به طور تقریبی ۵ درصد کل واحدهای مسکونی این شهر است.

 بررسی آمار نسبت خانه‌های خالی به کل واحدهای مسکونی در سایر کشورها نشان از اختلاف فاحش این نسبت در کشورهای مختلف دارد؛ به‌گونه‌ای که برای اواخر دهه ۲۰۰۰میلادی دامنه نسبت خانه‌های خالی به کل واحدهای مسکونی از ۱/۵درصد در هلند تا ۱۱/۱درصد در جمهوری اسلواکی متغیر است. این شواهد دلالت می‌کند که نسبت معمول و مشخصی از خانه‌های خالی به کل واحدهای مسکونی وجود ندارد. در واقع، این سوال که نسبت طبیعی خانه‌های خالی به کل واحدهای مسکونی باید چه مقدار باشد جواب مشخصی ندارد.
در این صورت نمی‌توان ادعا کرد در وضعیت فعلی، تعداد واحدهای مسکونی خالی به‌طور غیرطبیعی زیاد است.

نسبت واحدهای مسکونی خالی به کل خانه‌های خالی تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند نوسانات بازار مسکن، میزان دسترسی به اطلاعات بازار مسکن، نسبت درآمد اجاره به قیمت املاک، شاخص دسترسی خانوار به مسکن و... قرار دارد. هرچند در برخی کشورها از ابزار مالیات به‌عنوان یکی از راهکارهای مقابله با پدیده خانه‌های خالی بهره گرفته شده اما شواهد چندانی در زمینه اثرگذاری این سیاست مالیاتی بر کاهش نسبت خانه‌های خالی وجود ندارد.
تعریف و شناسایی خانه‌های خالی به‌عنوان مهم‌ترین راه مقابله با این پدیده مطرح است.
 با در نظر گرفتن این ملاحظات پیشنهاد می‌شود اعمال هرگونه مالیات بر خانه‌های خالی، منوط به ایجاد سازوکاری دقیق و مشخص برای شناسایی این خانه‌ها باشد.

* مشاور مالی وزیر راه و شهرسازی