| کد خبر: 115490 |

به بهانه سیزدهمین سالگرد زلزله بم و هفته ایمنی در برابر زلزله

آیا از خشم زمین در امانیم‌؟

هفته‌نامه حمل ونقل|
 
سیدحسن حسینی: روز پنجم دی‌ماه مصادف با واقعه زلزله بم در تقویم رسمی کشور روز ملی ایمنی در برابر زلزله نام‌گذاری شده‌است که تا یک هفته به‌عنوان هفته ایمنی در برابر زلزله نام‌گذاری شده است.

به همین منظور پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با توجه به ضرورت آگاه‌سازی و ارتقای فرهنگ عمومی در برابر زلزله با پیشنهاد نام‌گذاری این هفته به‌عنوان «هفته ملی ایمنی در برابر زلزله» فرصتی را فراهم کرد تا هر ساله با برگزاری برنامه‌ها و فعالیت‌های آموزشی و ترویجی متنوع در این روز، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره چند ١ ‌هزار قربانی این فاجعه تلخ، زمینه ارتقای آگاهی عمومی و شاخص‌های ایمنی در برابر زمین‌لرزه در کشور فراهم شود.
 
زلزله بم به شدت ۶٫۶ ریشتر در ساعت ۵:٢٦ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. درواقع زلزله بم که به کشته و مجروح‌شدن بیش از ۷۰‌هزار نفر از هموطنان‌مان منجر شد و تبعات ناگوار آن همچنان هزاران‌ هزار نفر از بازماندگان فاجعه را آزار می‌دهد، قطعا یکی از تلخ‌ترین سوانح تاریخ معاصر ما و روزی فراموش‌ناشدنی در خاطره مشترک ایرانیان است. زمین‌لرزه‌ها توسط فرآیندهای بنیادین و قدرتمند زمین‌‌شناختی که خارج از حیطه کنترل ما هستند، به وجود می‌‌آیند، این فرآیندها نسبتا غیرقابل پیش‌بینی هستند.
 
مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، یکی از روش‌های ایمنی در برابر زلزله
امواج زلزله‌ای ثبت‌شده می‌تواند به ما اطلاع دهند که ارتعاش‌های بسیار قوی‌تری در راه است، اما این اطلاعات می‌تواند فقط چند دقیقه پیش از وقوع زلزله به ما اخطار دهد. دانشمندان می‌‌توانند بر پایه حرکت‌‌های صفحه‌‌ها در زمین و موقعیت منطقه‌های گسل پیش‌بینی کنند که در کدام مناطق احتمال وقوع زلزله زیاد است.

همچنین با تحقیق در تاریخ زمین‌لرزه‌‌های روی داده در منطقه موردنظر، زمان احتمالی وقوع زلزله را پیش‌بینی کنند. با این همه این پیش‌بینی‌ها معمولا بسیار ضعیف هستند. عمده پیشرفت‌هایی که طی ۵ ‌سال گذشته حاصل شده است به آمادگی برای زلزله و مخصوصا حیطه مهندسی عمران مربوط می‌شود.
 
طی چند دهه اخیر استانداردهایی برای ساخت ساختمان‌ها درنظر گرفته شده است تا مقاومت آنها در برابر نیروی امواج زمین‌لرزه افزایش یابد.از استانداردهای جدید می‌توان به تقویت مصالح اشاره کرد. طراحی بناها به شیوه‌ای که از انعطاف‌پذیری لازم برای جذب ارتعاش‌ها برخوردار باشند بدون آن‌که تخریب شوند، یکی دیگر از این روش‌هاست.

یکی دیگر از مولفه‌های آمادگی، آموزش مردم است. امروزه بسیاری از سامانه‌های دولتی در اغلب کشورها دفترچه‌‌های راهنمایی منتشر می‌‌کنند که در آن چگونگی وقوع زلزله، راهنمایی‌‌هایی در مورد حفاظت خانه در برابر زلزله‌‌های احتمالی و فعالیت‌‌هایی که در زمان وقوع زلزله باید انجام داد، گردآوری شده است.
 
از جمله آنها جمعیت هلال‌احمر است که پیشینه‌ای طولانی در امر آموزش آمادگی در برابر مخاطرات و کمک‌های اولیه اشته است.در سال‌های اخیر اطلاعات زیادی در مورد زلزله کسب کرده و فرآیند وقوع آن را بهتر از پیش درک کرده و با تلفات ناشی از آن آشنا هستیم.

اما هنوز هم برای مقابله با آن کاری نمی‌توانیم انجام دهیم. البته دانش امروزی با توانی که دارد راه‌‌حل‌‌هایی را پیشنهاد می‌‌کند که در برخی از شرایط مفید به‌نظر می‌‌رسد. با این وجود، درحال حاضر این امکان وجود ندارد که به مردم گفت دقیقا چه وقت زلزله روی می‌دهد.
 
منشأ پیدایش زمین‌لرزه
زمین‌لرزه‌ها توسط فرآیندهای بنیادین و قدرتمند زمین‌شناختی که خارج از حیطه کنترل ما هستند، به‌وجود می‌آیند. این فرآیندها نسبتا غیرقابل پیش‌بینی است که در اثر فعل و انفعالات درونی زمین و برهم‌کنش مواد مذاب داخلی زمین آشوب‌های شدیدی را در داخل زمین علاوه بر بازتاب بیرونی آن به وجود می‌آورند. برای پی‌بردن به ماهیت وجودی، علل پیدایش، زمان وقوع و قدرت زلزله به تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری نیاز هست.
 
پیش‌بینی زلزله
امواج زلزله‌ای ثبت‌شده می‌تواند به ما اطلاع دهند که ارتعاش‌های بسیار قوی‌تری در راه است، اما این اطلاعات می‌تواند فقط چند دقیقه پیش از وقوع زلزله به ما اخطار دهد. دانشمندان می‌‌توانند بر پایه حرکت‌‌های صفحه‌‌ها در زمین و موقعیت منطقه‌های گسل، پیش‌بینی کنند که در کدام مناطق احتمال وقوع زلزله زیاد است. همچنین با تحقیق در تاریخ زمین‌لرزه‌‌های روی داده در منطقه موردنظر، زمان احتمالی وقوع زلزله را پیش‌بینی کنند. با این همه این پیش‌بینی‌ها معمولا بسیار ضعیف هستند.
 
اما پیش‌بینی دانشمندان در مورد پس‌لرزه‌ها دقیق‌تر است. پس‌لرزه‌ها، لرزه‌هایی هستند که پس از زلزله اولیه روی می‌‌دهد. این پیش‌بینی‌‌ها براساس تحقیق‌‌های بسیار وسیعی که در مورد الگوهای پس‌لرزه‌‌ها انجام شده است، صورت می‌گیرد. زلزله‌شناسان در این مورد که چگونه زمین‌لرزه‌‌هایی که از یک گسل شروع شده‌اند می‌توانند زلزله‌‌های دیگری را در گسل‌‌های متصل به یکدیگر به وجود آورند، پیش‌بینی‌های دقیقی انجام می‌‌دهند.

لینک خبر
 
خواندنی ها

ارسال نظر

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.

  • تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.

  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

  • انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.

  • جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.