|
کد خبر:
116500
|
هوای «هوا» را باید داشت
تین‌نیوز| نخستین ایرباس آ۳۲۱ هما به زمین نشست و این خبر، پنجشنبه، ۲۳ دی به یکی از مهم‌ترین اخبار رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شد.
۲۴ تیر ۹۴ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) مورد توافق ایران و کشورهای ۱+۵ قرار گرفت. طبیعی است که مهم‌ترین انتظار از توافق برجام ایجاد گشایش در تعاملات بین‌المللی، بهبود ارتباطات سیاسی و در نتیجه ارتقای کمی و کیفی مبادلات تجاری و اقتصادی بین‌المللی بوده است.
علاوه بر اهداف و دستاوردهای سیاسی برجام و با در نظر گرفتن اینکه دولت در بخش‌های مختلف اقتصادی چه انتخاب‌هایی برای استفاده از ظرفیت‌های آزاد شده برجام داشته، به نظر می‌رسد حداقل در بخش حمل‌ونقل این انتخاب‌ها چندان گسترده نبوده است. سال‌ها تحریم‌های سیاسی و اقتصادی، زیرساخت‌های عملیاتی حمل‌ونقل کشور ازجمله بخش هوایی، بنادر و دریانوردی و البته تا حدودی شبکه ریلی را دچار عقب‌ماندگی، به‌ویژه در کسب فناوری‌های روز دنیا کرده است.
توسعه شبکه ریلی کشور در راستای اهداف سند چشم‌انداز را بااهمیت می‌دانم و معتقدم زمان آن رسیده که در بخش ریلی سرمایه‌گذاری مناسبی انجام شود؛ به عنوان نمونه راه‌اندازی قطارهای پرسرعت، رفع گلوگاه‌های شبکه موجود، استقرار سیستم‌های نوین علائم و ارتباطات و بکارگیری ناوگان ریلی جدید و پیشرفته از اولویت‌های این بخش است. اما چرا در این مقطع توجه دولت به نوسازی شبکه هوایی جلب شده است؟ آیا دولت نمی‌توانست چنین سرمایه‌گذاری عظیمی را به طور مثال در بخش ریلی انجام دهد؟ آیا قرارداد خرید ایرباس فقط اهداف اقتصادی داشته است؟
در اینجا لازم است چند نکته بیان شود نخست اینکه بخش هوایی کشور به واسطه ارتباطات گسترده بین‌المللی و الزام به رعایت استانداردهای پیچیده و محکم مراجع ذی‌ربط بین‌المللی به مراتب بیشتر از سایر بخش‌های حمل‌ونقل از تحریم‌ها آسیب دیده و لازم است نوسازی آن به منظور حفظ قابلیت اطمینان و ایمنی و با هدف کسب جایگاه‌های از دست رفته قبلی حداقل در سطح منطقه در اولویت باشد.
از سوی دیگر ظرفیت‌های موجود در مسیرهای عبوری هوایی کشور بیش از سایر حوزه‌ها می‌تواند در کوتاه‌مدت به عنوان منبع درآمدی مهمی برای کشور مدنظر باشد. البته این به معنای اهمیت پایین کریدورهای ترانزیتی زمینی و ریلی نیست، بلکه تفاوت در سرعت تبدیل ظرفیت‌های بالقوه به بالفعل در بخش ترانزیت هوایی و زمینی مد نظر است.
باید به این نکته توجه شود که در دهه‌های اخیر، زیرساخت‌های حمل‌ونقل هوایی از جمله فرودگاه‌ها به نسبت توسعه یافته، به طوری که حتی از اضافه‌ظرفیت در بیشتر فرودگاه‌های کشور سخن به میان می‌آید. این در حالی است که مهم‌ترین گلوگاه توسعه در این بخش نوسازی ناوگان فرسوده هوایی است که در ۴ دهه گذشته به شکل مطلوبی انجام نشده است. در صورت نوسازی ناوگان هوایی بستر لازم برای بهره‌گیری از آن در کوتاه‌مدت به طور نسبی آماده است، در حالی که در بخش ریلی، چنین ظرفیتی حداقل در کوتاه‌مدت وجود ندارد.
از نگاه فناوری و ظرفیت جذب، بخش هوایی به مراتب از ظرفیت جذب بالاتری نسبت به سایر شیوه‌های حمل‌ونقل از جمله بخش ریلی برخوردار است. سرریز دانش نیز در بخش هوایی بسیار بالاتر از سایر حوزه‌های حمل‌ونقل است؛ اگرچه نوع قرارداد و چگونگی انتقال دانش و فناوری نیز در این زمینه تعیین‌کننده است. به نظر می‌رسد توفیق دولت به‌ویژه وزارت راه و شهرسازی در تبدیل ظرفیت‌های آزادشده برجام به بستری برای نوسازی ناوگان هوایی کشور ـ فارغ از منافع مستقیم و غیرمستقیم آن در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی ـ می‌تواند به عنوان یک تجربه و مدلی موفق از سرمایه‌گذاری مشترک داخلی و خارجی در جهت نوسازی سایر زیرساخت‌های حمل‌ونقل، به‌ویژه بخش ریلی کشور از جمله در زمینه راه‌اندازی قطارهای پرسرعت در مسیرهای تهران ـ مشهد و تهران ـ اصفهان که سال‌هاست در نیمه راه متوقف مانده‌اند، به کار گرفته شود.
مجید بابایی - کارشناس حمل‌ونقل
علاوه بر اهداف و دستاوردهای سیاسی برجام و با در نظر گرفتن اینکه دولت در بخش‌های مختلف اقتصادی چه انتخاب‌هایی برای استفاده از ظرفیت‌های آزاد شده برجام داشته، به نظر می‌رسد حداقل در بخش حمل‌ونقل این انتخاب‌ها چندان گسترده نبوده است. سال‌ها تحریم‌های سیاسی و اقتصادی، زیرساخت‌های عملیاتی حمل‌ونقل کشور ازجمله بخش هوایی، بنادر و دریانوردی و البته تا حدودی شبکه ریلی را دچار عقب‌ماندگی، به‌ویژه در کسب فناوری‌های روز دنیا کرده است.
توسعه شبکه ریلی کشور در راستای اهداف سند چشم‌انداز را بااهمیت می‌دانم و معتقدم زمان آن رسیده که در بخش ریلی سرمایه‌گذاری مناسبی انجام شود؛ به عنوان نمونه راه‌اندازی قطارهای پرسرعت، رفع گلوگاه‌های شبکه موجود، استقرار سیستم‌های نوین علائم و ارتباطات و بکارگیری ناوگان ریلی جدید و پیشرفته از اولویت‌های این بخش است. اما چرا در این مقطع توجه دولت به نوسازی شبکه هوایی جلب شده است؟ آیا دولت نمی‌توانست چنین سرمایه‌گذاری عظیمی را به طور مثال در بخش ریلی انجام دهد؟ آیا قرارداد خرید ایرباس فقط اهداف اقتصادی داشته است؟
در اینجا لازم است چند نکته بیان شود نخست اینکه بخش هوایی کشور به واسطه ارتباطات گسترده بین‌المللی و الزام به رعایت استانداردهای پیچیده و محکم مراجع ذی‌ربط بین‌المللی به مراتب بیشتر از سایر بخش‌های حمل‌ونقل از تحریم‌ها آسیب دیده و لازم است نوسازی آن به منظور حفظ قابلیت اطمینان و ایمنی و با هدف کسب جایگاه‌های از دست رفته قبلی حداقل در سطح منطقه در اولویت باشد.
از سوی دیگر ظرفیت‌های موجود در مسیرهای عبوری هوایی کشور بیش از سایر حوزه‌ها می‌تواند در کوتاه‌مدت به عنوان منبع درآمدی مهمی برای کشور مدنظر باشد. البته این به معنای اهمیت پایین کریدورهای ترانزیتی زمینی و ریلی نیست، بلکه تفاوت در سرعت تبدیل ظرفیت‌های بالقوه به بالفعل در بخش ترانزیت هوایی و زمینی مد نظر است.
باید به این نکته توجه شود که در دهه‌های اخیر، زیرساخت‌های حمل‌ونقل هوایی از جمله فرودگاه‌ها به نسبت توسعه یافته، به طوری که حتی از اضافه‌ظرفیت در بیشتر فرودگاه‌های کشور سخن به میان می‌آید. این در حالی است که مهم‌ترین گلوگاه توسعه در این بخش نوسازی ناوگان فرسوده هوایی است که در ۴ دهه گذشته به شکل مطلوبی انجام نشده است. در صورت نوسازی ناوگان هوایی بستر لازم برای بهره‌گیری از آن در کوتاه‌مدت به طور نسبی آماده است، در حالی که در بخش ریلی، چنین ظرفیتی حداقل در کوتاه‌مدت وجود ندارد.
از نگاه فناوری و ظرفیت جذب، بخش هوایی به مراتب از ظرفیت جذب بالاتری نسبت به سایر شیوه‌های حمل‌ونقل از جمله بخش ریلی برخوردار است. سرریز دانش نیز در بخش هوایی بسیار بالاتر از سایر حوزه‌های حمل‌ونقل است؛ اگرچه نوع قرارداد و چگونگی انتقال دانش و فناوری نیز در این زمینه تعیین‌کننده است. به نظر می‌رسد توفیق دولت به‌ویژه وزارت راه و شهرسازی در تبدیل ظرفیت‌های آزادشده برجام به بستری برای نوسازی ناوگان هوایی کشور ـ فارغ از منافع مستقیم و غیرمستقیم آن در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی ـ می‌تواند به عنوان یک تجربه و مدلی موفق از سرمایه‌گذاری مشترک داخلی و خارجی در جهت نوسازی سایر زیرساخت‌های حمل‌ونقل، به‌ویژه بخش ریلی کشور از جمله در زمینه راه‌اندازی قطارهای پرسرعت در مسیرهای تهران ـ مشهد و تهران ـ اصفهان که سال‌هاست در نیمه راه متوقف مانده‌اند، به کار گرفته شود.
مجید بابایی - کارشناس حمل‌ونقل
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.