◄ راه‌های شمال کشور دربن‌بست؛ فقدان اعتبار یا اولویت گذاری‌ها

تین‌نیوز| مژگان اثباتی، مدرس دانشگاه-روزنامه‌نگار: در جریان مسافرت‌های تعطیلات 3 روزه پایان ماه مبارک رمضان امسال، بار دیگر موضوع ظرفیت و کشش جاده‌های مواصلاتی کشور، خصوصاً محورهای منتهی به استان‌های شمالی، خبرساز شد.
حجم انبوه وسایل نقلیه عازم به شمال کشور، که اینبار از محاسبه و پیش بینی‌ها فراتر رفت، باز هم مشکلات عدیده‌ای را موجب شد. انسداد کامل جاده چالوس برای ساعتهای متمادی به رغم یک طرفه شدن آن، مشکل ایجاد شده در تونل کندوان که منجر به ایجاد آسیب‌های جدی تنفسی برای مسافران محبوس شده در آن شد، ایجاد ترافیک چند ده کیلومتری در آزادراه قزوین- رشت و در محل بریدگی و انفصال آزادراه در منطقه منجیل، علاوه بر آنکه شمار کثیری از هموطنان را آزرد و موجب شد به جای داشتن چند روز تعطیلات آرام‌بخش، پس از یک ماه روزه‌داری در رمضان گرم و طولانی سال جاری، قسمت عمده‌ای از اوقات خود را در گره‌های کور ترافیکی در جاده‌ها سرکنند، منجر به نارضایتی و مختل شدن زندگی عادی ساکنان بسیاری از شهرهای شمالی کشور نیز شد.
این وضعیت بار دیگر توجهات را معطوف سوالاتی کهنه و بی‌جواب در زمینه سیاستگذاری‌ها و اولویت‌های ایجاد زیرساخت‌ها در بخش راه‌های کشور کرد.
برای اتصال مناطق مرکزی کشور به استان‌های شمالی، در کنار راههای قدیمی موجود که با وجود بهسازی و اصلاح، به هیچ وجه پاسخگوی حجم عظیم مسافران نیست، از چند دهه قبل، طرح‌های احداث دو آزادراه، یکی به مقصد چالوس در استان مازندران و دیگری به مقصد رشت در استان گیلان پیش بینی شد که با نگاهی به وضعیت کنونی آنها، می‌توان به اولویت‌های کاری دست اندرکاران این بخش در طول سال‌های گذشته پی برد. با صرف‌نظر از قدمت بیش از چهل ساله آغاز مطالعات آزادراه تهران- شمال (چالوس)، بیست سال از تصویب اجرای این طرح و واگذاری اجرای آن به بنیاد مستضعفان گذشته و از این جاده 124 کیلومتری، تنها 20 کیلومتر قطعه چهارم آن در سالهای اخیر مورد بهره برداری قرار گرفته است. آزادراه 138 کیلومتری قزوین- رشت، به عنوان قسمتی از کریدور بین‌المللی حمل و نقل شمال- جنوب، که در مقایسه، وضعیت نسبتاً بهتری داشته است، پس از 12 سال از آغاز عملیات احداث، در سال 1388 به صورت ناقص افتتاح شد و با گذشت بیش از 6 سال از افتتاح، هنوز ساخت 11 کیلومتر آن، حدفاصل منجیل و لوشان، بلاتکلیف مانده است و همین امر، گلوگاهی را در میانه  این مسیر ایجاد کرده که در زمان‌های پرتردد، موجب توقف و معطلی چندین ساعته مسافران می شود.
این درحالی است که توجه به اعتبارت تخصیصی در دو دهه گذشته در بخش راه و جاده و انجام پروژه‌های بزرگ ساخت آزادراه در کشور، نشانگر آن است که عدم اتمام پروژه‌های راهسازی در شمال کشور، بیش از آنکه محصول فقدان اعتبار و مشکلات فنی و حقوقی باشد، نتیجه اولویت‌بندی‌ها در این حوزه است. در این ارتباط می‌توان به پیشرفت پروژه راه کربلا در غرب کشور اشاره کرد. این پروژه طی بیست و پنج سال گذشته با احداث آزادراه تهران- ساوه و همچنین ساوه- همدان، مجموعاً با طول حدوداً 300 کیلومتر و تعریض کامل راه همدان- کرمانشاه و تبدیل آن به بزرگراه و همچنین یافتن سرمایه‌گذار خارجی برای ساخت آزادراه همدان- کرمانشاه و کرمانشاه- خسروی به طول مجموعاً 400 کیلومتر که آخرین مراحل مطالعات خود را می‌گذراند، در مقایسه با وضعیت راه‌های شمال کشور، از موقعیت متفاوتی برخوردار است.
در این ارتباط می‌بایست به متولیان امر گوشزد کرد که آقایان! آیا گذشت بیست سال زمان که در بسیاری از این مدت، وضعیت اقتصادی کشور بسیار خوب و خزانه نیز پرپول بوده است، برای ساخت آزادراهی 124 کیلومتری که موجب آسایش و حفظ جان میلیون ها شهروند متقاضی سفر به مناطق شمالی کشور می‌شود، کافی نیست؟ مردم همانگونه که حق دارند برای دسترسی به امکان مقدسه و متبرکه، از راههای امن و راحت بهره‌مند باشند، بهره‌بردن از مناطق سیاحتی و توریستی کشور، که از جمله مواهب الهی به این مرز و بوم و ملت است نیز از جمله حقوقی است که دولت‌ها موظف به تأمین راه‌های استفاده آسان و بی‌خطر از آن هستند.
امید است دولت یازدهم علی‌رغم شرایط نامناسب اقتصادی کشور که سرمایه‌گذاری در امور زیربنایی را با محدودیت‌های جدی مواجه کرده است، خصوصاٌ در شرایط پس از برجام، با توجه ویژه به تکمیل پروژه‌های مذکور، تغییر نگاه دولت در چنین موضوعاتی را عملاٌ به مردم نشان دهد. در این ارتباط به نتیجه رسیدن تلاش‌های اخیر دولت در اتمام قطعه اول آزادراه شمال تا اوایل سال آینده، که با حذف مسیر پرترافیک محدوده کرج، موجبات کوتاه شدن 60 کیلومتری مسیر تهران- چالوس نیز خواهد شد، می‌تواند پیام مناسبی را در این زمینه به جامعه ارائه کند.