آسفالت و محیط زیست هردو می بازند

تین‌نیوز| نیمی از سال به دلیل سردسیر بودن اردبیل عملیات برف روبی و نمک پاشی در جاده ها و معابر داخل شهرها انجام می شود و این در حالی است که کارشناسان از زیان بی بازگشت نمک پاشی می گویند.

پیش از آنکه در سال جاری فصل زمستان آغاز شود، راهداران به دلیل بارش های متعدد برف و یخبندان به جاده ها اعزام شدند.

از ابتدای پاییز سال جاری تا تنها یک هفته اول دی ماه بیش از ۲۹ هزار کیلومتر در محورهای مواصلاتی استان برف روبی انجام شده است. این به این معنی است که جاده های استان به دلیل بارش برف بارها و بارها برف روبی شده و در طول سه ماه پاییز عملیات برف روبی تقریبا در تمامی روز ها و در برخی مقاطع به مدت چند شبانه روز پی در پی و بی وقفه انجام شده است.

به همراه برف روبی چهار هزار و ۷۷۷ تن شن و نمک با هدف ذوب برف ها مصرف شده است. رقمی که به گفته معاون راهداری و حمل و نقل جاده ای استان به دلیل برودت کم سابقه هوا در سال جاری با افزایش همراه است.

به تعبیری در نیمی از سال به صورت مداوم سطح جاده ها و معابر داخل شهرها نمک پاشی می شود؛ غافل از اینکه نمک خود قاتل خاموش آسفالت جاده ها است و با ترکیب با برف می تواند به آلودگی محیط زیستی منجر شود.

نمک پاشی به فرهنگ زمستان اردبیل تبدیل شده است
شهردار اردبیل  معتقد است نمک‌پاشی بیش از اندازه به دلیل اینکه در برف و آب حل شده و جذب می‌شود، می‌تواند به منابع آبی زیرزمینی لطمه وارد سازد.
حمید لطف‌اللهیان تصریح کرد: در هر وعده بارش نمک‌پاشی معابر به قوت انجام می‌شود و در تمامی پل‌ها و خیابان‌هایی که احتمال تصادف به دلیل یخ‌زدگی پیش بینی شده، شهرداری معبر را نمک‌پاشی می‌کند.

وی افزود: بااین‌وجود ما چندان موافق نمک‌پاشی بی‌قاعده و بیش‌ازحد نیستیم؛ چرا که نمک‌پاشی می‌تواند به درختان و فضای سبز و همچنین منابع آبی لطمه وارد سازد.

شهردار اردبیل متذکر شد: با هر بارش برف شهروندان انتظار دارند که مأموران شهرداری از همانی ابتدای برف نمک‌پاشی و برف‌روبی را آغاز کنند و هر چند این درخواست اجرا می‌شود اما فرهنگ اشتباهی در خصوص نمک‌پاشی متداول شده است.


لطف‌اللهیان تصریح کرد: در همه جای دنیا شهروندان یک شهر شرایط زندگی خود را با وضعیت جوی متناسب می‌کنند اما متأسفانه در اردبیل به جای متناسب‌سازی صرفاً از دستگاه‌های خدمات رسان درخواست می‌شود که نسبت به خدمت‌رسانی بیشتر اقدام کنند.

در عین حال مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اردبیل نیز با تاکید به مضرات نمک پاشی معتقد است این شیوه تنها شیوه در دسترس است.
علی رحمتی تصریح کرد: در وضعیت فعلی نمک‌پاشی یکی از مهم‌ترین شیوه‌های ایمن‌سازی جاده‌ها در فصل زمستان و ایام یخبندان است؛ و متاسفانه نه تنها به آسفالت لطمه می‌زند بلکه به جسم جاده نیز آسیب وارد می‌سازد.

مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان متذکر شد: برای تعدیل معایب نمک‌پاشی، راهداری همواره با مخلوط کردن نمک با ماسه نسبت به نمک‌پاشی اقدام می‌کند.

رحمتی تأکید کرد: این طرح موجب می‌شود تا هم به لحاظ ایمنی نیاز لازم رفع شده و هم حجم زیای از نمک به سطح جاده ریخته نشود.
وی افزود: نمک آب شده ممکن است منابع آبی زیرزمینی را نیز متأثر سازد اما با تعدیل آن با ماسه تلاش می‌شود میزان اندکی از نمک روی سطح آسفالت ریخته شود.

مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان تأکید کرد: در حال حاضر طرح‌های جایگزینی برای استان‌های سردسیر کشور در دست مطالعه است که بتواند به جای نمک‌پاشی مورد استفاده قرار گیرد.

رحمتی ابراز امیدواری کرد نتیجه این مطالعات به فرجام مطلوب رسیده و بتوان طرح‌های جایگزین نمک‌پاشی را در محورهای مواصلاتی استان اردبیل که یک استان سردسیر است استفاده کرد.



نبود شیوه جایگزین استفاده از نمک را باب کرد
شاید در مناطقی از کشور که بارش های مقطعی و کوتاه مدت برف مشاهده می شود، بتوان از زیان نمک پاشی چشم پوشید اما در خود اردبیل با کثرت بارش ها و طولانی بودن فصل سرما و یخبندان جایگزینی برای نمک پاشی ضروری است.
معاون راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اردبیل که بارها در جاده ها حضور یافته و شاهد عملیات راهداری نمک پاشی بوده معتقد است چون شیوه جایگزینی نداریم نمک پاشی باب شده است.

نمک پاشی می تواند به جسم جاده لطمه زده و به آب های زیر زمینی نیز زیان وارد سازدعلی یوسف زاده تصریح کرد: بر اساس بررسی های انجام شده نمک پاشی از هشت تصادف وقوع هفت مورد را مانع می شود و نمک از ۱۹۴۰ به عنوان یک عامل اصلی در مقابله با برف و یخ در معابر استفاده شده است.

وی با بیان اینکه در سطح دنیا نیز ۸۰ درصد شیوه های ذوب برف نمک پاشی است، اضافه کرد: نمک به دلیل اینکه در دسترس است، ارزان است، ذخیره سازی و جابه جایی آسان دارد، پخش آن به راحتی انجام می شود، غیر سمی است، گذشت زمان بر کیفیت آن تاثیری ندارد، با سرعت بیشتری جاده را پاکسازی می کند، منجر به کاهش هزینه نیروی انسانی به جهت پاکسازی جاده می شود، هزینه پاکسازی جاده را ندارد و ایمنی کافی دارد مورد استفاده قرار می گیرد.

معاون راهداری و حمل و نقل جاده ای استان متذکر شد: در عین حال نباید از مضررات آن غفلت کرد؛ نمک پاشی می تواند به جسم جاده لطمه زده و به آب های زیر زمینی نیز زیان وارد سازد.

یوسف زاده تاکید کرد: دلیل استفاده از نمک نبود جایگزین مناسب است بطوریکه برخی جایگزین ها مورد استفاده قرار گرفته اما به اندازه نمک کارکرد ندارد.


وی افزود: در خود استان اردبیل برخی مواد از جمله کلرید کلسیم، کلرید منزیم و کلرید پتاسیم برای ذوب برف استفاده شده است اما به دلیل محدودیت در نحوه عملکرد این مواد، در اغلب مواقع نمک ارجحیت دارد.

معاون راهداری و حمل و نقل جاده ای استان تاکید کرد: کلرید کلسیم بر خلاف نمک یا کلرید سدیم مایع است و باید با تانکر آب پاشی شود و لازم است حتی قبل از بارش برف جاده خیس شود.

به گفته یوسف زاده کلرید پتاسیم خورندگی کمی دارد و تا منفی چهار درجه عملکرد داشته در حالی که نمک تا منفی ۹ درجه عملکرد دارد.

وی افزود: کلرید منزیم نیز  مایع است و استات منزیم  نیز خورندگی کمتری دارد و ۱.۷ برابر حجم نمک باید از آن استفاده کرد تا به همان میزان اثرگذار باشد.

معاون راهداری و حمل و نقل جاده ای استان افزود: ماده دیگر اوره است که اغلب در فرودگاه ها استفاده می شود و در خود استان نیز در فرودگاه اردبیل مورد استفاده قرار می گیرد.

یوسف زاده تاکید کرد: به دلیل صدمات نمک به موتور هواپیما مصرف اوره در فرودگاه توصیه می شود و برای پاکسازی باند به کار گرفته می شود.

تولید کنندگان اردبیل جایگزین نمک پاشی معرفی کنند
در حال حاضر تمامی دستگاه های متولی به زیان های مصرف نمک واقف هستند. اما دست خالی و نبود جایگزین مناسب موجب شده سالانه حجم عظیمی نمک وارد چرخه زیست محیطی شود.

ایده جایگزینی نمک برای جاده ها ایده مغفولی است که می تواند مورد استفاده شرکت ها جهت تولید ماده مناسب قرار گیردمعاون راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اردبیل گفت: طی سال های اخیر برخی شرکت ها مدعی تولید مواد شیمیایی کم خطر جایگزین نمک شده اند که می تواند حتی تا منفی ۴۰ درجه کارکرد داشته باشد.

یوسف زاده یادآور شد که زمانی ۱۰۰ تن از یکی از این مواد خریداری کرده و در جاده های استان مصرف کرده اند اما در عمل هیچ نتیجه ای نداشته است.
وی تاکید کرد: متاسفانه این مواد فقط در آزمایشگاه جواب می دهد و در جاده یخبندان فاقد کارکرد است.



راهداری و حمل و نقل جاده ای استان و شهرداری ها این آمادگی را دارند که ماده بهینه را برای خوردندگی برف به کار گیرند.

با این وجود هیچ تولید کننده ای تاکنون نتوانسته ماده مناسبی معرفی کند. گفته می شود یکی از سیاست های اقتصاد مقاومتی توجه به دانش بنیان است. ایده جایگزینی نمک برای جاده ها ایده مغفولی است که می تواند مورد استفاده شرکت ها جهت تولید ماده مناسب قرار گیرد.

اشتباهات ناگزیز در نحوه برف روبی
از سویی خود نمک پاشی نیز به شکل درست و اصولی انجام نمی شود. در برخی مواقع می توان نمک پاشی های بی قاعده را در سطح معابر مشاهده کرد.
در جاده ها نیز به تعبیر معاون راهداری و حمل و نقل جاده ای نحوه نمک پاشی به دلیل قصور در ارائه اطلاعات صحیح بارش ها با آیین نامه های داخلی مغایرت دارد.
یوسف زاده تصریح کرد: ما از آغاز بارش برف تا اتمام آن نمک پاشی داریم در حالی که این روند علمی نیست و مطابق آیین نامه بعد از اتمام برف باید نمک پاشی آغاز شود.

وی افزود: به عنوان مثال در آذربایجان غربی که متراژ محورهای مواصلاتی آن مشابه اردبیل است کمتر از ما نمک پاشی انجام می شود.

در صورتی که راهداری زمان دقیق بارش برف را بداند یک ساعت قبل از بارش می توان با نمک پاشی مانع از چسبیدن برف به جاده شدمعاون راهداری و حمل و نقل جاده ای استان تاکید کرد: یکی از دلایل این شیوه نمک پاشی در اردبیل به ایمن سازی جاده بر می گردد؛ اغلب تریلی ها زنجیر چرخ نمی بندند و راهداری برای اینکه تریلی روی سطح یخ زده قیچی نکند مجبور به نمک پاشی از ابتدای بارش حتی حین بارش است.

به گفته یوسف زاده راهداری موظف نیست همزمان با کولاک نمک پاشی بکند و زمان بارش فقط باید سطح جاده تیغ زده شود تا از انباشت برف خودداری کند.
وی مشکل دیگر را زمان نمک پاشی عنوان کرد. به عقیده یوسف زاده نمک پاشی با دو هدف انجام می شود یکی آب کردن برف و دیگری جلوگیری از چسبیدن برف به سطح جاده و یخ زدن آن است.

معاون راهداری و حمل و نقل جاده ای استان افزود: در صورتی که راهداری زمان دقیق بارش برف را بداند یک ساعت قبل از بارش می توان با نمک پاشی مانع از چسبیدن برف به جاده شود.

یوسف زاده متذکر شد: عملا نمی توان چنین طرحی را در استان پیاده کرد چرا که هیچگاه زمان دقیق بارش اعلام نمی شود و اعلام هواشناسی کلی است.
زمستان در اردبیل در هفته های آغازین خود است گاهی تا اردیبهشت ماه دانه های درشت برف از آسمان مهمان جاده ها می شود. در این میان جدال راهداران برای ذوب کردن یخ جاده ها نزدیک به هشت ماه به طول می انجامد. جدالی که با اندکی ایده پردازی و اندکی تعامل بین دستگاهی می تواند تلطیف شود.