بخش دوم میزگرد مجازی مدیریت بهره‌برداری راه‌آهن
◄ از نرم‌افزارهای پیشنهادی استاد دانشگاه تا قول سرمایه‌گذاری معاون صندوق راه‌آهن
استاد دانشکده راه‌آهن دانشگاه علم و صنعت معتقد است: یکی از نقاط ضعف سیستم نفیس (سیستم مورد استفاده در راه‌آهن)، عدم به‌روزرسانی 24 ساعته تخلیه و بارگیری و موجودی واگن‌هاست.
به گزارش خبرنگار تین‌نیوز؛ در گزارش نخست از میزگرد مجازی چالش‌های مدیریت بهره‌برداری راه‌آهن، تعاریف، وظایف و محدوده موضوع از سوی کارشناسان، اساتید و مسئولان حوزه حمل‌ونقل مورد بررسی قرار گرفت. در این میزگرد در خصوص مدل زنجیره ارزش راه‌آهن و نیز مشکلات حوزه بهره‌برداری راه‌آهن بحث‌هایی شکل گرفت.
در قسمت دوم این گزارش بحث‌ها جزئی‌تر و تخصصی‌تر شده و درباره مشکلات حوزه بهره‌برداری در ناوگان ریلی و استفاده از تکنولوژی روز جهان در این خصوص بحث شد. در این میزگرد دکتر مسعود یقینی، استاد دانشکده راه‌آهن دانشگاه علم و صنعت، دکتر علیرضا سید وکیلی، مدیر پروژه ریلی شرکت فولاد زرند، مهندس سبحان نظری، عضو هیئت‌مدیره و معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی صندوق پس‌انداز کارکنان راه‌آهن، نایبی، رئیس گروه مطالعات اداره کل سیر و حرکت و برخی دیگر از کارشناسان حوزه ریلی شرکت داشتند. در ادامه بخش دوم این میزگرد را می‌خوانید:
بحث مطرح در ادامه میزگرد مجازی پس از تعیین حدود و ثغور مدیریت بهره‌برداری راه‌آهن در خصوص استفاده از تکنولوژی روز در مدیریت بهره‌برداری راه‌آهن بود. خشنودی در همین خصوص گفت: فرآیند تصمیم‌سازی در مدیریت بهره‌برداری، نیازمند دادگان درست و صحیح جمع‌آوری‌شده بر پلت‌فرم‌های مناسب دارد، نیاز صنعت ریلی به یک مرکز، مرکزی مانند مرکز کلان داده ریلی که داده‌ها در آن جمع‌آوری و پردازش‌شده و دانش مورد نیاز بخش‌های مختلف از آن استخراج شود امروز نیازی مبرم است. یقینی در پاسخ به مسئله مطرح شده از سوی خشنودی اظهار داشت: نکته‌ای که به آن اشاره
کردید کاملاً صحیح است. یکی از نکاتی که باید راه‌آهن روی آن توجه ویژه‌ای داشته باشد استفاده از فناوری و سیستم‌های اطلاعاتی است. البته راه‌آهن زیر ساختار خوب شبکه فیبر نوری دارد.
باید برای بسیاری از تصمیمات مدیریت بهره‌برداری در راه‌آهن از رایانه و نرم‌افزار استفاده شود
نظری در ادامه اظهار داشت: در نظر داشته باشیم که «سیستم‌ها» و از جمله سیستم‌های حمل‌ونقل ریلی، وقتی از حدی بزرگ‌تر می‌شوند، برای ساده شدن و به ویژه ارزان‌سازی خروجی‌هایشان و نیز برای تحقق بسیاری از اهداف اقتصادی-اجتماعی مهم دیگر، باید از روال‌های تصمیم‌سازی و سپس تصمیم‌گیری سریع‌تر استفاده کنند. معنی صریح این جمله این است که وقت آن رسیده برای بسیاری از تصمیمات مدیریت بهره‌برداری در راه‌آهن از رایانه و نرم‌افزار استفاده شود. زور انسان‌ها بیش از اینکه الان هست، نیست!
یقینی در این خصوص اظهار داشت: باید این را در نظر بگیریم که برای هرگونه برنامه‌ریزی باید اطلاعات داشته باشیم و بدون سیستم‌های اطلاعاتی و استفاده از فناوری اطلاعات داشتن اطلاعات به روز و دقیق امکان‌پذیر نیست.
خشنودی با اشاره به اینکه هدف پیش‌بینی تاخیرات قطارهای محلی دو ساعت قبل از وقوع است گفت: متأسفانه با مشکل داده fake مواجهیم. حتی برای نت پیش‌بینی کننده، یعنی پیش‌بینی خرابی قبل از وقوع، اخیراً در حال جمع‌آوری داده‌های مربوط به خمش ریل‌ها، سایش و... هستیم. نیاز به دیتا و دادگان و استفاده از کلان داده‌هایی که متأسفانه هدر می‌روند درحالی‌که ثروت‌های عظیم سازمانی همین کلونی‌های داده‌اند.
از نقاط ضعف سیستم «نفیس»، عدم به‌روزرسانی 24 ساعته تخلیه و بارگیری و موجودی واگن‌هاست
در این قسمت بحث به نرم‌افزارهای مورد استفاده راه‌آهن برای ثبت سیر و حرکت قطارها رسید. در همین خصوص یقینی با طرح این سؤال که «آیا همین الان اگر راه‌آهن بخواهد موقعیت واگن‌های باری خودش را در شبکه بداند می‌تواند؟ و اگر پاسخ مثبت است چطور و با چه سیستمی؟» وارد این بحث شد. نظری نیز در خصوص این مسئله اظهار داشت: مشکل این است که به نظرم هر چه سیستم و نرم‌افزار در بخش حمل‌ونقل ریلی کشور وجود دارد، جنس‌شان توصیفی است، نه تجویزی؛ یعنی فقط ثبت‌کننده وقایع گذشته‌اند، نه بهینه‌ساز و تصمیم‌گیری درباره وقایع آینده.
یکی از شرکت‌کنندگان در میزگرد در پاسخ به سؤال یقینی نرم‌افراز نفیس به‌عنوان نرم‌افزار مورد استفاده راه‌آهن در این زمینه معرفی شد. یکی از شرکت‌کنندگان در میزگرد در خصوص این نرم‌افزار اظهار داشت: در حال حاضر اداره کل سیر و حرکت نرم‌افزاری دارد که این امکان فراهم شد، هرچند گاها به‌روزآوری آن با تأخیر است.
خشنودی اما در نقد نرم‌افزار مورد استفاده راه‌آهن گفت: متأسفانه، نفیس در جمع‌آوری دیتا دستی عمل می‌کند. داده‌کاوی، سال‌هاست مدیریت را در دنیا، دانش‌محور کرده است، ولی متأسفانه ما هیچ سهمی از آن نداریم. الگوریتم‌های کشف تقلب در این میان، داده‌سازی‌ها را لو می‌دهند، به‌طور مثال از وقتی پروژه کلید خورده، نصف تاخیرات، برنامه‌ای گزارش می‌شوند، حتی امروز به تأخیری تحت عنوان عیادت از بیمار هم برخوردیم.
یقینی نیز در خصوص این مسئله معتقد است: سیستم گراف نفیس اطلاعات لحظه‌ای در مورد موقعیت واگن‌ها را ارائه نمی‌دهد. یکی از نقاط ضعف سیستم نفیس، عدم به‌روزرسانی 24 ساعته تخلیه و بارگیری و موجودی واگن‌هاست. در حال حاضر این موارد روزانه فقط یک‌بار ساعت 6 صبح به‌روزرسانی می‌شود. سیستم گراف نفیس به دلیل وابستگی بالا به عامل انسانی، از درصد خطای بالایی برخوردار است. به نظر می‌آید که یکی از ملاحظات باید یکپارچگی سیستم‌ها باشد.
نیاز ما، نرم‌افزارهای بهینه‌ساز سیر و حرکت و تخلیه و بارگیری و مانور است
نظری نیز در تکمیل سخنان یقینی درباره این مشکل گفت: این یعنی نداشتن اطلاعات در زمانی که به آن نیاز است؛ یعنی دریافت اطلاعات مرده، یا دست کم، نیمه‌جان. نیاز شدید و «حیات‌بخش» ما، نرم‌افزارهای سطح بالاتری نسبت به گزارش وضع موجود یا وضع گذشته است. نیاز ما، نرم‌افزارهای بهینه‌ساز سیر و حرکت و تخلیه و بارگیری و مانور است. چون ما مدیریتی بر گذشته نداریم و همهٔ توان مدیریتی خود را باید صرف اتخاذ تصمیمات بهتر در آینده کنیم. من اگر پول کمی برای کار نرم‌افزاری در بخش ریلی داشته باشم، ترجیح می‌دهم سیستم موجود و خطاکار فعلی را که حتی اگر بی‌خطا شود،
کارش فقط تشریح چگونگی کندروی و گرانی قطار باری است، به همین وضع کنونی نگه دارم و در کنارش، سیستم دیگری برای راهنمایی مدیران شبکه در تشکیل و نوبت‌دهی و سیر قطارها راه بیندازم.
خشنودی در ادامه با اشاره به اینکه پک‌های نرم‌افزاری جامعی وجود دارند که اگر با آموزش همراه باشند بسیار مؤثر هستند گفت: پکیج‌های نرم‌افزاری هوش تجاری از جمله این نرم‌افزارها هستند. شرکت‌هایی مانند هیتاچی آن‌را برای صنایع مختلف از جمله صنعت ریلی اختصاصی‌سازی کرده‌اند. زیمنس، گنت فلمینگ و...در عرصه نرم‌افزارهای سیگنالینگ و ایمنی علائمی در دنیا در این زمینه بی‌رقیب‌اند. یقینی نیز در ادامه اظهار داشت: بنده لیست کاملی از این نرم‌افزارها را در Innotrans 2016 همراه با مستندات آن‌ها جمع‌آوری کردم. به‌عنوان‌مثال نرم‌افزار IVU که آلمانی
است و یا شرکت SAP که برای راه‌آهن راه‌حل‌های کاملی دارد.
مهندس ذهبیون، مدیرمسئول پایگاه خبری تین‌نیوز در خصوص این نرم‌افزارها نظر دیگری داشت. وی در این خصوص اظهار داشت: به نظر نمی‌رسد پیشنهادهای تهیه شده در سایر کشورها به درد ایران بخورد. در مورد ERP خریداری‌شده از SAP برای ایران‌خودرو که حدود ۲۰ میلیون دلار و سال‌ها فرصت را به خود اختصاص داد، نتیجه چندانی حاصل نشد! و خود SAP بعداً اعلام کرد، فروش سیستم آماده به کشورها، درست نیست!
SAP سهم بزرگی از بازار ERP را در جهان به خودش اختصاص داده است
یقینی در پاسخ به موضوعی که ذهبیون مطرح کرد در چند بند گفت: اول: درست می‌فرمایید که پیاده‌سازی سیستم‌های یکپارچه بسیار مشکل بوده و در موارد زیادی هم با شکست روبرو می‌شود. البته بنده عرض کردم باید استفاده از این سیستم‌های یکپارچه بررسی شود و به‌صورت صددرصدی تجویز نکردم. دوم: اینکه می‌فرمایید «خود SAP بعداً اعلام کرد، فروش سیستم آماده به کشورها، درست نیست!» فکر می‌کنم کمی غیر دقیق باشد. بنده خودم در Innotrans 2016 با کارشناسان SAP صحبت کردم و نمونه‌های موفقی از پیاده‌سازی در راه‌آهن‌های جهان را ارائه کردند و به شدت برای راه‌آهن ایران
پیشنهاد می‌کردند. ضمناً این نرم‌افزار سهم بزرگی از بازار ERP را در جهان به خودش اختصاص داده است. سوم: سیستم‌های یکپارچه می‌تواند فقط محدود به سیستم‌های بهره‌برداری شود که در حال حاضر انواع مختلفی از این سیستم‌ها وجود دارند و در راه‌آهن‌های بسیاری پیاده‌سازی شده‌اند.
نظری در خصوص این موضوع اظهار داشت: اگر گزارشی از بررسی نسخه‌های مختلف راهکارهای نرم‌افزاری وجود داشته باشد، ما به‌عنوان یک مجموعه اقتصادی حاضریم سرمایه‌گذاری کنیم و بومی‌سازی را انجام دهیم. شاید یک نتیجهٔ خوب حاصل از استقرار چنین سیستمی، برآورده شدن آرزوی بزرگمان، یعنی تصدی‌زدایی کامل از راه‌آهن و تبدیل آن به یک سازمان تنظیم‌گر خالص باشد. آرزومند آنم که در سال بعد، دست‌کم یک شرکت با مأموریت شبکه گردانی داشته باشیم.
سید وکیلی نیز در خصوص این پیشنهاد اظهار داشت: اتفاقاً فرصت خوبی است؛ زیرا صندوق پس‌انداز راه‌آهن مطمئن‌ترین جا برای سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی سیستم‌های نوین ریلی است
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.