◄ حمل و نقل دریایی، امکانات، توانمندی‌ها و کاستی‌ها / بخش نخست
تین نیوز | اعضای گروه حمل و نقل و لجستیک که گروهی متشکل از کارشناسان و فعالان بخش حمل و نقل بوده و در شبکه‌های اجتماعی موبایلی فعالند در یکی دیگر از مباحث گروهی خود موضوع " حمل و نقل دریایی، امکانات، توانمندی‌ها و کاستی‌ها" را مورد بحث و گفت و گو قرار داده و به بررسی شرایط موجود و دلایل این که کشور نتوانسته سهم خود را از ترافیك دریایی كسب كند، پرداخته اند.
مباحث مطرح شده توسط اعضای گروه در مورد این موضوع در ادامه آمده است:
1- در وهله اول تشدید تحریم‌ها باعث شد نتوانیم سهم خود را از ترافیك دریایی كسب كنیم.
2-مهمترین علت این که کشور نتوانسته است سهم خود را از ترافیك دریایی كسب کند عدم برنامه ریزی بلند مدت برای بنادر و عدم استفاده از تجارب كشورهای پیشرو است. در شرایط تحریم هم اگر برنامه داشته باشیم امكان مدیریت مناسب تر هست.
3- تجهیزات بندری ایران در مقایسه با سایر کشورهای مهم بسیار پایین تر از نظر تعداد و کیفیت می باشد. تحریم تاثیر زیادی دارد اما سرمایه‌گذاری ناکافی در این بخش مهمترین عامل است، البته بیشتر سرمایه گذاری دولتی مد نظر است. چون حجم سرمایه گذاری باید بالا باشد و این مقدار حجم سرمایه‌گذاری توسط بخش خصوصی ممکن نیست. یکی دیگر از عوامل را نیز می توان ساختار مدیریتی دانست.
4- کل اعتبارات اختصاص داده شده به بخش حمل و نقل در 64 سال اخیر به قیمت ابتدای سال 93 تنها برابر 166 هزار میلیارد تومان بوده است یعنی کمتر از یارانه یکساله انرژی در کشور. لازم به ذکر است که اعتبارات فوق از محل منابع عمومی بوده است. مبحث سرمایه گذاری و موارد مربوط به تحریم و شیوه برخورد با مشكلات نیاز به مدریت جامع و طراحی بلند مدت دارد كه به صورت كلان به این موضوع پرداخته نشده است.
5- آمار تجارت حمل و نقل دریایى جهان نیز در سال ٢ ١٤ معادل ٩.٥ میلیارد تن بوده است. این آمار شامل آمار نفتى و غیرنفتى اعم از كانتینر فله جنرال كارگو و... مى باشد كه با رشد ٣.٨ در صدى نسبت به سال ماقبل خود همراه بوده است.
٧ در صد غیر نفتى و ٣ در صد نفتى
6- ما چه توانمندی هایی داریم که می توانیم از آنها به نحو احسن استفاده کنیم؟
ظرفیت زیر بخش های حمل و نقل در بنادر چه میزان است ؟
7- در شمال ایران دریای خزر با داشتن پنج بندر فعال و وجود بیش از 200 فروند شناور مختلف که حدود 40 فروند آن با پرچم ایران تردد می کنند قطب بزرگ اقتصادی خاموش کشور است که نیاز زیادی به توجه دارد. شرکت کشتیرانی دریای خزر با داشتن بیش 30 درصد از کل حمل و داشتن ناوگان توانمند در خدمت صادرات و واردات کشور است. توجه به این ناحیه و وجود اقتصادهای نوظهور مانند قزاقستان لزوم توجه مدیران ارشد کشور به این ناحیه و حمایت مالکین ناوگان و به تبع آن حمایت از تجارت با کشورهای بزرگ منطقه را می طلبد.
8- ظرفیت بنادر ایران حدود ٢ میلیون تن مى باشد كه از ١٤٥ میلیون تن آن استفاده شده است. تجهیزات كانتینرى كه در بندر شهید رجایى استفاده مى شود نیز از جمله تجهیزات پیشرفته دنیا و شبیه بندر جبل على است ولى از لحاظ تعداد ما كمتر هستیم. ظرفیت بنادر كشور براساس برنامه توسعه انجام گرفته است و ظرفیت خالى نیز داریم. از آمار سی میلیون منطقه ٦ در صد در امارات و بنادر جبل على و شارجه انجام مى شود و در رده پنجم بندرعباس با سهم هشت در صد در منطقه مى باشد. البته ما دربخش ظرفیت كانتینرى كلا مشكل داریم فعلا در حالت تحریم هستیم و خطوط كانتینرى بزرگ لاینرى به
بندر نمى آیند و كلا سمت اروپا تعطیل است و عمدتا جنوب شرقى آسیا فعال مى باشد. رسوب كانتینر نیز به طور متوسط به 20 روز رسیده است ولى مشكلات در بندر گمرگ و كلیه دست اندركاران مسلما وجود دارد. البته رسوب كانتینر و توقف بیش از حد شناور در بنادر در صورت افزایش آمار ورود كانتینر و رفع تحریم با توجه به تعداد اسكله هاى موجود کانتینرى و تعداد تجهیزات قطعى است.
9- سهم ریل نیز از حمل کالای وارداتی دربنادر 6 درصد در سال 92 بوده است.
10- سیاست سازمان در خصوص افزایش میزان ترانشیب از طریق بندر عباس به بقیه بنادر ایران حركت خوبی در زمینه توسعه بنادر است از طرفی بندر عباس به عنوان بندر هاب منطقه می تواند جایگزین جبل علی برای كالاهای بنادر مختلف ایران باشد. ترانشیب از بندعباس به بنادر بوشهر، بندر گناوه، بندر امام، خرمشهر، لنگه و بنادر دیگر كه در زمینه كانتینری فعالیت دارند.
11- مقایسه بندر جبل على و بندرعباس فعلا قیاس مع الفارق است. بندر جبل على ظرفیت ١٩ میلیون reu كانتینر را آماده دارد بندرعباس سه میلیون است و ٥ در صد عملكرد جبل على ترانشیپ به منطقه و بنادر غیر اماراتى است. البته یال هاى ترمینال دو بندر رجایی با ظرفیت سه میلیون teu ساخته شده ولی هنوز تجهیز نشده و خوشبختانه اخیرا خرید تجهیزات نهایى شده كه به محض ورود ظرفیت ما به شش میلیون teu مى رسد. ساخت ترمینال سه شروع خواهد شد كه ١.٥ میلیون teu هم ظرفیت آن بخش مى باشد. بنادر شهید بهشتى چابهار و جزیره نگین بوشهر هم هستند كه همگی ظرفیت كانتینرى كشور را افزایش
مى دهد.
قابل ذکر است که ما در سال ٨٨ به رتبه ٤٤ با سه میلیون teu رسیده بودیم اما تحریم و نیامدن خطوط كانتینرى آمار بندرعباس را كاهش داد. به هر حال كشور ما با توجه به دسترسى به كشورهاى cis و جمعیت كشور موقعیت بهترى نسبت به كلیه بنادر منطقه دارد اما مشكل ما فقدان طرح جامع و دقیق حمل و نقل كشور است.
12- حمایت و توانمندسازی اپراتورها به عنوان بازوان اصلی بنادر بیشترین تاثیر در عملکرد و افزایش توان بنادر را خواهد داشت.
با قراردادهای مشخص و با زمان طولانی امکان سرمایه گذاری و تجهیز اسکله و محوطه فراهم خواهد شد. در گام اول به نظر می رسد اصلاح قراردادهای بخش خصوصی به خصوص اپراتور های بندری در توسعه و افزایش توان عملیات بندری تاثیر سریع الوقوعی خواهد داشت.
13- اپراتورهای بندر به عنوان بخش خصوصی نیز در بازاریابی خطوط اصلی و جذب کشتی های لاینری نقش بسیار مهمی خواهند داشت.
14- بنادر مبدأ و مقصد حركت بارها هستند و لازم است مطالعات توسعه آن بر اساس كاربران دقیق تنظیم شود، بنادر نیازمند تنظیم كننده هستند.
15- البته قطعا همه بر جایگاه شركتهای فورواردری در توسعه فعالیتهای بنادر اشراف دارند. فعالیت بنادر و تسهیل امور مربوط با فعالیت سازمانهای حساسی چون گمرك نیز عجین است.
16- با توجه به زیرساخت های بنادر تابعه مطمئنن شركتهای فورواردری با توجه به كشتی های متناسب با بندر مورد فعالیت در توسعه بنادر نقش به سزایی دارند.
17- ارتباط نزدیكتر شركتهای دریایی با لجستیك بین الملل و تجارت منطقه در توسعه تجارت دریایی بسیار موثر می باشد. از دیگر موارد در توسعه تجارت دریایی، توسعه بخش بازاریابی بنادر و آموزش حرفه ای آنها با لجستیك حمل و نقل می باشد.
18- البته در سال های اخیر فعالیت سازمانهای دیگری نیز بنادر را تحت تاثیر مستقیم قرار داده اند مانند ستاد مبارزه با قاچاق كالا و روش های بعضا محدود كننده كه موجب كندی تخلیه كالا به سرزمین اصلی شده و توقف ناوگان زمینی را موجب شده و می شود.
19- حظور منظم و مستمر مدیران بنادر در اجلاس های سازمان های منطقه ای و جهانی ذیربط نیز رشد همگام بنادر را در پی خواهد داشت.
20- به قول جناب رییس جمهور دیگر زمان اعطای یارانه از اقتصاد به سیاست در كشور به سر رسیده و لازم است سیاست در خدمت اقتصاد باشد. این معنی را بنادر و راه آهن و جاده و هواپیمایی كشورمان با تمام وجود درک كرده اند. توسعه تعاملات تجاری و اقتصادی با صاحبان كالاهای منطقه و جهان نیز در مسیر توسعه بنادر و سایر زیر ساختها است.
21- بندر محل تلاقی شیوه های مختلف حمل و نقل است و لزوم آشنایی كارشناسان و مدیران بنادر به لجستیك حمل و نقل ضروری است.
22- آشنایی با سیستم های مدیریت تجارت دریایی، بازرگانی و عملیات جهت یكیارجه كردن فعالیت ها در بنادر، حركتی زیرساختی در ایجاد نرم افزارهای ضروری مدیریت لجستیك بنادر و شناخت زنجیره تامین بنادر است.
23- سامانه ccs به عنوان نرم افزار هماهنگ کننده عملیات کانتینری بین نمایندگان کشتیرانی، اپراتورها و ذینفعان عملیات اخیرا در بندر رجایی مستقر شده است که به زودی در سایر بنادر کانتینری نیز اجرا خواهد شد همچنین در حال حاضر بخش رهگیری برای نمایندگان خطوط کشتیرانی مهیا و برای صاحبان کالا فراهم خواهد شد. این سامانه با توجه به معماری سرویس گرا به عنوان نرم افزار خوشه بندری امکان اتصال به سایر خوشه ها نظیر سامانه گمرکی و حمل و نقل و... را داشته و بدین سان می توان چرخه رهگیری را به تکامل رساند.
24- آموزش كلیه فعالان بنادر در زمینه زنجیره تامین و جایگاه آن در توسعه فعالیت های بندری و افزایش بهره وری اپراتور ها و كلیه بهره برداران بنادر نیز ناگفته در راس امور است. هماهنگی فعالیت های سازمان های مستقر در بنادر هم از اهمیت خاصی برخوردار است كه مدیریت این امر بر عهده سازمان بنادر است.
25- در نظر داشته باشیم که با بررسی شاخص های مدیریتی و عملیاتی بندر و نظام عرضه و تقاضا با رویكرد به افزایش بهره وری بنادر، مشخص می شود بنادر ما از نوع لند لرد یا مالكیتی است، لذا بخش خصوصی در سطح امور عملیاتی در ترمینال های خصوصی حق قیمت گذاری دارند و لاغیر. البته بسیار از هزینه ها نیز تابع نرخ های تعرفه ای می باشد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.