◄ ۵۳ سال؛ بر بال " هما " ی ایران

تین نیوز | 5 اسفند سال 1340 براي نخستين بار يك شركت هواپيمايي بازرگاني ملي تاسيس شد . اين شركت با نام بين المللي ایران ایر و عنوان هواپيمايي ملي ايران با نام اختصاري "هما" امكانات ساير شركت‏هاي خصوصي كه تا پيش از آن تاريخ در ايران فعاليت مي كردند، در اختيار گرفت و بدينسان تاريخ پر فراز و نشيب هما كه تا امروز بيش از نيم قرن است ادامه دارد، رقم خورد.

به گزارش تین نیوز، شركت هواپيمايي ملی ايران، در تاريخ پنجم اسفند ماه سال 1340 با ادغام دو شركت هواپيمايي "ايرانين ايرويز" و " پرشين ايرويز" و ايجاد خط هوايي جديدي بانام "هواپيمايي ملي ايران" با علامت اختصاري و سمبل "هما" تاسيس شد و از فروردين ماه سال 1341 فعاليت هاي خود را آغاز کرد.

اولين پرواز "هما" با هواپيماهاي «جت» در سال ۱۹۶۵ (1344) با استفاده از يك فروند بويينگ ۷۲۷-۱۰۰ در مسير تهران-بيروت انجام شد. پس از آن شركت تصميم به تبديل تمام ناوگان خود به هواپيماهاي «جت» گرفت. با شروع دهه ۱۹۷۰(از سال 1349 به بعد) عصر طلايي "هما" نيز آغاز گشت. در سال ۱۹۷۱ (1350) تعدادي بويينگ ۷۳۷-۱۰۰ و در سال ۱۹۷۴ (1353) تعدادي بويينگ ۷۲۷-۲۰۰ وارد ناوگان شركت شد. همچنين تحويل هواپيماهاي گران قيمت بويينگ ۷۴۷ از نوع ۱۰۰ و ۲۰۰ و SP از سال ۱۹۷۵ (1354) آغاز گشت.

در ميانه دهه هفتاد ميلادي، "هما" پروازهاي بدون توقف بسياري را به طور روزانه به قاره اروپا داشت. در اين دوره هواپيمايي ملي ايران تنها در مسير تهران-لندن بيش از 30 پرواز هفتگي انجام مي‌داد. خط هوايي تهران به فرودگاه جان اف كندي نيويورك در سال ۱۹۷۵(1354) با بهره‌گيري از بويينگ ۷۰۷ و با يك توقف در فرودگاه "هيث‌رو" لندن آغاز شد. با خريد بويينگ‌هاي ۷۴۷ اس پي، هما اين هواپيماهاي دوربرد را در مسير تهران-نيويورك به كار گرفت و به اين ترتيب طولاني‌ترين خط هوايي بدون توقف جهان را راه اندازي كرد.

در اكتبر سال ۱۹۷۲ (مهر ماه 1351)، "هما" قرارداد خريد دو فروند هواپيماي مافوق صوت كنكورد را با كنسرسيوم انگليسي-فرانسوي آن به امضا رساند. البته اين هواپيماها هرگز به ناوگان هما وارد نشدند، چرا كه در آوريل ۱۹۸۰ (فروردين 1359)با توجه به پيروزي انقلاب اسلامي ايران و دگرگون شدن سياست‌ها ، اين قرارداد فسخ شد.

در سال ۱۹۷۸ (1356)، "هما" ۶ فروند ايرباس مدل A۳۰۰ را براي به كارگيري در مسيرهاي محلي از شركت اروپايي ايرباس خريداري كرد و نخستين بهره بردار هواپيماهاي ايرباس در خاورميانه لقب گرفت. در پايان اين سال "هما" به بيش از ۳۱ مقصد در داخل و خارج از ايران، از پكن و توكيو تا نيويورك به طور روزانه پرواز مي‌كرد و در حال راه‌اندازي خطوط هوايي جديدي به مقاصد لس آنجلس و سيدني بود.

در سال‌هاي پاياني دهه هفتاد، هواپيمايي ملي ايران به عنوان رو به رشدترين شركت هواپيمايي جهان شناخته مي‌شد و در عين حال يكي از ايمن‌ترين، مدرن‌ترين و پردرآمدترين شركت‌هاي هواپيمايي دنيا نيز به شمار مي‌رفت. در سال 1976 (1355) "هما" پس از شركت استراليايي "كوانتاس" ايمن‌ترين شركت هوايي جهان لقب گرفت.

هما در حال حاضر یک شرکت کاملاً دولتی است، و یکی از مهمترین فعالیت‌های سالیانه آن، انتقال حاجیان ایرانی به عربستان سعودی و بازگرداندن آنهاست. این شرکت سالیانه ده‌ها هزار زائر ایرانی را در موسم حج از شهرهای مختلف ایران به جده منتقل می‌کند. این عملیات در کنار انجام پروازهای عادی هما صورت می‌گیرد.

لوگوی برتر جهان
نشان آشناي «مرغ هما» كه برگرفته از سازه موجود از اين پرنده افسانه اي در تخت جمشيد باستاني بود را جواني به نام «ادوارد زهرابيان» در سال 1341 طراحي نمود. سال گذشته آژانس خبری حمل و نقل هوایی skift، با معرفی 30 لوگوی برتر شرکت‌های هوایی دنیا، لوگوی هواپیمایی ملی ایران را "هما" به دلیل جذابیت، سادگی و رسا بودن پیام به عنوان برترین لوگوی شرکت‌های هوایی جهان انتخاب کرد.

تاثیر توافقات ژنو بر ایران ایر
پس از انعقاد توافقنامه ژنو، تفاهم نامه های مشترکی در زمینه ایمنی هوانوردی با شرکت های فعال در این زمینه از جمله بویینگ منعقد شد.

در نخستین معامله شرکت‌های هوافضای آمریکایی با ایران در 35 سال گذشته، بویینگ به ایران محصولات مربوط به هواپیما فروخت. این شرکت هوافضا و دفاعی در اظهارنامه‌ای اعلام کرد: به منظور کمک به بهبود ایمنی صنعت هواپیمایی ایران، به شرکت ایران ایر، راهنما، نقشه، چارت‌های ناوبری و دیتا فروخته است.

اگرچه این فروش، شامل قطعات یدکی برای هواپیما نبود، اما شرکت بوئینگ اعلام کرد که امکان دارد در آینده قطعات را به ایران بفروشد و جزییات بیشتری در این زمینه ارائه نکرد.

این اولین بار از زمان وضع تحریم‌های آمریکا در سال 1979 (برابر با 1357 شمسی) است که این شرکت آمریکایی وارد مبادلات تجاری با یک شرکت طرف ایرانی می‌شود.

امضای سه قرارداد ایران ایر با بوئینگ
در این زمینه، فرهاد پرورش، مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران گفت: پس از توافق ژنو و در چارچوب اقدام مشترک، تاکنون یک قرارداد جدید و دو تمدید قرارداد با شرکت بوئینگ به امضا رسانده ایم.

وی افزود: این قراردادها تا پایان ژوئن 2015 (اواسط تیرماه 94) اعتبار دارند و ایران ایر با استفاده از این فرصت تاکنون 7 دستگاه موتور هواپیماهای خود را پس از تعمیر دریافت کرده، ضمن آنکه تعدادی از موتورهای هواپیما نیز اکنون در یکی از کشورهای خارجی توسط شرکت بوئینگ در حال تعمیر است.

پرورش، با بیان اینکه هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران همواره دنبال استفاده از فرصت بوده تا برخی از نیازهای تعمیراتی خود را انجام دهد، گفت: علاوه بر تعمیرات موتور هواپیما، از زمان اجرایی شدن توافقنامه ژنو، تعدادی ارابه فرود هواپیماهای جدید نیز با دریافت قطعات مورد نیاز تعمیر شده، هرچند که اکنون ارابه فرود برخی از هواپیماهای قدیمی در داخل کشور توسط متخصصان ایران ایر تعمیر می شود.

یادآور می شود ناوگان هواپیمایی ایران‌ایر شامل هواپیماهای متعددی است که برخی از آن‌ها هواپیماهای بوئینگ ساخت پیش از سال 1979 هستند. تحریم‌های اعمال شده علیه ایران فروش هواپیماهای جدید و برخی قطعات هواپیمایی به ایران را ممنوع کرده بود اما پس از نهایی شدن توافقات ژنو برخی از شرکت‌های اروپایی و آمریکایی اجازه مذاکره با ایران برای فروش قطعات هواپیما را پیدا کردند که این مسئله امید شرکت‌ها برای به پرواز در آمدن مجدد هواپیماهای زمین گیر در ایران را زنده کرده است.