◄ تنبیه یا اصلاح؟
دستگاه‌های حقوقی حاکم در کشورهای دنیا را از یک منظر می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد، دسته اول آن دستگاه‌های حقوقی است که کاملاً بر اساس قوانین رفتار می‌کنند و طبق تشخیص کتاب قانون مجرم را مجازات می‌کنند، اما دسته دوم که معمولاً در کشورهای توسعه‌یافته دیده می‌شود این‌گونه است که شرایط زندگی مجرم نیز در نظر گرفته می‌شود، به عبارت دیگر قاضی در محکمه علاوه بر این سؤال که چه جرمی اتفاق افتاده، سؤال دیگری نیز می‌پرسد، چرا این جرم اتفاق افتاده است؟
به گزارش تین‌نیوز، وجود هیئت منصفه نیز به‌نوعی در همین چارچوب قابل بررسی است، وجود هیئت منصفه بیانگر این نکته است که توجه به شرایطی که باعث رخ دادن جرم شده نیز اهمیت دارد، در همین خصوص بررسی عوامل به وجود آورنده جرم علاوه بر کمک به انجام عدالت می‌تواند باعث پیشگیری از وقوع جرم و کاهش تعداد مجرمان شود.
سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای به‌تازگی در گزارشی، لیست بیشترین تخلفات رانندگی در شهریورماه را منتشر کرد، در این لیست عدم پرداخت عوارض جاده‌ای رتبه نخست را به خود اختصاص داده بود، در واقع بیشترین تخلفی که در حوزه رانندگی برون‌شهری در شهریورماه رخ داده، عدم پرداخت عوارض بوده است.
عدم پرداخت عوارض نه‌تنها باعث کاهش درآمد نهادهای مسئول بهسازی راه‌ها می‌شود بلکه شرایطی را رقم میزند که سرمایه‌گذاران از ورود به حوزه ساختن جاده خودداری کنند و پروژه‌های عمرانی کشور عملاً با شرایط دشواری روبه‌رو شود.
اگر در بررسی جرائم، نگاه پیشگیرانه و کاهشی را مدنظر قرار بدهیم، پاسخ به این پرسش که چرا چنین تخلفاتی اتفاق میافتد ضروری به نظر می‌رسد.
در بررسی علت این تخلف سه سناریوی مختلف را می‌توان در نظر گرفت، این سناریوها به شرح زیر است:
حالت اول را شاید بتوان به کیفیت پایین جاده‌ها و ناتوانی جاده‌ها از جلب رضایت رانندگان نسبت داد، به‌عبارت‌دیگر، رانندگان انتظار دارند، هزینه‌ای که به‌عنوان عوارض پرداخت می‌کنند نقشی در افزایش کیفیت مسیر داشته باشد، انتظار دارند در قبال هزینه‌ای که پرداخت می‌کنند، کیفیت مطلوبی را نیز در جاده‌ها تجربه کنند، در غیر این صورت پذیرفتن اینکه هزینه‌ای را پرداخت کنند و در مقابل چیزی دریافت نکنند قدری برای افراد مشکل به نظر می‌رسد، درواقع ذهن افراد به‌گونه‌ای شکل‌گرفته که حتماً و لزوماً با انجام وظیفه، حق را هم مطالبه
می‌کنند.
رانندگان انتظار دارند در مقابل هزینه‌ای که پرداخت می‌کنند، از آسفالت باکیفیتی استفاده کنند و خودرو دائماً با تکان‌های شدید ناشی از دست‌اندازها مواجه نشود، انتظار دارند روشنایی مناسبی در مسیر وجود داشته باشد و در تاریکی شب با مشکل نور نامناسب مواجه نشوند، همچنین انتظار دارند مجتمع‌های خدماتی و رفاهی که در مسیر تعبیه‌شده، امکانات مناسبی را در اختیار مسافران قرار دهد.
علت دوم را شاید بتوان در چارچوب هزینه بالا و غیرمنطقی نرخ عوارض تئوریزه کرد، البته ذکر این نکته حائز اهمیت است که مبلغ عوارض جاده‌ها در ایران بسیار کمتر از نرخ استاندارد است، اما به علت اینکه افراد اطلاع چندانی از هزینه‌های صورت گرفته ندارند، مبلغ کنونی در نظرشان بسیار بالا و غیرمنطقی می‌نمایاند، همچنین که این موضوع ارتباطی هم با موضوع قبل دارد و مسافران خدمات دریافتی و هزینه پرداختی را مقایسه کرده و راضی به پرداخت چنین مبلغی نمی‌شوند، لذا در این مورد شاید نوک پیکان تقصیر به‌سوی روابط عمومی‌ها و عدم اطلاع‌رسانی صحیح در خصوص هزینه‌ها باشد.
اما حالت سوم به یک تصور عام و کلیشه‌ای بازمی‌گردد، در کشور ما فرهنگ صحیح مالیاتی وجود ندارد، بر اساس این دیدگاه مردم کشور ما درک صحیحی از امر مالیات ندارند و مالیات را به‌نوعی در معنای کلاسیک آن و به‌مثابه پول زور به دولت در نظر می‌گیرند، بسیاری از مردم ما به علت اطلاعات کم و نادرست از امر مالیات هیچ‌گاه در پرداخت مالیات پیش‌قدم نبوده‌اند و این امر همواره با نوعی مچ‌گیری و اجبار همراه بوده است.
با توجه به مطالب بالا تین‌نیوز در نظر دارد تا در یک نظرسنجی اینترنتی از بین خوانندگان خود این مسئله را به گفتگو بگذارد و نظر کاربران خود را در این مسئله جویا شود که نتایج این نظرسنجی در گزارشی از همین قلم منتشر خواهد شد.
