در پی موافقت مجلس با تشکیل شرکت حملونقل ریلی مسافری حومهای
◄ آخوندی: شهرسازی ریلپایه مکمل راهآهن حومهای است
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در یادداشتی در خصوص موافقت مجلس با پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی در خصوص تشکیل شرکت حملونقل ریلی مسافری حومهای نوشت:
بسمهتعالی
روز یکشنبه ۱۳۹۵/۱۱/۱۲ مجلس شورای اسلامی با پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی موافقت نمود و شکلگیری شرکت راهآهن حومهای را به تصویب رساند. این یکی از آرزوهایی بود که داشتم و برای آن تلاش فراوان کرده بودم. این روزها هوای تهران بسیار آلوده بوده و بحث آن نقل همه محافل است. یکی از منابع مهم آلودگی، آلایندههای متحرک است که خودروهای شخصی سهم بالائی در آن دارند. آنچه که معمولاً از دیدهها مغفول بوده، اما سهم بسزائی در آلودگی هوای ما دارد، خودروهایی است که همهروزه از حومه شهر به تهران میآیند و قطعاً در مرز ورودی شهر متوقف نشده و بر ترافیک
شهر افزوده میگردند.
البته این اختصاص به تهران نداشته و مسئله عمومی تمام کلانشهرها است. صرفاً در تهران، روزانه حدود ۵۰۰ هزار خودرو به شهر وارد میشوند و تقریباً همین مقدار خودرو خارج میگردد. این رقم معادل ۲۰% تعداد خودروهایی است که در شهر تهران در حال حرکت هستند و احتمالاً کیفیت تولید آلایندگی آنها بهطور میانگین از معدل خودروهایی که در سطح شهر تهران در حال حرکت هستند، بدتر است. اگر از منظر تعداد مسافر حساب کنیم روزانه حدود ۱۲۰۰۰۰۰ مسافر به شهر تهران وارد میشوند و از آن خارج میگردند.
با توجه به اینکه این مسافران همهروزه مبداء و مقصد مشخصی را طی میکنند، قطعاً جابجایی آنها با قطار حومهای هم از حیث ایمنی و هم از حیث آسایش و بهرهمندی از زمانی که برای سفر روزانه صرف میکنند مناسب بوده و نهایتاً به منظور کاهش آلودگی هوا، راهآهن حومهای یک ضرورت انکارناپذیر است. این راه را همه کشورهای دیگر پیمودهاند و تاکنون برای حل مشکل سفرهای حومهای، در هیچ کشوری راه مناسبتری یافت نشده است.
البته آمدوشد در درون شهر تهران راهکاری ندارد، جز اینکه توسعه جهشی حملونقل عمومی به لحاظ کیفی و کمی در یک زمان فشرده در دستور کار دولت و شهرداری قرارگیرد. البته شکل کامل این بسته، شامل حملونقل درونشهری، حومهای و برونشهری به صورت توأم میشود. ازاینروی، این سیاست نیاز به یک سیاست مکمل در نظام توسعه و طراحی شهری دارد تا بتواند از سیاست حملونقل عمومی حمایت کند.
شهرسازی ریلپایه ضرورتی است که بهعنوان مکمل راهآهن حومهای باید به کار بسته شود. بهکارگیری این دو راهکار بنیادین یک تغییر انگاره اساسی در الگوی سکونتگزینی و مدیریت جابجایی شهروندان است. این یک تغییر انگاره در طراحی شهری و سبک زندگی مردم است. از اینکه هنوز تمرکز مدیریت شهری بر توسعه اتوبانها و معابر عبور خودروها است، به معنای رواج خودرومحوری است. این یعنی تقاضای سفر بیشتر با خودرو شخصی که منتج به ترافیک بیشتر و آلودگی هوای کشندهتر میگردد. در حالی که رویکرد غالب امروز دنیا به دنبال تسهیل جابجایی مردم در بستر حملونقل عمومی است، در
ایران رویکرد تسهیل جابجایی خودرو دنبال میشود.
از اینکه ملاحظه میشود که شهروندان، سلامت، امنیت، ایمنی، آسایش و کیفیت زندگی آنان در کانون توجه قرار ندارد، باید افسوس خورد؛ و باز از اینکه هنوز عدهای برخلاف همه کشورهای پیشرفته دنیا گمان میکنند که ایستگاههای راهآهن مانع توسعه شهری هستند و در پی جابجایی آنها هستند نیز باید متأسف بود. لیکن، خبر خوب این است که موضوع شکلگیری راهآهن حومهای در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
از این مصوبه باید خشنود بود و آن را به فال نیک گرفت. قطعاً این مصوبه نوید یک تغییر بنیادین را در نظام جابجایی و الگوی سکونتگزینی میدهد. متعاقب آن، خوشبختانه پیشنویس راهبردهای شهرسازی مبتنی بر حملونقل عمومی در دبیرخانه شورای عالی معماری و شهرسازی در حال بررسی نهائی است که امیدوارم در جلسه هفته آتی این شورا به تصویب برسد و سرفصل جدیدی در نظام طراحی شهری ایران باشد.
لازم به تأکید است که سه شبکه راهآهن دوربرد، راهآهن حومهای و قطار شهری باید با هم تبادل معنیداری داشته باشند تا بتوانند جابجایی درب تا درب را برای مسافران در فاصلههای کوتاه و بلند و درون شهر فراهم آورند.
این ترکیب سهگانه باید در سطح بالائی با یکدیگر و سایر مدهای حملونقلی هماهنگ و سازماندهی شوند که شهرسازی مبتنی بر حملونقل همگانی (Transit Oriented Development, TOD) در کشور پایهگذاری شود. ضمناً بیش از ۹۰% از TOD های دنیا ریلمحور هستند که آن را «شهرسازی ریلپایه» مینامیم. صرفاً برای اینکه یک درک واقعی نسبت به این حرف ایجاد شود، خوب است تصوری داشته باشیم از شبکهای ریلی که از کرج و حومه آن، شهریار، پرند، اسلامشهر و مناطق جنوب غربی تهران گرفته تا ورامین، پاکدشت و مناطق جنوب شرق تهران تا پردیس، بومهن، رودهن و مناطق شرقی و شمال شرقی تهران را از
یکسوی به شبکه قطار شهری تهران متصل سازد و از سوی دیگر به صورت راهآهن سریع بتواند قطارهای شمال شرق را به غرب و جنوب غرب تهران و همچنین جنوب شرق و جنوب را به غرب و شمالِ غرب وصل سازد.
این از جمله پروژههایی است که این وزارت راه و شهرسازی در دست بررسی و طراحی دارد و در مذاکره با سرمایهگذاران بینالمللی درمیان میگذارد. اینک با تصویب مجلس با پشتوانه بیشتری میتوان این هدف را پی گرفت. البته این کار مستلزم سرمایهگذاری عظیم در تهران و سایر کلانشهرها است. لیکن، من بر آن اندیشهام که هزینه- فایده فنی، اقتصادی و اجتماعی آن مثبت است و بر کیفیت زندگی مردمان اثر مثبت فراوانی خواهد داشت. دراینباره در آینده بیش از این با مردم سخن خواهم گفت.
نکتهٔ مهمی که در این مصوبه وجود دارد، درک درست از تفاوت ماهیت و سیستم عملکرد قطارهای حومهای با قطارهای دوربردِ میانشهری و هم با سیستم قطارهای درونشهری است. این قطارها ازآنجاکه فاصلههای بلندتر از جابجاییهای درونشهری و کوتاهتر از برونشهری را طی میکنند، نیازمند طراحی واگنهای ویژه با سرعت خاص هستند.
سیستم اعزام و فاصله اعزام قطارهای معمولاً صبحها از سوی حومه به درون شهر دارای وضعیت بیشینه است و بعدازظهرها به صورت بالعکس. ضمناً به علت اینکه سفرهای کاری را شامل میشود، حساسیت آن نسبت به نظم و قابلیت اطمینان، بسیار بالا است. بهعنوان وزیر و همچنین بهعنوان یک شهروند از مجلس شورای اسلامی سپاسگزارم که چنین مصوبهای را داشت. امید که این یک گام بنیادین در بهبود هوای تهران و تمام کلانشهرها باشد.
عباس آخوندی؛ وزیر راه و شهرسازی
۱۳۹۵/۱۰/۱۳
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.