◄ مسیرهای اصلی ترانزیتی ایران ؛ کریدورهای حیاتی شمال - جنوب و شرق - غرب

ایران به عنوان پل ارتباطی بین شرق و غرب، دارای کریدورهای استراتژیک ترانزیتی است که نقش حیاتی در تجارت بین المللی ایفا می کنند. در این گزارش به مهم ترین مسیرهای ترانزیتی ایران و پتانسیل های اقتصادی آنها می پردازیم.

کریدور شمال-جنوب (NSTC) North-South Transport Corridor)

مسیر اصلی: بندرعباس → تهران → بندر انزلی

- بنادر کلیدی:

  - بندرعباس (اصلی ترین بندر تجاری ایران)

  - چابهار (دروازه اقیانوس هند)

  - بوشهر و امام خمینی (حوزه خلیج فارس)

  - انزلی (دروازه دریای خزر)

مزایا:

✅ کوتاه ترین مسیر اتصال هند به روسیه و اروپا  

✅ کاهش 40% هزینه و زمان نسبت به مسیر سنتی سوئز  

✅ ظرفیت جابجایی 10 میلیون تن کالا سالانه

کریدور شرق - غرب (جاده ابریشم جدید)

مسیر اصلی: سرخس (ترکمنستان) → تهران → بازرگان (ترکیه)

- شهرهای مهم مسیر:

  - سرخس (مرز ترکمنستان)

  - مشهد

  - تهران

  - تبریز

  - جلفا (مرز آذربایجان)

پتانسیل ها:

•  اتصال چین به اروپا در 15 روز (نصف مسیر دریایی)  
•  افزایش مبادلات با کشورهای CIS  
•  حمل سالانه 5 میلیون تن کالای ترانزیتی

 مسیرهای مکمل ترانزیتی

1. مسیر سرخس → بندر لاذقیه (سوریه)

- مسیر: سرخس → خسروی → بغداد → حلب → لاذقیه

- کاربرد: اتصال آسیای میانه به مدیترانه

2. مسیر بندر امام → شلمچه (عراق)

- حجم مبادلات: 3 میلیون تن کالا سالانه

- کالاهای اصلی: مواد غذایی، مصالح ساختمانی

3. مسیر چابهار → آسیای میانه

- شاخه ها:

  - چابهار → میلک → کابل → ترمز (ازبکستان)

  - چابهار → سرخس → ترکمنستان

- ظرفیت: سرویس دهی به افغانستان و کشورهای محصور در خشکی

 چالش ها و فرصت ها

چالش ها:

• تحریم های بین المللی  
• کمبود ناوگان مدرن ریلی  
• رقابت با مسیرهای جایگزین

فرصت ها:

• موقعیت استراتژیک در قلب اوراسیا  
• برنامه های توسعه ریلی مانند راه آهن رشت-انزلی  
• همکاری با سازمان های بین المللی مانند ECO

چشم انداز آینده

- تکمیل راه آهن چابهار-زاهدان تا 1405

- افزایش سهم ایران از تجارت اوراسیا به 5%

- تبدیل به هاب لجستیکی غرب آسیا تا 1410