منافع اقتصادی کشورها؛ تعیین‌کننده نوع روابط تجاری آنها
تین نیوز، هادی حق شناس | اقتصادهای قوی که سهم بیشتری در بازار جهانی دارند می‌توانند تعیین‌کننده نوع روابط تجاری در جهان باشند. در یک سوی اقتصاد جهانی اروپا و در سوی دیگر آمریکا قرار دارد. این دو که نماد دو ارز «دلار» و «یورو» هستند روی هم 50درصد تولید ناخالص جهان را از آن خود کرده‌اند. چین هم حدود 15درصد تولید جهان را بر عهده دارد. روسیه اما در حد نازل‌تری است به‌طوری که کمتر از شش تا هفت‌درصد تولید جهان را در اختیار دارد. متاسفانه سهم ایران در این زمینه حدود نیم‌درصد است. ایران با داشتن این سهم اندک قطعا نمی‌تواند تعیین‌کننده نوع روابط تجاری باشد زیرا قدرت مانوری مانند آمریکا، اروپا و چین ندارد. البته ما می‌توانیم تهاتری عمل کنیم یعنی نفت یا سایر انرژی‌ها مانند گاز و برق را بفروشیم و به‌ازای آن کالای موردنیاز خود را دریافت کنیم. اما در این بین نکته‌ای وجود دارد. عمده‌ترین کشورهای خریدار نفت ایران چین، هند، کره‌جنوبی و برخی کشورهای آسیای‌شرقی هستند در حالی‌که ایران به دلیل قرارداشتن در مسیر توسعه و پیشرفت بیشتر به دنبال خرید تکنولوژی و کالای واسطه‌ای از کشورهای توسعه‌یافته است. بررسی روند تجاری ایران با کشورهای آسیای شرقی نشان می‌دهد کشورهای خریدار نفت نه تنها تنوع کالایی زیادی ندارند بلکه در سال‌های تحریم نتوانسته‌اند نیازهای ایران را در مسیر توسعه برآورده کنند. برای مثال، چین سال‌ها در پروژه پارس جنوبی حضور داشت بی‌آنکه کوچک‌ترین کمکی به اتمام پروژه‌ها کند. در این میان؛ گرایش به اقتصاد مقاومتی می‌تواند راهگشا باشد. در صورتی که در این راه گام برداریم بنیه اقتصادی ایران تقویت می‌شود و آن زمان ایران هم می‌تواند مانند کشورهای قدرتمند جهان نوع روابط تجاری خود را تعیین کند. در واقع منافع اقتصادی هر کشوری تعیین‌کننده نوع روابط تجاری آنهاست. چین به پشتوانه ذخایر ارزی مازادی که دارد، می‌تواند نوع تجارت خارجی خود را تعیین کند. بنیه اقتصادی این کشور به قدری قوی است که در سال 2008 به کمک اروپا آمد تا کشورهای این منطقه بتوانند از بحران مالی گذر کنند. در واقع چین به پشتوانه دو عامل توانست به اروپا کمک کند. نخست، ذخایر ارزی قوی و دوم، بنیه اقتصادی قوی. چین با داشتن ذخایر ارزی قابل ملاحظه باید به فکر تغییر سبد ارزی خود از طریق مبادله با سایر ارزها باشد زیرا کاهش ارزش «دلار» و «یورو» اقتصاد چین را تضعیف می‌کند. در واقع منافع اقتصادی چین ایجاب می‌کند تا سبد ارزی خود را متنوع کند. کشورهای جهان مدت‌هاست که به سبد ارزی متنوع روی آورده‌اند تا خود را در برابر نوسان منفی تک ارزی محافظت کنند.
