توزیع عادلانه سهم ساخت داخل کشتی ها در برنامه نوسازی ناوگان دریایی

دبیر انجمن مهندسی دریایی ایران گفت: توسعه اقتصاد دریا محور اصلی ترین اولویت انجمن و ترسیم چشم اندازه 5 ساله توسعه اقتصاد دریا محور متناسب با اهداف برنامه هفتم اصلی ترین مطالبه انجمن است. توزیع عادلانه سهم ساخت در برنامه نوسازی ناوگان و افزایش سهم کالاهای ایرانی در تامین مواد و تجهیزات کشتی ها در راس اولویت های انجمن قرار دارند.

به گزارش تین نیوز به نقل از مارین نیوز، اولین نشست هم اندیشی برنامه نوسازی ناوگان دریایی کشور با حضور تصمیم گیران، کارفرمایان، صاحبان صنایع دریایی و دانشجویان 13 تیرماه در سالن شهید همت وزارت صمت توسط انجمن مهندسی دریایی ایران برگزار شد. در این نشست قابلیت ها و ظرفیت های کشور در برنامه نوسازی ناوگان دریایی کشور به بحث و تبادل نظر گذاشته شد. در این خصوص با دکتر شهراد کوکبی دبیر انجمن مهندسی دریایی ایران که مدیریت این نشست را برعهده داشت گفت و گویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:

این اولین نشست بعد از سالها توقف فعالیتهای انجمن بود که با استقبال نسبی و با حضور حدود 60 نفر از اعضای حقیقی و حقوقی مواجه گردید. البته انتظار انجمن بسیار بیشتر از این تعداد است. این نشست با حضور آقای جعفری به عنوان رئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی و درخواست ایشان از انجمن برای ارائه سریع و دقیق ظرفیتهای ساخت داخل در برنامه نوسازی ناوگان دریایی کشور تا حد زیادی رسمیت پیدا کرد.

موارد زیادی مطرح شد ولی مهمترین مسئله به نظرم در صحبت های ایشان تاکید بر توزیع عادلانه سهم داخل در برنامه نوسازی ناوگان دریایی کشور است. این موضوع در راس اولویت های انجمن نیز قرار دارد. تاکید بر استفاده حداکثر از مواد و تجهیزات ساخت داخل نیز از دیگر نکات مهم مطرح شده است. این موضوع نیز به انجمن واگذار گردیده است و بزودی نتایج اولیه بررسی به دبیرخانه شورای عالی ارائه خواهد گردید. فراخوان انجمن برای پیوستن تولید کنندگان داخلی به نهضت توسعه استفاده از کالاهای ایرانی در ساخت کشتی ها در مراحل بعدی اطلاع رسانی خواهد گردید. 

نگاه انجمن همانطورکه آقای صفری در توضیح کلی نظام نامه کیفیت انجمن در افتتاحیه نشست اعلام نمودند به توسعه اقتصاد دریا است. چشم انداز توسعه اقتصاد دریا محور در پایان برنامه هفتم با معرفی شاخص رشد 3 برابری ارزش افزوده اقتصاد دریا محور نسبت به اقتصاد کشور در لایحه برنامه توسعه هدف گذاری شده است. به عبارت دیگر، هر نسبتی که در شرایط موجود مابین این دو ارزش برقرار است در پایان برنامه 3 برابر گردد. پیشنهاد انجمن برای تغییر به رشد 2 برابری به مرکز پژوهش های مجلس ارائه گردیده است. برای ما بسیار مهم است که نسبت رشد ارزش اقتصاد دریا محور و سایر سنجه های عملکردی اقتصاد دریا در لایحه برنامه توسعه به عنوان چشم انداز 5 ساله توسعه اقتصاد دریا محور در یازدهمین جلسه شورای عالی صنایع دریایی مصوب گردند. در این ارتباط، سهم برنامه های عملیاتی سالانه نهادهای دریایی در تولید ارزش افزوده مشخص و در دوره های 6 ماهه مورد پایش قرار گیرند. 

بله همانطورکه اشاره کردید، محور اصلی مصوبات دهمین جلسه شورای عالی صنایع دریایی، نوسازی ناوگان دریایی با حداکثر استفاده از توان داخل است و سعی گردیده از زوایای مختلف نظیر تامین مالی، عمق بخشیدن به ساخت داخل از طریق تامین تجهیزات کشتی ها، آموزش، استاندارد و توسعه فناوری های دریایی، بسترهای مناسب اجرای برنامه فراهم گردد. نقش سازندگان کشتی از دو جهت بر رشد ارزش افزوده اقتصاد دریا تاثیر گذار است، اول اینکه شرکت ها از طریق افزایش اشتغال و انشاالله بهره وری موجب این رشد خواهند شد و دوم اینکه از طریق تحویل کشتی هایی با کیفیت و در زمان مناسب و با قیمت مناسب شرایط خلق ارزش افزوده بیشتر را برای کارفرمایان فراهم خواهند نمود.

اتفاقا، در شروع برنامه آقای مهندس صفری اشاره ای به برنامه های سال های گذشته نظیر طرح وجوه اداره شده و یا برنامه تامین کشتی های خدماتی وزارت نفت داشتند. این برنامه ها یا اصلا اجرایی نشدند و یا به صورت ناقص اجرا شده اند. به نظرم مشکل اصلی در نبود نگاه سیستمی به موضوع برنامه ریزی است که بنا داشتم با ورود به مبحث کشتی سازی ناب این موضوع را در معرض نقد و تبادل نظر قرار دهم. ولی به دلیل طولانی شدن مباحث محقق نگردید. نگاه سیستمی نگاه کل نگر است و تمرکز در این نگاه بر کلیه اجزای تشکیل دهنده سیستم و تدوین ارتباطات سازنده ما بین اجزا است. همانطور که عرض کردم در مصوبات دهمین جلسه شورای عالی سعی گردیده به اجزای مختلف برنامه ورود کند. ولی تا تبدیل برنامه به یک سیستم منسجم فاصله زیاد است. بنده یک طرح مقدماتی از اجزای مختلف این زیر سیستم را در معرض نقد و گفتگو قرار دادم و نقطه نظرات خوبی هم از طرف حاضرین مطرح گردید. به عنوان نمونه نواقص در اسناد مناقصه کارفرمایان و یا اصلاح قوانین از موارد پیشنهادی بودند. گفتگوها بیشتر حول معضل تامین مالی ساخت کشتی قرار داشت. به نظر میرسد که نگاه غالب در حال حاضر اینگونه است که با حل مشکل تامین مالی، برنامه به خوبی پیش خواهد رفت ولی همانطورکه عرض کردم این موضوع فقط یکی از اجزای تشکیل دهنده سیستم است. تامین نیروهای ماهر یکی دیگر از اجزای سیستم است. تجربه ساخت کشتی در کشور نشان داده که مراکز فنی حرفه ای دریایی می توانند در تربیت نیروهای ماهر بسیار مفید واقع گردند. آموزش این نیروها باید سریعتر آغاز گردد تا بتوانند در زمان مناسب وارد عرصه تولید شوند.

کشتی سازی ناب با توجه به تناسبی که با فرهنگ غنی ایرانی دارد به نظرم می تواند به عنوان یک آرمان در چشم انداز توسعه صنایع کشتی سازی کشور قرار گیرد. اساس این مفهوم بر تولید ناب و حذف اتلاف از فرایند ساخت کشتی و تمرکز بر تولید ارزش است. تولید ناب ترجمه آمریکایی از سیستم تولید شرکت تویوتا است. با الگو گیری از این سیستم، کشتی سازی ناب همانند خانه ای تصور میشود که سقف آن نماد حداکثر کیفیت در کنار حداقل قیمت و زمان ساخت کشتی است. تولید به هنگام و دقت در تولید دو ستون اصلی خانه هستند، تولید استاندارد و یکپارچگی زنجیره ارزش زیربنای این خانه را تشکیل می دهند. در مرکز این خانه سازمان یاد گیرنده مستقر است. سازمان یاد گیرنده از افرادی خلاق، متعهد، با انگیزه، پرشور و با تمایل مستمر بر یاد گیری تشکیل می گردد. دارا بودن نگاه سیستمی یکی از مواردی است که نیروهای یک سازمان باید به آن توجه جدی داشته باشند. در نگاه کلی تر، نیروهای سازمان یاد گیرنده باید بدانند که حقیقتاً چه باید بخواهند و چه باید بدانند و این نقش مدیریت سازمان است. موارد دیگری نیز در ارتباط با کشتی سازی ناب وجود دارند که انشاالله در فرصتی دیگر در جمع متخصصین در معرض گفت و گو قرار خواهیم داد.