آمادگی ایران برای تامین سوخت کشتی‌های قطر
تنش‌ها در خاورمیانه روز پنجم ژوئن وقتی که عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و بحرین با اتهام حمایت از تروریسم روابط خود با قطر را قطع کردند، به حداکثر رسید.
تنش‌ها در خاورمیانه روز پنجم ژوئن وقتی که عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و بحرین با اتهام حمایت از تروریسم روابط خود با قطر را قطع کردند، به حداکثر رسید.
به گزارش روزنامه جهان صنعت، به متحدان عرب که نقل و انتقال هوایی، دریایی و زمینی را به قطر ممنوع کردند، محدودیت‌هایی هم برای کشتیرانی به قطر و از قطر اعمال کردند.
در همین راستا عرضه سوخت در بندر فجیره (بزرگ‌ترین مرکز بانکرینگ خلیج فارس) به کشتی‌های با پرچم قطر یا کشتی‌هایی که از مبدا قطر به این بندر وارد شده‌اند نیز متوقف خواهد شد.
بنابراین این کشور باید تلاش کند بنادر جدیدی برای سوخت‌گیری مجدد کشتی‌های خود پیدا کند.
فجیره که یکی از کوچک‌ترین امیرنشین‌های امارات متحده عربی است، بزرگ‌ترین هاب سوخت‌گیری کشتی در خاورمیانه به‌شمار می‌رود و معمولا نقطه توقف مهمی برای نفتکش‌های حامل نفت و گاز طبیعی مایع قطر در مسیر خروج آنها از خلیج فارس است.
به گفته کارگزاران، این مساله قطر را که عضو اوپک است، ناچار کرده مکان‌های سوخت‌گیری مجدد جدیدی را در جبل‌الطارق، سنگاپور و سایر هاب‌های سوخت کشتیرانی پیدا کند که احتمالا هزینه صادرات این کشور را بالا برده و روند تحویل را کند می‌کند.
در همین حال ایران برای تامین سوخت کشتی‌های قطری از طریق مراکز بانکرینگ قشم و بندرعباس اعلام آمادگی کرده است.
بر اساس این گزارش سازمان بنادر عربستان سعودی روز دوشنبه در حساب توئیتری خود اعلام کرد ورود کشتی‌های حامل پرچم قطر یا کشتی‌هایی که تحت مالکیت شرکت‌ها یا شهروندان قطری قرار دارند به بنادر این کشور ممنوع است و همچنین کالاهای قطری اجازه تخلیه در بنادر سعودی را نخواهند داشت.
این محدودیت‌ها شرکت‌های کشتیرانی را دچار سردرگمی کرد، آنها که نگران عواقب احتمالی این محدودیت‌ها بودند دست به اقداماتی احتیاطی و پیشگیرانه زدند مثلا به دنبال نفتکش‌هایی کوچک‌تر می‌گشتند تا فقط نفت‌خام قطر را بارگیری کنند.
در این میان منابع صنعتی و کشتیرانی به رویترز گفتند: سازمان بنادر نفت ابوظبی با صدور بخشنامه جدیدی، محدودیت‌های قبلی برای کشتی‌های غیرقطری یا حامل پرچم این کشور و کشتی‌هایی که از مبدا یا به مقصد قطر حرکت می‌کنند را حذف کرد.
به گفته یک کارگزار کشتی در سنگاپور، این اقدام امکان بارگیری مجدد محموله‌های نفتی را فراهم می‌کند.
به گفته یک منبع آگاه خاورمیانه‌ای، هیچ اطلاعیه رسمی درباره توقف بارگیری مجدد محموله‌های نفتی وجود نداشته است.
در همین حال داده‌های کشتیرانی در تامسون رویترز ایکون نشان می‌دهد که صادرات نفت‌خام قطر با ممنوعیت پهلوگیری کشتی‌ها که توسط برخی کشورهای عربی اعمال شده با مشکل خاصی مواجه نشده است و تانکر‌ها، نفت‌خام قطری را به همراه محموله‌هایی از امارات متحده عربی بارگیری می‌کنند.
به گزارش رویترز بر اساس داده‌های کشتیرانی تامسون رویترز ایکون، دو نفتکش بسیار عظیم که هر کدام می‌توانند تا دو میلیون بشکه نفت را حمل کنند، روز چهارشنبه با موفقیت نفت‌خام ابوظبی را بارگیری کردند، با وجود اینکه این کشتی‌ها قبلا در مرحله قبلی سفر دریایی خود نفت‌خام قطر را هم بار زده بودند.
طبق یافته‌های رویترز از چرخه کشتیرانی، این بارگیری‌ها پس از این انجام شد که ابوظبی محدودیت‌های اعمال شده بر محموله‌های نفتی که به سوی قطر عازم هستند یا از قطر می‌آیند را تسهیل کرده است.
بر این اساس روز چهارشنبه سوپر نفتکش آپولو دریم، نفت‌خام زاکوم ابوظبی را در حالی بارگیری کرد که قبلا محموله‌ای از نفت مارین قطر را بارگیری کرده بود.
این نفتکش که پرچم پاناما روی آن است و توسط شرکت پالایشگاهی ایدمیتسو کوسان ژاپن مدیریت می‌شود، نفت‌خام قطر را ۵-۶ ژوئن در جزیره حلول بارگیری کرد و بعد از آن به جزیره زیرکو در ابوظبی رفت تا نفت زاکوم امارات را بارگیری کند.
ابر نفتکش دوم نیو فرندشیپ هم نفت‌خام ابوظبی را روز چهارشنبه بارگیری کرد در حالی که این نفت کش قبلا در ۴-۵ ژوئن از راس لافان قطر محموله‌ای نفتی را بارگیری کرده بود.
هر دو تانکر مستقیما از قطر به امارات عزیمت کردند و در ساعت ۱۰:۴۱ به وقت جهانی راس تنورای عربستان را به عنوان مقصد بعدی خود اعلام کردند.
دو شرکت پالایشگاهی آسیایی در این باره اعلام گفتند ما با حمل محموله‌های قطری دچار هیچ مشکل و مساله‌ای نشدیم و فعلا همه‌چیز معمولی پیش می‌رود.
لغو تسهیل ممنوعیت‌ها
این در حالی است که سازمان بنادر نفتی ابوظبی با تغییر تصمیم قبلی برای تسهیل محدودیت‌ها، ممنوعیت برای نفتکش‌های مرتبط با قطر که وارد بنادر امارات متحده عربی می‌شوند را دوباره وضع کرد.
این سازمان با صدور بخشنامه‌ای، اعلام کرد ورود همه کشتی‌ها از مبدا و به مقصد قطر حامل هر پرچمی که باشند، ممنوع است. شرکت ملی نفت ابوظبی هم روز پنجشنبه اطلاعیه‌ای با مضمون مشابه منتشر کرد.
طبق بخشنامه سازمان بنادر نفتی ابوظبی، ممنوعیت برای همه کشتی‌های حامل پرچم قطر و کشتی‌هایی که تحت مالکیت شرکت‌ها و شهروندان قطری هستند، به قوت خود باقی است و این کشتی‌ها اجازه نخواهند داشت وارد بنادر نفتی شوند.
این ممنوعیت، شیوه متداول بارگیری مشترک محموله‌های نفتی از کشورهای مختلف در یک نفتکش به منظور کاهش هزینه‌های حمل را مختل خواهد کرد. جلوگیری از بارگیری مشترک نفت قطر و سایر گریدهای خاورمیانه بر هزینه‌های حمل‌ونقل پالایشگاه‌ها می‌افزاید و وضعیت بغرنج لجستیکی ایجاد می‌کند.
یک منبع آگاه در یک پالایشگاه آسیایی به رویترز گفت: شرکت ملی نفت ابوظبی رسما تایید کرده است که ما نمی‌توانیم بارگیری مشترک از مبدا و به مقصد ابوظبی داشته باشیم. بنابراین باید کشتی‌های جدید بیابیم و سپس امکان بارگیری مشترک در سایر نقاط منطقه را پیدا کنیم.
چالشی جدید در سوخت‌رسانی به کشتی‌ها
از سوی دیگر شرکت‌های قطری Rasgasو Qatargasخریداران اصلی سوخت کشتی از بندر فجیره هستند و این دو شرکت در مجموع ۱2۰-۱5۰ هزار تن از فروش ماهانه بندر فجیره را به خود اختصاص داده‌اند. در صورت تداوم این محدودیت‌ها و با احتساب عدم فروش سوخت به کشتی‌های غیرقطری که به سمت این کشور حرکت می‌کنند یا از قطر به این بندر می‌آیند، تاثیر بر فروش سوخت کشتی امارات متحده عربی قابل توجه خواهد بود. اعمال محدودیت برای ورود به آب‌های امارات احتمالا بدان معناست که این کشتی‌ها سوخت مورد نیاز خود را از جایی دیگر نظیر بنادر ایرانی یا عمانی تامین خواهند کرد.
با افزایش تقاضای ناگهانی برای سوخت، بنادر عمانی Sohar و Salalahبه دلیل عدم وجود زیرساخت مناسب و امکانات عرضه و بارگیری، با چالشی جدی روبه‌رو خواهند شد.
ضمن اینکه با شروع بادهای فصلی تا سه هفته دیگر، بندر Salalahعملیات سوخت‌گیری در لنگرگاه را تا ماه سپتامبر به تاخیر خواهد انداخت.
حجم فروش سوخت کشتی توسط بندر Soharدر سال‌های اخیر با افزایش همراه بوده و به حدود ۲۰۰ هزار تن در سال رسیده است که به طور انحصاری توسط شرکت نفت عمان عرضه می‌شود.
در همین حال همزمان با توقف عرضه سوخت از سوی بانکرینگ فجیره امارات، ایران برای تامین سوخت کشتی‌های قطری از طریق مراکز بانکرینگ قشم و بندرعباس اعلام آمادگی کرده است.
مصطفی کشکولی، رییس هیات‌مدیره انجمن صنعت بانکرینگ ایران در گفت‌وگو با انرژی‌نیوز با بیان اینکه هیچ گونه محدودیتی برای عرضه سوخت شامل نفت کوره و گازوییل به کشتی‌های قطری یا اجاره قطر توسط ایران وجود ندارد، گفت: از چند هفته قبل فعالیت چندین مرکز بانکرینگ ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز از سر گرفته شده است. این مقام مسوول با بیان اینکه هم‌اکنون از طریق مراکز بانکرینگ قشم و بندرعباس امکان تامین سوخت کشتی‌ها، نفتکش‌ها و کشتی‌های حمل LNGقطر یا تحت اجاره قطر وجود دارد، افزود: ایران یکی از مرغوب‌ترین انواع نفت کوره و گازوییل را برای عرضه و فروش به کشتی‌های عبوری در خلیج فارس بر عهده دارد.
قطر یکی از کوچک‌ترین تولیدکنندگان نفت خاورمیانه است و پالایشگاه‌ها، نفت این کشور را به همراه نفت صادرکنندگان بزرگ‌تری مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی بارگیری می‌کنند.
تشدید محدودیت‌ها برای کشتی‌هایی که از مبدا و به مقصد قطر تردد می‌کنند، مشکلات لجستیکی را که از ۵ ژوئن با قطع روابط دیپلماتیک عربستان سعودی، مصر و امارات متحده عربی با قطر آغاز شد، حادتر خواهد کرد.
مشتریانی که قراردادهای بلندمدت با شرکت ملی نفت ابوظبی دارند در صورتی که محموله بارگیری‌شده به طور مشترک، تنها از قطر نباشد، ممکن است از ممنوعیت بندری معاف شوند زیرا شرکت ملی نفت ابوظبی نمی‌خواهد باعث نارضایتی این دسته از مشتریان شود.
معامله‌گران و پالایشگاه‌ها برای کنار آمدن با این ممنوعیت، ممکن است گزینه‌های دیگر مانند چارتر نفتکش‌های کوچک‌تر یا انتقال کشتی به کشتی نفت را مورد بررسی قرار دهند.
