شهر فرودگاهی امام در گذر تاریخ/قسمت هفتم
علیرضا منظری-کارشناس صنعت هوایی
در کشور جمهوری اسلامی ایران فرودگاه‌های متعددی احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند که از جمله آنها فرودگاه امام خمینی (ره) است که به‌عنوان یک فرودگاه بین‌المللی در کنار پایتخت کشور واقع شده است. رسیدن شهر فرودگاهی امام به شکل فعلی، به دلایلی حدود ۵ دهه طول کشیده است، بنابراین بیان سابقه احداث و بهره‌برداری آن در طول حدود نیم قرن، علاوه بر ثبت در تاریخ می‌تواند چراغ راه آیندگان قرار گیرد.
اگرچه آغاز احداث و بهره‌برداری این فرودگاه به سال‌های قبل از انقلاب اسلامی باز می‌گردد، ولی عمده عمر طولانی خود را در دوران پس از انقلاب اسلامی گذرانده است و در‌این‌راستا با توجه به تغییرات متعدد در سطح وزات راه و ترابری و ریاست سازمان هواپیمایی کشوری، شاهد تحولات و فراز و نشیب‌های زیادی بوده است زیرا با هر تغییر و جابه‌جایی مدیران و به تبع آن سیاست‌ها و خط مشی‌ها، در کند یا تند شدن فرایند احداث و بهره‌برداری این پروژه تأثیر قابل توجهی ایجاد شده است.
از‌همین‌رو علیرضا منظری با توجه به اینکه در دوران خدمت خود در سازمان هواپیمایی کشوری از نزدیک در جریان این فراز و نشیب‌ها بوده، تصمیم گرفته تا گوشه‌هایی از روند این فعالیت‌ها را به رشته تحریر درآورد و برای قسمت‌هایی از آن نیز از اطلاعات دیگران بهره ببرد. به گفته این کارشناس ارشد حوزه هوایی، در این مجموعه به هیچ‌وجه تجزیه‌وتحلیل در نظر نبوده و نگارنده صرفاً در پی گردآوری مطالب بر حسب تاریخ انجام بوده است و فقط در برخی موارد به‌ناچار گلایه‌مندی‌های رایج را ذکر کرده است.
حال تین نیوز در صدد است تا بخش‌هایی از این کتاب منتشرنشده (در دست انتشار) را برای معرفی این ابرپروژه به تدریج در قالب تاریخ شفاهی سازمان هواپیمایی کشوری در اختیار مخاطبان قرار دهد. در همین راستا دپارتمان تاریخ شفاهی موسسه مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی تین آمادگی خود را جهت مصاحبه با پیشکسوتان حوزه حمل و نقل هوایی کشور و ثبت تاریخ شفاهی این صنعت، اعلام می‌دارد.
قسمت هفتم:
در تیرماه ۱۳۷۵، بانک مرکزی ایران در اجرای تبصره ۲۹ قانون بودجه دستورالعمل نحوه استفاده از درآمدهای ارزی خدمات فرودگاهی و پروازی را تصویب و ابلاغ می‌کند که در همان زمان اعتبار اسنادی برای فعالیت مشاور خارجی مشروط به ارائه مصوبه مجوز ترک مناقصه شورای اقتصاد، تأیید شورای پژوهش‌های علمی و صنعتی و اخذ نظر وزارت امور اقتصادی و دارایی درمورد وضعیت مالیاتی افتتاح می‌شود. اگرچه برای اجرای طرح فرودگاه جدید به موجب قوانین بودجه کل کشور، منابع مالی لازم از محل وجوه بخشی از درآمدهای خدمات فرودگاهی و پروازی تأمین شد، ولی در این حالت تکمیل پروژه‌های زیربنایی این طرح حداقل حدود سه‌و‌نیم تا چهار سال طول خواهد کشید.
از طرف دیگر، پروژه‌های اقتصادی موردنظر باید از طریق عقد قراردادهای سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری با شرکت‌ها و مؤسسات داوطلب خصوصی انجام و منابع لازم برای آنها فراهم آید. در نتیجه، اجرا و تکمیل سریع طرح فرودگاه جدید با حصول دو هدف تأمین کمبود اعتبارات پروژه‌های زیربنایی از منابع عمومی و عقد قراردادهای سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری پروژه‌های اقتصادی نیاز به مجوز قانونی ویژه داشت.
البته، با ارائه لایحه تأسیس شرکت مدیریت و بهره‌برداری طرح فرودگاه امام خمینی (ره) و در صورت تصویب مفاد آن در مجلس شورای اسلامی، انجام فعالیت‌ها و تأمین اعتبار مالی از طریق گرفتن وام امکان‌پذیر می‌شد. اما دخالت غیرکارشناسی برخی افراد و تصمیم نهایی مجلس شورای اسلامی مبنی بر عدم تصویب مفاد لایحه فوق و ازدست‌رفتن فرصت تنظیم و تصویب تبصره خاص در لایحه بودجه کل کشور برای سال ۱۳۷۶ هنگام بررسی در سازمان برنامه و بودجه و هیئت وزیران ضروری می‌نمود تا تبصره پیشنهادی به صورت جداگانه در مجلس شورای اسلامی ارائه شود.
ادامه دارد
