شهر فرودگاهی امام در گذر تاریخ/قسمت دهم
علیرضا منظری-کارشناس صنعت هوایی
در کشور جمهوری اسلامی ایران فرودگاه‌های متعددی احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند که از جمله آنها فرودگاه امام خمینی (ره) است که به‌عنوان یک فرودگاه بین‌المللی در کنار پایتخت کشور واقع شده است. رسیدن شهر فرودگاهی امام به شکل فعلی، به دلایلی حدود ۵ دهه طول کشیده است، بنابراین بیان سابقه احداث و بهره‌برداری آن در طول حدود نیم قرن، علاوه بر ثبت در تاریخ می‌تواند چراغ راه آیندگان قرار گیرد.
اگرچه آغاز احداث و بهره‌برداری این فرودگاه به سال‌های قبل از انقلاب اسلامی باز می‌گردد، ولی عمده عمر طولانی خود را در دوران پس از انقلاب اسلامی گذرانده است و در‌این‌راستا با توجه به تغییرات متعدد در سطح وزات راه و ترابری و ریاست سازمان هواپیمایی کشوری، شاهد تحولات و فراز و نشیب‌های زیادی بوده است زیرا با هر تغییر و جابه‌جایی مدیران و به تبع آن سیاست‌ها و خط مشی‌ها، در کند یا تند شدن فرایند احداث و بهره‌برداری این پروژه تأثیر قابل توجهی ایجاد شده است.
از‌همین‌رو علیرضا منظری با توجه به اینکه در دوران خدمت خود در سازمان هواپیمایی کشوری از نزدیک در جریان این فراز و نشیب‌ها بوده، تصمیم گرفته تا گوشه‌هایی از روند این فعالیت‌ها را به رشته تحریر درآورد و برای قسمت‌هایی از آن نیز از اطلاعات دیگران بهره ببرد. به گفته این کارشناس ارشد حوزه هوایی، در این مجموعه به هیچ‌وجه تجزیه‌وتحلیل در نظر نبوده و نگارنده صرفاً در پی گردآوری مطالب بر حسب تاریخ انجام بوده است و فقط در برخی موارد به‌ناچار گلایه‌مندی‌های رایج را ذکر کرده است.
حال تین نیوز در صدد است تا بخش‌هایی از این کتاب منتشرنشده (در دست انتشار) را برای معرفی این ابرپروژه به تدریج در قالب تاریخ شفاهی سازمان هواپیمایی کشوری در اختیار مخاطبان قرار دهد. در همین راستا دپارتمان تاریخ شفاهی موسسه مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی تین آمادگی خود را جهت مصاحبه با پیشکسوتان حوزه حمل و نقل هوایی کشور و ثبت تاریخ شفاهی این صنعت، اعلام می‌دارد.
قسمت دهم:
سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۳
این پیشنهاد دربرگیرنده خدمات مشاوره‌ای آماده‌سازی اسناد مناقصه قراردادهای حق امتیاز و ساخت و بهره‌برداری و انتقال مرحله دوم احداث طرح، شامل پایانه شماره ۲ مسافری و پایانه بار و مراکز آماده‌سازی غذا برای پذیرایی هوایی و خدمات پشتیبانی زمینی و نحوه انتقال مسافر از فرودگاه مهرآباد و آشیانه‌ها بود. در هر حال، مسئولان از این پیشنهاد استقبال نکردند و همچنان مجری طرح فرودگاه امام خمینی (ره) درصدد بود در چارچوب اعتبارات دولتی برنامه‌های توسعه را به کندی ادامه دهد.
از جمله پروژه‌هایی که مجری طرح فرودگاه امام خمینی (ره) در دست اقدام داشت ، نهایی‌کردن گزارش مطالعات توجیه فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی پروژه مترو برای فراهم‌کردن مقدمات اجرایی امتداد مترو از بهشت زهرا تا فرودگاه امام خمینی (ره) بود تا از طریق تسهیلات مالی و سرمایه‌گذاری یا محل اعتبارات عمرانی دولت انجام پذیرد. آن گزارش با دریافت نظر شورای عالی عبورومرور و شورای اقتصاد، تکمیل و برای اجرا آماده شد و در اواخر سال ۱۳۸۱، شرکت مترو اسناد مناقصه اجرای متروی تهران به فرودگاه امام خمینی (ره) را آماده کرد. با توجه به اهمیت دسترسی به فرودگاه، در کنار برقراری مترو، ضرورت داشت نواقص بزرگراه‌ها نیز مرتفع شود.
در مردادماه ۱۳۸۲، وزیر راه و ترابری و شهردار تهران درباره تکمیل امتداد بزرگراه نواب با تخریب پادگان قلعه‌مرغی برای تسهیل رفت‌وآمد مسافران از شهر تهران به فرودگاه امام خمینی (ره) و برعکس، مذاکراتی کرد و متعاقب آن، سازمان هواپیمایی کشوری و معاونت عمرانی شهرداری تهران در تاریخ بیست‌ودوم مردادماه ۱۳۸۲، دیدگاه‌های کارشناسی را مبادله کردند و در نتیجه مقرر شد، به موازات شروع تردد از شاخه شرقی بزرگراه نواب از طریق تخریب پادگان قلعه‌مرغی، شاخه غربی آن نیز سریعا آماده شود و قبل از گشایش فرودگاه امام خمینی (ره) به بهره‌برداری برسد.
متأسفانه با گذشت چند ماه از مذاکره و پیگیری‌ها، فقط رمپ شرقی بازگشایی شد و در رمپ غربی هیچ اقدام مثبتی صورت نگرفت که نارضایتی مسافران از شهرداری را در پی داشت. با گشایش رمپ غربی بزرگراه نواب، فاصله شهر تهران تا فرودگاه بسیار کوتاه‌تر شد و این کوتاهی مسیر آثار خوب اقتصادی و زمانی برای مسافران را به دنبال داشت، به همین دلیل وزارت راه و ترابری به شهرداری تهران توصیه کرد تا برای ارائه خدمات واقعی به شهروندان تهرانی اقدامات جدی‌تری انجام دهد. البته بعدها، این طرح تکمیل شد. در هر حال، با نزدیک شدن به اتمام پروژه‌های احداث تسهیلات و به منظور انطباق پروژه‌های اجرایی با استانداردهای مندرج در ضمیمه شماره ۱۴ کنوانسیون شیکاگو در آبان‌ماه ۱۳۸۲، بازرسی‌های مختلف از طرف کارشناسان سازمان هواپیمایی کشوری انجام و نتیجه آن مثبت اعلام شد.
ادامه دارد
