شهر فرودگاهی امام در گذر تاریخ/قسمت پانزدهم
علیرضا منظری-کارشناس صنعت هوایی
در کشور جمهوری اسلامی ایران فرودگاه‌های متعددی احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند که از جمله آنها فرودگاه امام خمینی (ره) است که به‌عنوان یک فرودگاه بین‌المللی در کنار پایتخت کشور واقع شده است. رسیدن شهر فرودگاهی امام به شکل فعلی، به دلایلی حدود ۵ دهه طول کشیده است، بنابراین بیان سابقه احداث و بهره‌برداری آن در طول حدود نیم قرن، علاوه بر ثبت در تاریخ می‌تواند چراغ راه آیندگان قرار گیرد.
اگرچه آغاز احداث و بهره‌برداری این فرودگاه به سال‌های قبل از انقلاب اسلامی باز می‌گردد، ولی عمده عمر طولانی خود را در دوران پس از انقلاب اسلامی گذرانده است و در‌این‌راستا با توجه به تغییرات متعدد در سطح وزات راه و ترابری و ریاست سازمان هواپیمایی کشوری، شاهد تحولات و فراز و نشیب‌های زیادی بوده است زیرا با هر تغییر و جابه‌جایی مدیران و به تبع آن سیاست‌ها و خط مشی‌ها، در کند یا تند شدن فرایند احداث و بهره‌برداری این پروژه تأثیر قابل توجهی ایجاد شده است.
از‌همین‌رو علیرضا منظری با توجه به اینکه در دوران خدمت خود در سازمان هواپیمایی کشوری از نزدیک در جریان این فراز و نشیب‌ها بوده، تصمیم گرفته تا گوشه‌هایی از روند این فعالیت‌ها را به رشته تحریر درآورد و برای قسمت‌هایی از آن نیز از اطلاعات دیگران بهره ببرد. به گفته این کارشناس ارشد حوزه هوایی، در این مجموعه به هیچ‌وجه تجزیه‌وتحلیل در نظر نبوده و نگارنده صرفاً در پی گردآوری مطالب بر حسب تاریخ انجام بوده است و فقط در برخی موارد به‌ناچار گلایه‌مندی‌های رایج را ذکر کرده است.
حال تین نیوز در صدد است تا بخش‌هایی از این کتاب منتشرنشده (در دست انتشار) را برای معرفی این ابرپروژه به تدریج در قالب تاریخ شفاهی سازمان هواپیمایی کشوری در اختیار مخاطبان قرار دهد. در همین راستا دپارتمان تاریخ شفاهی موسسه مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی تین آمادگی خود را جهت مصاحبه با پیشکسوتان حوزه حمل و نقل هوایی کشور و ثبت تاریخ شفاهی این صنعت، اعلام می‌دارد.
قسمت پانزدهم:
در اوایل این دوره، اداره کل فرودگاه امام خمینی (ره) همچنان مسئولیت طرح توسعه فرودگاه را به عهده داشت، ولی عموماً زمان به سازماندهی مدیریت و بهره‌برداری فرودگاه اختصاص یافت و همراه با آن، به ایجاد برخی تسهیلات جدید مورد نیاز فرودگاه و تکمیل تسهیلات مرحله اول از محل اعتبارات دولتی توجه شد.
البته، فرودگاه جدید همواره در تجهیزات و امکانات و توان مدیریتی کمبود داشت تا اینکه در زمستان سال ۱۳۸۶ با بارش برف سنگین و آماده نبودن فرودگاه برای ارائه خدمات به هواپیماها و مسافران و ناتوانی مدیریتی کافی برای پاسخگویی، مدت کوتاهی پروازهای به/ از فرودگاه لغو شد که در نهایت به تغییر مدیرکل فرودگاه امام خمینی (ره) در دی‌ماه ۱۳۸۶ منجر شد. سرانجام، با تغییر مدیریت و تأکید بر تکمیل تسهیلات و تجهیزات فرودگاهی مرحله اول احداث فرودگاه، می‌توان به طرح‌های ساختمان‌های دادگاه و اداره مهاجرت (گذرنامه) و الغدیر، ساختمان اداری فرودگاه، ساختمان جایگاه مقامات سیاسی، ساختمان پل ارتباطی، ساختمان آسایشگاه نیروی انتظامی، ساختمان مسجد، ساختمان آتش‌نشانی شهری و ساختمان گمرک اشاره کرد که در سال‌های ۱۳۸۶ تا ۸۸ طراحی و ساخته شد.
الف. ساختمان‌های دادگاه و اداره مهاجرت (گذرنامه) و الغدیر؛ اداره کل فرودگاه امام خمینی (ره) تصمیم گرفت، از محل اعتبارات دولتی برای احداث برخی از ساختمان‌های فرودگاهی از جمله ساختمان دادگاه و ساختمان اداره مهاجرت (گذرنامه) و ساختمان الغدیر در فرودگاه امام اقدام کند. در سال ۱۳۸۶، طراحی ساختمان دادگاه انجام و عملیات اجرایی آن در سال ۱۳۸۷ با زیربنای ۴۷۹ مترمربع شامل بخش اداری و دو شعبه دادگاه شروع شد. در نهایت، این ساختمان به دلیل پرداخت‌های نابهنگام در سال ۱۳۹۲ پایان یافت و در اختیار بهره‌بردار قرار گرفت.
یکی دیگر از ساختمان‌های فرودگاهی ساختمان اداره مهاجرت در فرودگاه امام (ره) است که طراحی آن برای استقرار ستاد اداره مهاجرت در سال ۱۳۸۶ انجام شد و با انعقاد قرارداد در اواخر سال ۱۳۹۰ عملیات اجرایی آن با زیربنای هزار و ۵۷ مترمربع در دوطبقه با فضای اداری و خوابگاه و استراحتگاه برای کارکنان گذرنامه آغاز شد. دو شرکت «مهندسین مشاور آتک» و «دی» مشاور و پیمانکار طرح بودند که سرانجام، ساختمان در سال ۱۳۹۲ آماده و در اختیار بهره‌بردار قرار گرفت.
طرح ساختمان الغدیر با زیربنای ۴ هزار مترمربع یکی دیگر از ساختمان‌های فرودگاهی به شمار می‌رود که در اواخر سال ۱۳۸۸ قرارداد احداث آن با شرکت «ساسوله» به عنوان پیمانکار منعقد شد. عملیات ساختمانی با هزینه‌ای حدود ۸۰۰ میلیارد ریال به پایان رسید. این ساختمان شامل فضاهای اداری و اتاق جلسات و توقفگاه برای استقرار دستگاه‌های امنیتی فرودگاه و فعالیت‌های اداری است. سرانجام در اواخر سال ۱۳۹۲، ساختمان آماده راه‌اندازی شد و در اختیار بهره‌بردار قرار گرفت.
ادامه دارد
