شهر فرودگاهی امام در گذر تاریخ/قسمت چهل و نهم
علیرضا منظری-کارشناس صنعت هوایی
در کشور جمهوری اسلامی ایران فرودگاه‌های متعددی احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند که از جمله آنها فرودگاه امام خمینی (ره) است که به‌عنوان یک فرودگاه بین‌المللی در کنار پایتخت کشور واقع شده است. رسیدن شهر فرودگاهی امام به شکل فعلی، به دلایلی حدود ۵ دهه طول کشیده است، بنابراین بیان سابقه احداث و بهره‌برداری آن در طول حدود نیم قرن، علاوه بر ثبت در تاریخ می‌تواند چراغ راه آیندگان قرار گیرد.
اگرچه آغاز احداث و بهره‌برداری این فرودگاه به سال‌های قبل از انقلاب اسلامی باز می‌گردد، ولی عمده عمر طولانی خود را در دوران پس از انقلاب اسلامی گذرانده است و در‌این‌راستا با توجه به تغییرات متعدد در سطح وزات راه و ترابری و ریاست سازمان هواپیمایی کشوری، شاهد تحولات و فراز و نشیب‌های زیادی بوده است زیرا با هر تغییر و جابه‌جایی مدیران و به تبع آن سیاست‌ها و خط مشی‌ها، در کند یا تند شدن فرایند احداث و بهره‌برداری این پروژه تأثیر قابل توجهی ایجاد شده است.
از‌همین‌رو علیرضا منظری با توجه به اینکه در دوران خدمت خود در سازمان هواپیمایی کشوری از نزدیک در جریان این فراز و نشیب‌ها بوده، تصمیم گرفته تا گوشه‌هایی از روند این فعالیت‌ها را به رشته تحریر درآورد و برای قسمت‌هایی از آن نیز از اطلاعات دیگران بهره ببرد. به گفته این کارشناس ارشد حوزه هوایی، در این مجموعه به هیچ‌وجه تجزیه‌وتحلیل در نظر نبوده و نگارنده صرفاً در پی گردآوری مطالب بر حسب تاریخ انجام بوده است و فقط در برخی موارد به‌ناچار گلایه‌مندی‌های رایج را ذکر کرده است.
حال تین نیوز در صدد است تا بخش‌هایی از این کتاب منتشرنشده (در دست انتشار) را برای معرفی این ابرپروژه به تدریج در قالب تاریخ شفاهی سازمان هواپیمایی کشوری در اختیار مخاطبان قرار دهد. در همین راستا دپارتمان تاریخ شفاهی موسسه مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی تین آمادگی خود را جهت مصاحبه با پیشکسوتان حوزه حمل و نقل هوایی کشور و ثبت تاریخ شفاهی این صنعت، اعلام می‌دارد.
قسمت چهل و نهم:
در مورخ هشتم آذرماه ۱۳۸۲ (بیست و نهم نوامبر ۲۰۰۳) سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت تاو با توجه به علاقه‌مندی شرکت تاو در بهره‌برداری موقت مرحله اول فرودگاه امام‌خمینی (ره) که بیش از ۹۷ درصد احداث و تجهیزات آن تکمیل و آماده بهره‌برداری شده تصمیمات زیر را اتخاذ کردند:
۱ـ شرکت تاو نسبت به تهیه تجهیزات و امکانات لازم جهت آماده‌سازی مرحله اول فرودگاه برای بهره‌برداری مناسب تا قبل از دوازدهم بهمن ماه ۱۳۸۲ (اول فوریه ۲۰۰۴) تحت نظارت سازمان هواپیمایی کشوری و تأمین مجوزهای لازم برای ورود کالاهای موردنیاز درصورت لزوم از طرف وزارت راه و ترابری اقدام کند،
۲ـ طرف ایرانی نسبت به تحویل مرحله اول فرودگاه با ساختمان‌ها و تجهیزات مرتبط در تاریخ یازدهم آذر ماه ۱۳۸۲ (دوم دسامبر ۲۰۰۳) اقدام نماید،
۳ـ طرف ایرانی درصورت رضایت در این دوره موقت نسبت به تنظیم قرارداد بهره‌برداری مرحله اول طرح تا پایان ماه دسامبر ۲۰۰۳ تسریع نماید،
۴ـ درصورت انعقاد قرارداد مربوطه و قرارداد ساخت و بهره‌برداری و انتقال مرحله دوم مدت دوره موقت از طول مدت ۱۱ سال و سه ماه کسر خواهد شد،
۵ـ درصورت انعقاد قراردادها تمامی مخارج و هزینه‌های آماده‌سازی به‌وسیله شرکت تاو از محل درآمدهای حین بهره‌برداری جبران می‌شود،
۶ـ درصورت عدم انعقاد قرارداد طرف ایرانی فقط نسبت به جبران مخارج تجهیزات مصرفی متعلق به شرکت تاو که مورد استفاده بوده در مقابل اسناد مثبته اقدام می‌نماید و مابقی را می‌تواند از کشور خارج کند،
۷ـ طرف ایرانی مساعی خود را جهت أخذ مجوزهای لازم از قبیل مجوز اشتغال به‌کار موقت کارکنان آن شرکت به‌عمل خواهد آورد،
۸ـ در صورت قصور شرکت تاو در انجام تعهدات تمامی خسارت‌های ناشی از تأخیر در بهره‌برداری را به طرف ایرانی بپردازد و حل اختلاف در دادگاه های ایران انجام می‌شود،
۹ـ درصورت عدم حصول رضایت از عملکرد و عدم‌انطباق با استانداردهای بین‌المللی طرف ایرانی حسب تشخیص خود و بدون نیاز به پیگیری قانونی نسبت به خلع‌ید شرکت تاو اقدام خواهد کرد.
این تفاهم‌نامه در دهم آذر ماه ۱۳۸۲ (اول دسامبر ۲۰۰۳) امضا شد. از طرف دیگر شرکت تاو با اطمینان از انعقاد قراردادها و براساس تصمیمات اعلامی برای راه‌اندازی فرودگاه فعالیت‌های اجرایی مقدماتی را آغاز کرد. شرکت تاو پارس را به‌عنوان یک شرکت ایرانی و به عنوان بهره‌بردار پایانه مسافری فرودگاه امام‌خمینی (ره) تأسیس نمود و این شرکت نیز «دستورالعمل بهره برداری پایانه» را در سال ۱۳۸۲ (دسامبر ۲۰۰۳) تدوین کرد تا به‌صورت یک راهنمای کلی برای کارکنان فرودگاه مورد استفاده قرار گیرد.
این دستورالعمل به همراه «دستورالعمل بهره برداری فرودگاه» و همچنین «طرح اضطراری فرودگاه» که مورد تأیید سازمان هواپیمایی کشوری قرار می‌گیرند به اجرا در می‌آید.
آن دستورالعمل شامل ساختار سازمانی، مدیریت، مسئولیت‌های مدیریت و راهنماهای بهره‌برداری می‌شود که برمبنای آن شرکت تاو پارس مسئول است تا تمامی سامانه‌ها و تسهیلات در قلمرو پایانه را مدیریت کند.
آن شرکت همچنین باید اطمینان یابد که شرکت‌های هواپیمایی، شرکت‌های خدمات پشتیبانی زمینی، حق امتیازداران و سایر ارائه‌کنندگان خدمات مطابق با استانداردهای مصوب خدمات ارائه می‌نمایند.
شرکت تاو پارس غیر از چند نفر مدیران که از اشخاص باتجربه و آگاه طرف ترک به‌کار گمارده می‌شدند سایر کارکنان را از نیروی انسانی بااستعداد ایرانی انتخاب می‌کرد و پس از انجام آموزش‌های لازم به کار می‌گرفت و در نتیجه به همین منظور برای شناسایی و استخدام کارکنان خود آگهی در روزنامه چاپ کرد و اقدامات مقدماتی به‌کارگیری آنها را انجام داد.
ادامه دارد
