شهر فرودگاهی امام در گذر تاریخ/قسمت شصتم
علیرضا منظری-کارشناس صنعت هوایی
در کشور جمهوری اسلامی ایران فرودگاه‌های متعددی احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند که از جمله آنها فرودگاه امام خمینی (ره) است که به‌عنوان یک فرودگاه بین‌المللی در کنار پایتخت کشور واقع شده است. رسیدن شهر فرودگاهی امام به شکل فعلی، به دلایلی حدود ۵ دهه طول کشیده است، بنابراین بیان سابقه احداث و بهره‌برداری آن در طول حدود نیم قرن، علاوه بر ثبت در تاریخ می‌تواند چراغ راه آیندگان قرار گیرد.
اگرچه آغاز احداث و بهره‌برداری این فرودگاه به سال‌های قبل از انقلاب اسلامی باز می‌گردد، ولی عمده عمر طولانی خود را در دوران پس از انقلاب اسلامی گذرانده است و در‌این‌راستا با توجه به تغییرات متعدد در سطح وزات راه و ترابری و ریاست سازمان هواپیمایی کشوری، شاهد تحولات و فراز و نشیب‌های زیادی بوده است زیرا با هر تغییر و جابه‌جایی مدیران و به تبع آن سیاست‌ها و خط مشی‌ها، در کند یا تند شدن فرایند احداث و بهره‌برداری این پروژه تأثیر قابل توجهی ایجاد شده است.
از‌همین‌رو علیرضا منظری با توجه به اینکه در دوران خدمت خود در سازمان هواپیمایی کشوری از نزدیک در جریان این فراز و نشیب‌ها بوده، تصمیم گرفته تا گوشه‌هایی از روند این فعالیت‌ها را به رشته تحریر درآورد و برای قسمت‌هایی از آن نیز از اطلاعات دیگران بهره ببرد. به گفته این کارشناس ارشد حوزه هوایی، در این مجموعه به هیچ‌وجه تجزیه‌وتحلیل در نظر نبوده و نگارنده صرفاً در پی گردآوری مطالب بر حسب تاریخ انجام بوده است و فقط در برخی موارد به‌ناچار گلایه‌مندی‌های رایج را ذکر کرده است.
حال تین نیوز در صدد است تا بخش‌هایی از این کتاب منتشرنشده (در دست انتشار) را برای معرفی این ابرپروژه به تدریج در قالب تاریخ شفاهی سازمان هواپیمایی کشوری در اختیار مخاطبان قرار دهد. در همین راستا دپارتمان تاریخ شفاهی موسسه مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی تین آمادگی خود را جهت مصاحبه با پیشکسوتان حوزه حمل و نقل هوایی کشور و ثبت تاریخ شفاهی این صنعت، اعلام می‌دارد.
قسمت شصتم:
۲-۲-۲-۳ـ شرکت مهندسی دریک انرژی: علاوه بر شرکت سوخت‌رسانی و خدمات اوج این شرکت نیز به‌منظور سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری سامانه سوخت هوانوردی به‌صورت کوتاه و بلند مدت در سال ۱۳۸۲ پیشنهاد خود را با درنظر گرفتن زمان راه‌اندازی فرودگاه در بهمن‌ماه ۱۳۸۲ ارائه داد. در این پیشنهاد نحوه سوخت‌رسانی از تانکر به مخازن ذخیره سوخت روزانه و سوخت‌گیری هواپیماها از طریق سامانه سوخت روزانه به‌وسیله بازوهای بارگیری و یا لوله‌کشی زیرزمینی طراحی شده بود. البته با توجه به پیشرفت پروژه شرکت سرمایه‌گذاری صنعت نفت و انعقاد قرارداد در آن هنگام نمی‌توانست اجرای پروژه دوم قابل‌رقابت و دارای بازگشت سرمایه معقول باشد و به همین لحاظ ادامه نیافت.
۳-۲-۳ ـ واگذاری تسهیلات برای ارائه خدمات پشتیبانی زمینی
۱-۳-۲-۳ ـ شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران: با اتخاذ تصمیم به‌منظور تسریع در راه‌اندازی و بهره‌برداری فرودگاه امام خمینی (ره)، ضرورت وجود تسهیلات برای ارائه خدمات پشتیبانی زمینی به‌عنوان یکی از موارد خاص سرمایه‌گذاری به شمار می‌رفت که در نیمه دوم سال ۱۳۷۸ با لحاظ کمبود اعتبار منابع عمومی برای تکمیل تسهیلات فرودگاه امام خمینی (ره) مقرر شد تا سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را برای سرمایه‌گذاری در این زمینه جذب کنند. به این منظور شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی کرد که می‌تواند با مشارکت شرکت‌های خارجی درزمینه تسهیلات برای ارائه خدمات پشتیبانی زمینی در فرودگاه امام خمینی (ره) سرمایه‌گذاری کند و توافقنامه‌ای را با سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاه‌های کشور امضا کرد.
شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در اجرای توافقنامه منعقده با سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاه‌های کشور درزمینه ایجاد تسهیلات برای ارائه خدمات پشتیبانی زمینی در فرودگاه امام خمینی (ره) اواخر سال ۱۳۷۸ پیشنهاد مشترک شرکت‌های سوئیس پورت و هواپیمایی انگلیس جهت مشارکت در امور خدمات پشتیبانی زمینی در فرودگاه امام خمینی (ره) را پس از مطالعه تأیید می‌کند تا در مراحل نهایی امضای تفاهم‌نامه قرار گیرد ولی درنهایت این پروژه به سرانجام نمی‌رسد.
درهرحال به‌منظور راه‌اندازی و بهره‌برداری فرودگاه امام خمینی (ره) و انتقال پروازهای شرکت‌های هواپیمایی داخلی و خارجی به آن فرودگاه شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک شرکت دولتی بخشی از تجهیزات پشتیبانی زمینی خود را از فرودگاه مهرآباد به آن فرودگاه انتقال داد و به‌تدریج با تدارک سایر تجهیزات و ایجاد تسهیلات فرودگاهی لازم توانست امکان ارائه خدمات پشتیبانی زمینی را به‌عنوان یک بهره‌بردار دولتی فراهم کند؛ بنابراین واگذاری این تسهیلات به یک شرکت دولتی انجام پذیرفت.
۲-۳-۲-۳ ـ شرکت خدمات هوایی سامان: علاوه بر شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و شرکت‌های خارجی مقرر بود تا دو شرکت هواپیمایی ماهان و آسمان نیز پروازهای بین‌المللی خود را از فرودگاه مهرآباد به فرودگاه جدید امام خمینی (ره) انتقال دهند. شرکت خدمات هوایی سامان یکی از ارائه‌دهندگان خدمات پشتیبانی زمینی مجاز بود که به این دو شرکت در دیگر فرودگاه‌ها ازجمله فرودگاه مهرآباد خدمات ارائه می‌کرد. در این راستا شرکت مذکور نیز به‌منظور استقرار در فرودگاه جدید اقدام به ایجاد تسهیلات فرودگاهی کرد و با انتقال تعدادی از تجهیزات پشتیبانی زمینی و تدارک تجهیزات جدید توانست امکان ارائه خدمات را فراهم کرد. با واگذاری تسهیلات فرودگاهی به شرکت خدمات هوایی سامان و سرمایه‌گذاری آن شرکت می‌توان آن را به‌عنوان یک شرکت بهره‌بردار خصوصی در فرودگاه امام محسوب کرد.
ادامه دارد
