توافق سه جانبه برای ترانزیت ۱۵ میلیون تنی از مسیر خزر

مدیرکل دفتر تجاری سازی وزارت راه و شهرسازی گفت: در جلسه سه جانبه اخیر در مسکو با حضور وزیر راه و شهرسازی کشورمان و معاونین نخست وزیری روسیه و آذربایجان برای ترانزیت 15 میلیون تنی تا سال 2030 به توافق رسیدیم.

به گزارش تین نیوز، امین ترفع، دبیر کارگروه روانسازی و توسعه ترانزیت درباره جزییات نشست سه جانبه ایران-روسیه- آذربایجان که در مسکو برگزار شد، اظهار داشت: اولین جلسه سه جانبه توسعه همکاری های ترانزیتی بین سه کشور ایران - آذربایجان و روسیه با حضور وزیر راه و شهرسازی کشورمان و معاونان نخست وزیر دو کشور ذکر شده درباره کریدور شمال – جنوب با نگاه زیرساختی و نگاه فرآیندی در روند ترانزیت برگزار شد.

وی ادامه داد: در این جلسه هم موانع فیزیکی و هم موانع غیرفیزیکی مرتبط با ترانزیت مورد بررسی قرار گرفت و محورهای همکاری در چارچوب برنامه های بلندمدت در قالب بیانیه مطرح و مرور شد و نتیجه این بود که نقشه راهی تدوین شود که در قالب این نقشه راه بتوانیم در یک فرایند بلندمدت سه کشور با همکاری یکدیگر اقدامات موثری برای کاهش موانع کریدور شمال – جنوب انجام دهند که این اقدامات شامل همکاری در اجرای پروژه های زیرساختی و همچنین هماهنگی برای تسهیل فرایند ترانزیت می شود.

مدیرکل دفتر تجاری سازی وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه در جلسه روز دوم درباره محورهای بیانیه به جمع بندی رسیدیم، گفت: موضوع اصلی این بیانیه تسهیل ترانزیت بین سه کشور است و طبق برنامه های تعریف شده سه کشور چارچوبی را درباره تامین مالی، طراحی و بهره برداری پروژه های موثر در ترانزیت مانند خط رشت-آستارا ایجاد کنند. البته به طور مشخص برای پروژه راه آهن رشت-  آستارا کارگروهی پیش بینی شده که اعضا ایده ها و پیشنهادات خود را در این کارگروه ارایه می دهند. در جلسه سه جانبه بعدی که قرار است نوامبر برگزار شود این پیشنهادات مورد بررسی و در صورت تایید به تصویب می رسد.

ترفع افزود: در اولین جلسه با حضور معاونین نخست وزیر روسیه و آذربایجان نقشه راه چارچوب همکاری سه جانبه را تعیین کردیم مبنی بر اینکه طرف ها در چه حوزه هایی برای تسهیل ترانزیت می توانند با یکدیگر همکاری داشته باشند و در دو ماه مانده تا جلسه بعدی در نوامبر، پیشنهادات و ایده ها آماده می شوند که یکی از موارد موضوعات مرتبط با ساخت راه آهن رشت آستارا و بحث حمل و نقل ترکیبی و همکاری مرزی است.

وی اظهار داشت: یکی از مهمترین مشکلات در مسیر غربی کریدور شمال-جنوب از آذربایجان بحث گلوگاه های مرزی است و  در این منطقه هماهنگی های مرزی وجود ندارد و موجب توقف هایی در نقاطی در مرز آذربایجان و روسیه شده که در نهایت سرعت ترانزیت بار را کاهش می دهد. موضوع این است که ظرفیت در این مناطق مرزی برای انجام عملیات تعریف شده کافی نیست و قرار بر این شده که سه کشور در این موارد با یکدیگر به توازن برسیم  به طوریکه که ظرفیت این گلوگاه ها را به نحوی تنظیم کنیم که تردد متناسب با ظرفیت باشد تا حداقل توقف ایجاد شود.

دبیر کارگروه روانسازی و توسعه ترانزیت  ادامه داد: از دیگر موضوعات مطرح شده در این جلسه، تاکید بر پتانسیل های چابهار بود و نمایندگان سه کشور درباره اقدامات مشترک در چابهار مذاکراتی داشتند تا چارچوب این همکاری ها تعیین شود.  

مدیرکل دفتر تجاری سازی وزارت راه و شهرسازی  با تاکید بر هدف گذاری 15 میلیون تن ترانزیت بین سه کشور ایران، روسیه و آذربایجان گفت: یکی از توافقات مهم در جلسه سه جانبه هدف گذاری 15 میلیون تن ترانزیت بین سه کشور تا سال 2030 ترانزیت میلیون تن از مسیر غرب دریای خزر – تردد از مسیر ریلی و تردد از مسیر جاده ای – انتقال بار ترانزیتی داشته باشیم. طبق برآورد انجام شده در این هدف گذاری 5 میلیون تن بار از مسیر ریلی و 10 میلیون تن بار از مسیر جاده منتقل خواهد شد. برای اجرای این هدف گذاری هم یک کارگروه مشترک راه اندازی می شود که تا مشخص شود برای تحقق ترانزیت 15 میلیون تنی به چه نرم افزار ها و چه سخت افزارهایی نیاز داریم.  

ترفع افزود: یکی از تاکیدات وزیر راه و شهرسازی کشورمان در این جلسه ضرورت بر تقویت شورای هماهنگی کریدور شمال-جنوب بود که با حضور 10 عضو دیگر این کریدور موارد مورد نظر در افزایش ترانزیت در این مسیر هماهنگ و توافق شود، از این رو پیشنهاد دادیم دبیرخانه کریدور شمال-جنوب را در ایران فعال کنیم.

وی با تاکید بر اهمیت موانع غیر فیزیکی در عدم موفقیت برنامه ها و اهداف ترانزیتی اظهار داشت: در این جلسه هدف طرف ها بر این بود که به موضوعات درباره حوزه های سخت افزاری بپردازند اما با استدلالی در جلسه داشتیم اهمیت موانع غیرفیزیکی بین سه کشور بسیار بیشتر مورد بحث قرار گرفت و طرف ها هم این استدلال ها را پذیرفتند.

دبیر کارگروه روانسازی و توسعه ترانزیت درباره مصدایق موانع غیر فیزیکی ادامه داد: مواردی مانند فرایند مرزی که همانطور که گفته شد باعث توقف تردد در نقاط مرزی می شود، عوارض بین سه کشور، محدودیت های سوخت رسانی در کشورها به ویژه ایران، طولانی بودن پروسه بررسی اسناد و مدارک و ... از جمله مصداق موانع غیرفیزیکی در کنار موانع نبود زیرساخت ها هستند.    

وی افزود: در داخل ایران هم با چنین موانعی مواجه هستیم که نمونه بارز آن مشکلات در سوخت رسانی به کامیون های خارجی است. در حال حاضر به کامیون های خارجی ترانزیتی در ایران سوخت ارایه نمی شود و کارت های سوخت مخصوص سوخت گازوییلی کامیون های خارجی هم اخیرا از جایگاه ها سوخت رسانی جمع آوری شده است. بنابراین عملا کامیون های خارجی که وارد ایران می شوند امکان سوخت گیری ندارند و در هر جلسه بین المللی که شرکت می کنیم اولین ایرادی که به ایران می گیرند این موضوع است و مدعی هستند که همین عامل، هدف گذاری های ترانزیتی را تحت تاثیر قرار می دهد.

ترفع ادامه داد: روال این گونه بوده که کامیون خارجی در بدو ورود مابه تفاوت قیمت سوخت را می پردازند و در ادامه مسیر با قیمت جایگاه می توانند از سوخت استفاده کنند. اما جایگاه داران به دلیل محدویت های تعریف شده از ارایه سوخت به آنها خودداری می کنند و این موضوع موانع جدی ایجاد کرده و اگر می خواهیم به اهداف حمل و نقل و ترانزیت برسیم با این موانع غیرفیزیکی به جایی نخواهیم رسید.

مدیرکل دفتر تجاری سازی وزارت راه و شهرسازی  تاکید کرد: هر چند کافی نبودن زیرساخت ها را انکار نمی کنم اما معتقدم آسیبی که موانع غیرفیزیکی به اهداف ترانزیتی وارد می کنند بیشتر از موانع فیزیکی است که این موانع غیر فیزیکی هم در ایران و هم در کشورهای اذربایجان و روسیه دست و پاگیر هستند که از نمونه های آن در کشور روسیه الزام به ترجمه روسی مدارک و اسناد است در حالی که در همه دنیا ترجمه انگلیسی کافی است. همچنین از نمونه های این موانع غیرفیزیکی در آذربایجان عدم رعایت مقررات بین المللی تیر است بطوریکه ناوگان مشمول کارنه تیر را فک پلمپ می کنند در صورتی که طبق مقررات و استانداردهای بین المللی کامیونی که تحت کارنه تیر تردد دارد باید بدون توقف عبور کنند.