◄ مناسب ترین مسیر کریدور جنوب شمال کدام است؟

سلام
الف) مسیر قفقاز بدلیل تنش نظامی و همین طور قطع اتصال ریلی فعلا قابل استفاده نیست و تا بخواهیم این راه آهن را بسازیم مرغ ترانزیت بار روسیه از قفس خواهد پرید. فرصت استفاده از ترانزیت بار روسیه به هند در همین دوره جنگ اکراین است و معلوم نیست که با پایان جنگ این فرصت ترانزیت همچنان پا بر جا باشد ؛ لذا برای ساخت راه آهن وقت نداریم.
ب) مسیر دریای خزر یک حمل و نقل ترکیبی را میطلبد که زیر ساخت های آن فعلا در دسترس نیست و یا کافی نیست.
راه حل عاقلانه استفاده از مسیر آسیای میانه (قزاقستان و ترکمنستان) است. این مسیر آرامش سیاسی و نظامی دارد ، مسیر کاملا ریلی ست و نیازی به حمل و نقل ترکیبی نیست . گیرم که مسیر کمی طولانی باشد.
بنظرم اگر واقعا دنبال ترانزیت بار روسیه از مسیر کوریدور شمال جنوب هستیم ، نباید کار را معطل ساخت ریل رشت آستارا و یا تامین کشتی رو – رو و امکانات تخلیه و بار گیری در بنادر بکنیم. همین الان اتصال مسکو به بندر عباس از طریق ریل در دسترس است. تاخیر موجب پشیمانی ست.

من دلایل اقای قصابیان قبول دارم ،

اما اینده دار ترین مسیر ، مسیر دریای خزر هست ، الان اسرایئل در ترکمنستان سفارت افتتاح کرده ، اسیای مرکزی هم در ژئوپلتیک جهانی هارتلند محسوب میشود ،
یعنی رقابت های ژئوپلتیک نباید دست کم گرفت.

بخاطر همین بنظر بنده ، دریای خزر آینده بهتری دارد ، چون کمترین حق ترانزیت و کشور مزاحمی دارد و هم حجم انتقال بسیار گسترده خواهد شد .


در خط اسیای مرکزی که فعلا سهل الوصول ترین هست در مقطع زمانی فعلی مناسب هست اما بلند مدت برای ما صرفه ندارد ، چون حتی اگر ۲ کشور موافق باشند یک کشور مخالفت کند و یا درگیری شود ، کما که تجربه ترانزیت ریلی ازبکستان تاجیکستان یادمان بیاید ازبکها محموله های نیروگاهی توقیف کردند و یا حتی قفقاز ، کل خط ترانزیت قطع میشود .

اما در دریای خزر ایران و روسیه مستقیما بدون واسطه باهم ترانزیت خواهند کرد .


دید کارشناسان راه اهن ، فنی هست اما ما از زاویه ژئوپلتیک و سیاسی هم انرا میسنجیم ، اسیای مرکزی ذاتا منطقه ای پرتنش هست ،
۱- وجود طالبان در افغانستان و گروهک های تکفیری در اسیای مرکزی ،
۲-خشکسالی ،
۳-شورش ها و کودتا های مردمی
، ۴- پایگاه های نظامی ابر قدرت های فرامنطقه ای مانند چین آمریکا و روسیه ،
۵- درگیری های مرزی بین کشورها نظیر تاجیکستان قرقیزستان ، ازبک ها با قزاقها و تاجیک ها و ...
۶- گسترش ناتو به سمت گرجستان و اسیای مرکزی

باید ریسک های این خط مسیر در نظر بگیریم . ایجاد مسیر دریایی خزر ، یک فرصت برای گسترش بنادر و کشتیرانی ایران هست که نباید این موقعیت را دست کم گرفت.
پیشنهاد من اینه ۶۰ تا ۷۰ درصد بار ترانزیت به دریای خزر منتقل کرد و تنها ۳۰ درصد به خط ریلی اسیای مرکزی اختصاص داد ، اینگونه ریسک این مسیر و وابستگی به ان کاهش داد.

نزدیکترین مسیر اتصالی که همزمان با یک تیر دو نشان میزند اتصال از طریق جلیل آباد جمهوری آذربایجان به گرمی مغان در شمال استان اردبیل از طریق خرمشهر است که هم نسبت به مسیر آستارا - بندرعباس و هم جهت اتصال به خاورمیانه از طریق خسروی حداقل ۱۰۰۰ کیلومتر کوتاهتر است .

سلام
من هم با نظر جناب قصابیان موافقم ، در حال حاضر روسیه با دو کشور واسطه قزاقستان و ترکمنستان که بر روی هر دو کشور نفوذ و توان فشار زیاد دارد می تواند به مرزهای ایران در سرخس و خصوصا نزدیکترین مرز ریلی در اینچه برون و آبهای خلیج فارس دسترسی داشته باشد ، به لحاظ ژئوپلیتیکی هم اگر در نظر بگیریم بدلیل وابستگی ریلی بیشتر کشورهای آسیای میانه به روسیه به لحاظ فنی و پشتیبانی ناوگان و تکنولوژی ریلی ، این کشورها توان اختلال در مقابل روسیه را ندارند هر چقدر که غرب در آنها نفوذ کرده باشد باز هم شرایط آنها با اوکراین ، گرجستان و همسایگان غربی روسیه خیلی تفاوت داشته و هژمونی روسی در شرق و آسیای میانه به مراتب قوی تر از غرب آن است ، همچنین در سالهای اخیر کاهش سطح و عمق آب خزر و عقب نشینی دریا و کاهش عمق آب در بنادر بخصوص در قسمت جنوبی دریای خزر که بنادر ایرانی قرار دارند (بر اساس آخرین اطلاعات سالانه کاهش ۲ متری ) و همچنین توان اختلال در دریا توسط غرب از طریق آذربایجان ، مواج و طوفانی بودن دریا در ایام زیادی از فصل زمستان و ... هم بایستی در سرمایه گذاری دراز مدت بر روی دریا در نظر گرفته شود، همچنین توان لجستیکی و ظرفیت ریل و جاده های شمالی در حمل ترکیبی از دریا .
جرچه در حال حاضر بزرگترین بندر شمالی ایران در امیرآباد هم به ریل متصل است و هم توان و ظرفیت بیشتری نسبت به سایر بنادر شمالی دارد که می توان از ظرفیت آن استفاده نمود ، به هر حال به نظر می رسد همانطور که چین نیز به همین استراتژی روی آورده ، تمرکز بر روی زمین و سرمایه گذاری بر روی توان لجستیکی ریلی بسیار کارگشاتر از سایر روشها باشد ، گرچه این نظر به معنای درنظر نگرفتن روش دریایی نیست و به تناسب بایستی از همه روشها و مدها بهره گرفت.
به هر حال همین حالا هم شرایط برای ترانزیت بار روسیه فراهم است ولی به نظر مشکل چیز دیگریست !!!