ایران توانمند از مسیر دریاها و سواحل عبور می کند/ضروریت فعالیت های بندری و کشتیرانی کشور
نمی توان به امر فعالیت های بندری و کشتیرانی بی توجه بود زیرا برای کشوری که مرزهای طولانی آبی دارد و دسترسی به آب های آزاد امکان پذیر است، رونق کشتیرانی و تجارت دریایی امری ضروری اس.ت
کارشناسان معتقند که توسعه دریامحور در ایران با توجه به موقعیت فوق العاده استراتژیک، نوار ساحلی طولانی در شمال و جنوب و دسترسی به آب های آزاد از ظرفیت بسیار بالایی در حوزه تجارت، بنادر و کشتیرانی برخوردار است و می تواند رونق اقتصادی کشور را رقم بزند.
به گزارش تین نیوز به نقل از اقتصاد سرآمد، حدود یک سوم مرزهای کشور را مرزهای آبی دریایی تشکیل می دهد، بنابراین نمی توان به امر فعالیت های بندری و کشتیرانی بی توجه بود زیرا برای کشوری که مرزهای طولانی آبی دارد و دسترسی به آب های آزاد امکان پذیر است، رونق کشتیرانی و تجارت دریایی امری ضروری است؛ از این رو باید به نقاط ضعف و قوت این بخش توجه کامل داشت و با برنامه ریزی صحیح از جایگاه واقعی خلیج فارس و دریاهای عمان و خزر به بهترین شکل بهره برد.
شهراد کوکبی جهرمی، دبیر انجمن مهندسی دریایی ایران در مطلبی اختصاصی نوشته است: به اهمیت توجه به ظرفیت های موجود در دریاها و سواحل کشور برای دسترسی به رشد افتصادی و ایجاد کشوری توانمند پرداخته است. این نوشتار را در ادامه می خوانید:
تشدید بحران و بی ثباتی در سوریه به تهدیدی جدی برای منافع راهبردی ایران تبدیل شده است. بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای با هدف اعمال فشارهای سیاسی و اقتصادی علیه ایران، در تلاش هستند با دامن زدن به ناامنی و اغتشاش در این کشور، ثبات منطقه را برهم زده و مسیرهای استراتژیک و ارتباطات حیاتی ایران را در حوزه های ژئوپلیتیکی، اقتصادی و امنیتی تضعیف کنند. این شرایط که معادلات منطقه ای را به چالش کشیده است، برای ایران فرصتی ایجاد کرده تا بر ظرفیت های داخلی خود تمرکز کرده و با تدوین برنامه های توسعه ای قوی و پایدار، مسیر توانمندسازی کشور را هموار سازد.
توانمندسازی ایران به معنای ایجاد تحرک و پویایی در زیرساخت های اقتصادی و اجتماعی و افزایش تاب آوری ملی است. چنین برنامه ای باید مبتنی بر ارزش های اخلاقی و ملی باشد، فرهنگ های بومی و تنوع فرهنگی کشور را به عنوان عامل انسجام اجتماعی و مشارکت مردمی در بر بگیرد و از دانش و فناوری نوین برای دستیابی به توسعه پایدار بهره ببرد. در این میان، منابع عظیم دریایی و سواحل ایران به عنوان یکی از مزیت های استراتژیک، کلیدی ترین نقش را در این مسیر ایفا می کنند.
ایران با دارا بودن دسترسی به سواحل طولانی در شمال و جنوب، ظرفیت های بی نظیری برای توسعه دریامحور دارد. سواحل کشور، علاوه بر مزیت جغرافیایی، می توانند کانون ایجاد زنجیره های ارزش مستقیم و غیرمستقیم باشند. زنجیره های ارزش مستقیم شامل بخش هایی مانند تجارت و حمل و نقل دریایی، شیلات و آبزی پروری و گردشگری دریایی است که ارتباط مستقیمی با دریا و سواحل دارند و از اصلی ترین محرک های اقتصادی محسوب می شوند. در کنار این ها، زنجیره های ارزش غیرمستقیم مانند تولید انرژی های تجدیدپذیر در سواحل، استقرار صنایع آب بر نظیر فولاد و پتروشیمی و توسعه صنایع پشتیبان حمل ونقل دریایی، می توانند از طریق سواحل به رشد اقتصادی کشور کمک کنند.
در برنامه توسعه دریامحور، فرهنگ به عنوان یک عامل اهرمی در تفکر سیستمی نقشی کلیدی ایفا می کند. فرهنگ های متنوع مناطق ساحلی که حاصل تعامل طولانی مدت مردم این مناطق با دریا و طبیعت است، می توانند به عنوان عاملی مؤثر در ایجاد انسجام اجتماعی، تقویت کرامت انسانی و افزایش مشارکت مردمی عمل کنند. در تفکر سیستمی، عوامل اهرمی آن دسته از عناصر کلیدی هستند که می توانند با کمترین تغییر، بیشترین تأثیر را بر عملکرد سیستم داشته باشند. فرهنگ به دلیل ظرفیت ذاتی خود در شکل دهی به رفتارهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، می تواند محرکی مهم برای تسریع در تحقق اهداف توسعه باشد.
برنامه توانمند توسعه دریامحور سه محور اصلی را شامل می شود: نخست، تأکید بر ارزش های اخلاقی و فرهنگی که کرامت انسانی، انسجام اجتماعی و حفظ هویت ملی و محلی را تقویت می کند. فرهنگ های بومی و دانش محلی مناطق ساحلی، بستری مناسب برای ایجاد مشارکت مردمی و تضمین پایداری اجتماعی فراهم می کنند.
دوم، تلفیق دانش بومی با دستاوردهای علمی و فناوری های نوین، امکان بهره برداری بهینه از منابع و هوشمندسازی زنجیره های ارزش را فراهم می سازد. این ترکیب، از طریق فناوری هایی مانند هوشمندسازی بنادر، پرورش ماهی در قفس، و توسعه انرژی های تجدیدپذیر، می تواند به افزایش بهره وری، کاهش هزینه ها و دستیابی به توسعه پایدار منجر شود.
سوم، استفاده از اصول مدیریتی مدرن و تفکر سیستمی که هماهنگی بین اجزای مختلف برنامه و کاهش اتلاف منابع را تضمین می کند. این رویکرد با شناسایی عوامل اهرمی و طراحی فرآیندهای بهینه، زمینه ساز تحرک و پویایی در نظام اقتصادی و اجتماعی خواهد شد.
فرهنگ های متنوع مناطق ساحلی، با ارائه دانش بومی ارزشمند، می توانند نقشی کلیدی در هوشمندسازی زنجیره های ارزش ایفا کنند. این فرهنگ ها که حاصل تعامل دیرینه مردم با دریا و محیط زیست است، راهکارهای بومی و پایدار را برای بهره برداری از منابع و مدیریت فعالیت ها فراهم می آورند.
ترکیب این دانش بومی با آخرین دستاوردهای فناوری، از طریق هوشمندسازی فرآیندها در بخش هایی نظیر حمل و نقل دریایی، شیلات، گردشگری و انرژی های تجدیدپذیر، می تواند منجر به بهبود کارایی، کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری شود. این تعامل سازنده میان دانش بومی و فناوری، بستری برای توسعه پایدار ایجاد کرده و زمینه ساز بهره برداری مسئولانه از منابع دریا و سواحل می شود.
در نهایت، توسعه دریامحور با استفاده از ظرفیت های سواحل و دریاهای کشور، راهبردی کلیدی برای توانمندسازی ایران و مقابله با تهدیدات منطقه ای است. این برنامه، با تکیه بر فرهنگ به عنوان یک عامل اهرمی، ضمن ایجاد تحرک و پویایی در اقتصاد کشور، تاب آوری ملی را افزایش داده و جایگاه ایران را در معادلات منطقه ای و جهانی ارتقا می دهد.
