◄ بررسی اصلاح حق دسترسی از محور-کیلومتر به تن-کیلومتر

بیست‌وهفتمین جلسه شورای سیاست‌گذاری حمل‌ونقل ریلی در محل دفتر انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی و با موضوع چگونگی اصلاح نظام جاری تعرفه دسترسی از محور-کیلومتر به تن-کیلومتر برگزار شد.

به گزارش تین‌نیوز، در این جلسه ابعاد و چگونگی اصلاح نظام جاری تعرفه دسترسی از محور-کیلومتر به تن-کیلومتر مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.

بر این اساس، برابر ماده 6 قانون دسترسی، تعرفه بهره‌برداری از شبکه ریلی کشور به‌منظور عبور یک یا چند واگن و یا یک قطار کامل (باری یا مسافری) به‌صورت باردار یا خالی از روی شبکه ریلی برحسب وزن، ظرفیت و طول واگن، طول و ابعاد کالای بارگیری شده در واگن‌های ویژه، مسیر حرکت، شرایط مسیر و دیگر عوامل مؤثر در این راستا و همچنین سرویس‌های ارتباطی، به‌موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط هیات مدیره راه‌آهن تهیه و با تصویب وزیر راه و شهرسازی لازم‌الاجرا است.

آئین‌نامه مورداشاره یکی از دو آئین‌نامه از مجموع 13 آیین‌نامه مندرج در قانون دسترسی به شبکه ریلی است که با گذشت 13سال از تصویب آن آماده نشده و به تصویب وزیر راه نرسیده است که بنابر آن نحوه دریافت تعرفه دسترسی بر اساس رویه تنظیم‌شده در سال 84 نیز برحسب محور کیلومتر است.

مهم‌ترین دلایل انتخاب روش محور-کیلومتر

1. جدا شدن زیرساخت از ترابری ریلی
2. عدم مداخله نهاد دولت در امور بازرگانی و سپردن ارتباط با مشتریان به شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی
3. تأمین استقلال لازم برای شرکت‌ها به‌منظور ایجاد انگیزه برای افزایش فعالیت آن‌ها
4. محاسبه آسان‌تر نسبت به روش تن-کیلومتر ناخالص یا قطار کیلومتر

نکته مهم این است که از سوی دیگر نحوه محاسبه تناژ و تن‌کیلومتر که دو معیار مهم در حمل‌ونقل ریلی هستند در مدل محورکیلومتر مشکل و مستلزم محاسبات مضاعف است.

در مقابل روش تن‌کیلومتر اگر مبنای محاسبه به شکل ناخالص مدنظر نباشد، آن‌گونه که در اکثر کشورها به این شکل عمل می‌شود می‌تواند منجر به خلط وظایف زیرساخت و بهره‌برداری شود.

از طرفی در انتخاب روش مناسب تعیین تعرفه به عامل متعهد شدن طرفین به انجام به‌موقع تعهدات هم باید توجه داشت. ازاین‌رو لازم است به مدل‌های دو یا سه‌بخشی پیش‌فروش ظرفیت خط گراف که شامل یک بخش تعرفه ثابت و بخش متغیر تعرفه که متناسب با تن کیلومتر ناخالص است هم توجه جدی نشان داد.

طبق اعلام انجمن ریلی، در ادامه به‌زودی جلسه مشورتی بین انجمن و معاونت سیروحرکت راه‌آهن برگزار خواهد شد و پیرامون تدوین آیین‌نامه ماده 6 قانون دسترسی بحث و گفت‌وگو صورت خواهد گرفت.