◄ در چه ساعاتی می توان مقرون به صرفه و کم ترافیک سفر کرد

اسنپ، با هدف تسهیل جابه جایی های درون شهری و اثرگذاری بر بار ترافیکی در ساعات پیک رفت و آمد ، گزارشی از رفتار سفر شهروندان منتشر کرد. این گزارش با تمرکز بر ۱۰ کلان شهر کشور در مهر ۱۴۰۲ ارائه شده است. 

معضل ترافیک و مدیریت جا به جایی های درون شهری یکی از دغدغه های زندگی در کلان شهرهاست و این موضوع در نیمه دوم سال و همزمان با شروع کار مدارس به اوج خود می رسد . به گفته روابط عمومی اسنپ ، گزارش رفتار ترافیکی کاربران این سامانه در ۱۰ کلان شهر کشور از جمله تهران، پس از بازگشایی مدارس و با هدف ارائه اطلاعات شفاف و همراهی با شهروندان در مدیریت سفرهای درون شهری ، منتشر شده است .

به طور معمول ، با فرا رسیدن ماه مهر و بازگشایی مدارس ، شهروندان اغلب کلان شهرهای کشور از جمله تهران از شنبه تا چهارشنبه در ابتدا و انتهای ساعات کاری با مشکلات ترافیکی مواجه می شوند . به طور کلی ، جابه جایی ها در این ساعات مختص دو گروه است : گروه اول کارمندان و محصلان هستند که از منزل به محل کار یا تحصیل و بالعکس تردد می کنند و انعطاف پذیری کمتری در تغییر ساعات رفت و آمد خود دارند . اما گروه دوم شامل افرادی می شود که انعطاف بیشتری در ساعات انجام سفرهای خود دارند . این گروه با اندکی تغییر در ساعت انجام سفرهایشان می توانند به خود و همچنین گروه اول کمک بسزایی داشته باشند. 

پرتقاضاترین شهرها در ساعات اوج رفت و آمد در مهر ۱۴۰۲

بررسی سفرهای انجام شده با ناوگان اسنپ در روزهای کاری مهر ۱۴۰۲ (شنبه تا چهارشنبه) نشان می دهد بیشترین ترافیک شهری در ایران به ترتیب متعلق به شهرهای تهران ، رشت ، کرج ، مشهد ، تبریز ، اهواز ، شیراز ، اصفهان ، ساری و قم بوده است .

واکاوی سفرهای اسنپ در هر کدام از این شهرها ، با توجه به شرایط ویژه آن شهر ، اطلاعات و آمار مختص به خود را به ما ارائه می دهد که با نگاهی کلان تر می توان الگوی رفتاری مشابهی میان تمامی این شهرها پیدا کرد . ساعات شروع و پایان ترافیک صبح و عصر در شهرهای مختلف ممکن است اندکی تفاوت داشته باشد اما رفتار کلی ترافیکی این ۱۰ شهر یکسان است .

بررسی سفرهای اسنپ در این ۱۰ شهر در مهر امسال نشان می دهد که شروع ساعت ترافیک از ۶ و ۳۰ دقیقه صبح بوده است و این میزان در ساعت ۷ و ۳۰ دقیقه به اوج خود می رسد و پس از آن به مرور کاهش می یابد . ساعت ۱۲ و نیم ظهر دوباره با ترافیک نسبی مواجه می شویم ؛ اما اوج ترافیک روزانه از ساعت ۱۶ شروع و در ساعت ۱۸ به بالاترین حد خود می رسد . ترافیک عصرگاهی این ۱۰ شهر در ساعت ۲۱ به حالت عادی بازمی گردد.

وضعیت عرضه و تقاضا و قیمت سفر در ساعات پیک

نمودار مقایسه ای فوق روند میانگین قیمت هر سفر به ازای یک کیلومتر مسافت طی شده و میانگین نسبت تقاضا به عرضه را در طول شبانه روز نشان می دهد . این نمودار ترکیبی، همچنان که در تصویر پیداست ، در ابتدای روز نمایانگر رفتار مشابهی در هر دو شاخص (نسبت تقاضا به عرضه و قیمت) است و با افزایش نسبت تقاضا به عرضه ، قیمت سفر در هر یک کیلومتر نیز افزایش پیدا می کند.

با فرارسیدن ساعات پایان کار، نسبت تقاضا به عرضه به دلیل بیشتر شدن تعداد رانندگان آنلاین سیر نزولی دارد. به عبارتی دیگر، سیر نزولی مشاهده شده نه به معنای کاهش تقاضا، بلکه به معنای کاهش نسبت تقاضا به عرضه به دلیل بیشتر شدن رانندگان فعال در اسنپ در این بازه زمانی است. گفتنی است، افزایش قیمت ها در ساعات پایانی کار با تاثیر گرفتن از ترافیک اتفاق می افتد .

محاسبه قیمت یک سفر به شاخص های بسیاری ، از جمله مسافت ، مدت زمان سفر و نسبت تقاضا به عرضه ، ارتباط دارد و قیمت گذاری اسنپ با در نظر گرفتن این شاخص ها به شکل پویا محاسبه می شود. در این نوع قیمت گذاری گاهی برای یک مسیر یکسان در ساعات مختلف قیمت متفاوتی در نظر گرفته می شود.

به عنوان مثال قیمت یک مسیر ثابت ممکن است در ساعات مختلف به دلیل تغییر مدت زمان سفر با توجه به عواملی مانند ترافیک یا شرایط جوی خاص تغییر کند. به همین دلیل در ساعاتی از شبانه روز قیمت ها از حالت عادی پایین تر می آید و ارزان تر از همیشه می شود و در ساعاتی شاهد افزایش قیمت هستیم. 

وضعیت تقاضا به عرضه و مقایسه با زمان سفر در ساعات پیک

از زمان بازگشایی مدارس ، قیمت در ساعات صبح به نسبت تقاضا به عرضه و در ساعات عصر - با متعادل تر شدن عرضه و تقاضا - به زمان سفر وابسته شده است . بنابر این می توان گفت پیک قیمت صبح بیشتر از عدم توازن تقاضا به عرضه و پیک قیمت عصر بیشتر از ترافیک تاثیر می پذیرد .

بر اساس این داده ، شهروندانی که انعطاف پذیری بیشتری در انتخاب زمان جابه جایی درون شهری خود دارند ، می توانند با اطلاع از پیک ترافیک ، درخواست خود را برای زمان قبل تر یا بعدتر تنظیم کنند تا هم شانس قبولی درخواست به دلیل کاهش نسبت تقاضا به عرضه بیشتر شود و هم قیمت سفر انجام شده به دلیل کمتر بودن حجم ترافیک شهری متناسب تر شود . گاهی حتی با یک ربع جابه جایی در زمان ارسال درخواست سفر می توان سفری با قیمت مناسب تر و ترافیک کمتر داشت و سریع تر به مقصد رسید .

ساعات اوج تقاضا در شهر تهران در ماه مهر

داده های ترافیکی شهر تهران در روزهای کاری مهر تفاوت چندانی با ۹ شهر دیگر مورد بررسی در این گزارش ندارد و تنها می توان گفت که شکل گیری ترافیک در پایتخت از نیم ساعت قبل تر و ساعت ۶ شروع شده است و تا ساعت ۹ ادامه دارد . اوج ترافیک روزانه ۱۰ کلان شهر از ساعت ۱۶ آغاز و در ساعت ۱۸ به بالاترین میزان خود می رسد . بررسی این آمار در شهر تهران اما نشان می دهد که مدت زمان ترافیک عصر طولانی تر بوده و از ساعت ۱۵ و ۱۵ دقیقه شروع و تا ساعت ۲۱ ادامه دارد . اوج ترافیک روزانه تهران نیز متعلق به ساعت ۱۸ و ۳۰ دقیقه است .

مقایسه نمودار اختصاصی تهران با میانگین ۱۰ شهر حاکی از آن است که میانگین قیمت هر سفر به ازای یک کیلومتر در شهر تهران به طور محسوسی بیشتر بوده و بازه زمانی بالا رفتن قیمت در عصر به نسبت طولانی تر بودن ساعات ترافیک عصرگاهی نیز بیشتر است .

این نمودار نشان می دهد که شهروندان تهرانی ساعت خروج از محل کار و بازگشت به منزل را در ساعات بیشتری تقسیم می کنند تا بتوانند مدیریت بهتری بر میزان ماندن در ترافیک و هزینه سفر داشته باشند . این موضوع در شرایطی است که مدت زمان ترافیک در ابتدای روز کمتر بوده و افراد در ابتدای روز انتخاب های کمتری برای ساعت خروج از خانه دارند .

اطلاعات و نمودارهای این گزارش کمک می کند تا افرادی که انعطاف پذیری بیشتری در انتخاب زمان سفر در ابتدا و پایان روز دارند بتوانند با مدیریت جابه جایی های روزانه خود ، ضمن تجربه سفرهایی با قیمت مناسب تر ، تا حد امکان به کاهش ترافیک برای جابه جایی های خود و دیگران کمک کنند .

در پایان گفتنی است ، اسنپ در نظر دارد گزارش های مستمر و دنباله داری از این دست را منتشر کند و به این ترتیب نقشی در بهبود مدیریت ترافیک درون شهری داشته باشد .