◄ راهنمای کامل مراحل و مدارک مورد نیاز برای انحصار وراثت خودرو

تین نیوز |

در بیشتر مواقع بعد از فوت، درباره دارایی افراد تصمیم گیری می شود و دارایی آنها در اختیار وراث قرار می گیرد. خودرو هم از این قاعده پیروی می کند. انحصار وراثت خودرو هم مثل بقیه دارایی های افراد قوانین، مراحل و مدارک خاص خودش را دارد. البته قوانین آن کمی چالش برانگیز تر است و اطلاع کامل از فرآیند آن کمک می کند تا کارها را سریع تر انجام دهید.

به گزارش تین نیوز، پس از تقسیم اموال و انحصار وراثت خودرو، گاهی اوقات پیش می آید که خانواده فرد فوت شده از پلاک خودرو متوفی غافل می شوند. در صورتیکه اگر برای تعیین پلاک خودروی فرد فوت شده، در اسرع وقت اقدام نکنند، ممکن است تبعات حقوقی و قضایی برای آنها داشته باشد.

مقاله امروز ما، مروری است مختصر درباره تعویض پلاک خودرو متوفی ، مدارک لازم برای انتقال سند خودروی فرد فوت شده، به همراه نکاتی مهم درباره تردد با پلاک متوفی است، قبل از آن لازم است درباره شرایط و مراحل انحصار وراثت خودرو بیشتر بدانیم :

منظور از انحصار وراثت خودرو چیست؟

انحصار وراثت در واقع سندی قانونی است که در آن مشخصات تمام ورثه، نسبت شان با شخص فوت شده و میزان سهم شان از اموال او مشخص شده است. برای فروش خودرو شخص فوت شده (انتقال سند به فرد دیگر) باید اول گواهی انحصار وراثت بگیرید. قانون مدنی کشورها ورثه افراد فوت شده را به ۳ طبقه تقسیم می کند:

• طبقه اول: (درجه اول: پدر و مادر، فرزندان متوفی/ درجه دوم: نوه ها/ درجه سوم: نبیره ها)
• طبقه دوم: (درجه اول: برادران و خواهران متوفی، جد و جده/ درجه دوم: فرزندان برادران و خواهران، والدین جد و جده)
• طبقه سوم: (درجه اول: عمه، عمو، خاله و دایی/ درجه دوم: فرزندان عمه، عمو، خاله و دایی)

احتمالا در اطرافیان خود دیده اید که اگر افراد در طبقه های بالاتر وجود داشته باشند، نوبت به وارث های طبقات پایین تر نمی رسد. این قاعده درباره درجه ها هم صدق می کند؛ مثلا اگر پدر، مادر و فرزندان متوفی در قید حیات باشند، نوه ها و نبیره ها سهمی از ارث نخواهند داشت.

مراحل انحصار وراثت خودرو

برای دریافت سند انحصار وراثت خودرو، در قدم اول باید به دفتر خدمات الکترونیک قضایی بروید و دادخواست صدور این سند را ثبت کنید. بعد از ثبت درخواست، فرآیند رسیدگی به آن در شورای حل اختلاف شروع می شود.

فرایند رسیدگی به این درخواست معمولا بین ۳۰ تا ۴۰ روز طول می کشد. بعد از بررسی مدارک، شورای حل اختلاف یک آگهی را در روزنامه ای کثیرالانتشار چاپ می کند و به درخواست صدور انحصار ورثه توسط وراث اشاره می کند. این آگهی ۱ ماه بعد از تاریخ انتشار اعتبار دارد. اگر در این مدت اعتراضی نشود، انحصار وراثت خودرو، حدود ۱۰ روز بعد از منقضی شدن آگهی صادر می شود. برای خودروهایی با قیمت کمتر از ۵۰ میلیون تومان، عملیات صدور آگهی انجام نمی شود و زمان صدور انحصار وراثت خودرو ، معمولا بین ۷ تا ۱۰ روز است.

مدارک لازم برای انحصار وراثت خودرو

-استشهادیه محضری برای انحصار وراثت خودرو

برای دریافت استشهادیه محضری باید فرمی را که از شورای حل اختلاف دریافت و پر کرده اید، همراه با مدارک وراث و متوفی به دفتر ثبت اسناد ببرید. این کار باید توسط ۳ نفر از افرادی که در زمان فوت شخص در قید حیات بوده اند، انجام شود یعنی باید دو شاهد همراه خود داشته باشید. در آخر باید استشهادیه محضری را به شورای حل اختلاف تحویل دهید.

-مالیات انحصار وراثت خودرو

باید مفاصا حساب مالیاتی کل اموال متوفی را به سازمان ثبت احوال ارائه دهید. البته ارائه آن زمانی لازم است که وراث، مورث خود را قبل از تاریخ ۱۳۹۵٫۱٫۱ از دست داده باشند. ( با توجه به تغییر قوانین مالیاتی ارث در سال ۹۵، اگر تاریخ فوت بعد از سال ۹۵ باشد، ورثه مشمول قانون جدید هستند.) بنابر این در حال حاضر قبل از انحصار وراثت خودرو ، پرداخت این دین حقوقی الزامی نیست. توجه داشته باشید فقط برای گرفتن گواهی حصر وراثت است که گواهی تسلیم اظهارنامه مالیاتی لازم نیست و جزء مدارک لازم  محسوب نمی شود؛ وگرنه برای تقسیم اموال و انتفال آن به دیگری پرداخت مالیات بر ارث الزامی است.

-مالیات بر ارث خودرو 1401

همان طور که اشاره کردیم از  سال ۹۵ قوانین مالیات بر ارث خودرو تغییر کرد و در سال ۱۴۰۱ هم مالیات انحصار وراثت خودرو مطابق مشمولیت قانون جدید محاسبه می شود. در ادامه جدول نرخ مالیات بر ارث اتومبیل را مشاهده می کنید:

مالیات بر ارث خودرو	ورثه طبقه اول	ورثه طبقه دوم	ورثه طبقه سوم
برای مشمولین قانون جدید	٪۲	٪۴	٪۸
برای مشمولین قانون قدیم	٪۳۵	٪۴۵	٪۶۵

-مدارک لازم جهت مالیات بر ارث خودرو

بر اساس ماده ۲۶ ق. م. م مدارک لازم برای تشکیل پرونده مالیات بر ارث به شرح زیر است :

• فرم اظهارنامه مالیات بر ارث تکمیل شده توسط وراث؛
• گواهی انحصار وراثت، گواهی فوت و گواهی معتبر پزشک؛
• شناسنامه و کارت ملی متوفی و کلیه وراث؛
• اگر متقاضی از ورثه نباشد، وکالت نامه یا قیم نامه و کارت ملی درخواست کننده؛
• مدارک لازم جهت احراز آدرس محل سکونت متوفی؛
• مدارک مربوط به اموال درخواست شده؛
• سند مالکیت خودرو؛
• فاکتور کارخانه.

پلاک خودروی متوفی

هیچ قانونی در کشورمان وجود ندارد که تردد با خودرو متوفی را جرم تلقی کند. پس حتی پس از فوت مالک خودرو، وارثان وی می توانند با خودروی متوفی تردد کنند. اما نکته ای که در اینجا نباید آنرا فراموش کنیم، بروز مشکلات حقوقی متعددی است که ممکن است در زمان تردد با پلاک متوفی پیش بیاید. به عنوان مثال:

1- تصور کنید که تخلفی با خودرو متوفی رخ داده باشد. طبق قانون، مسئولیت تخلفات خودرو برعهده مالک خودروست؛ یعنی کسیکه سند خودرو بنام وی صادر شده باشد. اما از آنجایی که مالک خودرو فوت شده است، چه کسی مسئول پاسخگویی در برابر پلیس خواهد بود؟!

2- تصور کنید که وارثان، برای فروش خودرو فرد متوفی اقدام کنند. در صورتیکه سند خودرو همچنان بنام فرد متوفی است و عملا معامله چنین خودرویی، غیر قانونی است.

3- اگر فرد متوفی، دارای چندین وارث باشد و یک یا چند نفر از این وارثان، سهم الارث خودشان را بخواهند، می توانند اجازه استفاده از خودروی متوفی را ندهند. در این صورت، تردد با خودرو متوفی، غیرقانونی است.

بنابراین هرچند تردد با ماشین متوفی، جرم نیست اما به دلیل وجود محدودیت زمانی برای انتقال پلاک خودرو متوفی و همچنین به دلیل احتمال بروز مشکلات حقوقی و قضایی، پلیس راهور از وارثان خودروی متوفی درخواست کرده تا هرچه سریع تر جهت تعیین تکلیف پلاک خودرو متوفی، اقدام نمایند.

- انتقال پلاک خودرو متوفی

در مورد انتقال پلاک خودرو متوفی به وراث نکات زیادی وجود دارد که به اختصار به آنها اشاره می شود:

* در صورتی که خودرو پدر خود را خریداری و پدر فوت شود و کار انتقال سند و پلاک رو انجام نشده یعنی خودرو به نام پدر هست نمی توانیم همین پلاکی که روی خودرو هست را استفاده کنیم و باید پلاک جدید بگیریم .

* در صورتی که پدر فوت شود و وراث تمایل به این داشته باشند که پلاک و سند خودرویی که بنام پدر بوده را به نام مادر انتقال بدهند باید ابتدا گواهی حصر وراثت اخذ شود بعد از آن مالیات ترکه پرداخت و سپس نسبت به انتقال سند و پس از ان پلاک اقدام نمایید

* در صورتی که پلاک اتومبیل بنام پدر بوده. در صورت رضایت همه وراث امکانش وجود دارد که خود پلاک را به نام فرزند زد البته فقط خود پلاک هست .

* در صورتی که از فوت متوفی یک سال گذشته باشد و با توجه به انحصار وراثت انجام شده و سپس از همه ورثه وکالت نامه اخذ شود و اسناد مالکیت خودور هم باشد تا پلاک و سند خودرو قابل انتقال باشد.

* متوفی 4 تا پلاک خودرو به نام دارد و با تنها یک ورثه از طریق پلاک گذاری پس از انجام انحصار وراثت و با اسناد مالکیت خودورها به نام وارث قابل انتقال است .

* بعد از فوت صاحب پلاک و سند خودرو قابل انتقال نیست چون پلاک به اسم متوفی بوده و ملی تلقی می گردد پلاک به شما منتقل نخواهد شد و پلاک جدید اخذ نمایید

* خودرویی که پلاک به اسم متوفی بوده فوت شده و سند به نام شخص دیگری هست پس از انحصار وراثت باید سایر وراث نیز با انتقال سند بنام یکی از وراث  موافق باشند. اگر صاحب سند از حضور در دفتر اسناد خوداری نماید باید دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی به طرفیت ایشان بدهید.

- مدارک لازم برای تعویض پلاک خودرو متوفی

بعد از دریافت گواهی انحصار وراثت باید همراه با مدارک مربوط به انحصار وراثت، به پلیس راهور مراجعه کنید. باید طی مدت کمتر از ۱ سال از زمان فوت صاحب پلاک، موضوع به مراکز شماره گذاری پلیس راهور ناجا در شهر محل سکونت متوفی هم اعلام شود. در قدم بعدی،باید از سامانه نوبت دهی تعویض پلاک نوبت بگیرید و همراه با مدارک انحصار وراثت به مراکز شماره گذاری و تعویض پلاک مراجعه و درخواست خود برای انتقال پلاک را ثبت کنید.

- مدارک لازم برای انتقال پلاک متوفی

مهم ترین و اصلی ترین مدرکی که برای تعویض پلاک خودرو متوفی لازم است، برگه انحصار وراثت  و گواهی مالیات بر ارث است. اما علاوه بر این ها، مدارک زیر نیز باید ارائه شوند:

• کارت شناسایی و سند مالکیت خودرو
• حضور مالک جدید ( یا وکیل قانونی وی)
• مدارک شناسایی مالک جدید
• مدارک احراز سکونت
• استعلام خلافی خودرو

توجه داشته باشید که فرد متوفی، اگر چندین ورثه داشته باشد، برای انتقال پلاک خودرو متوفی، یا باید همه ورثه حضور داشته باشند یا باید همگی آنها به یک نفر، وکالتنامه فروش خودرو دهند.

مهلت انتقال سند خودروی متوفی

شاید برای تان این سوال پیش بیاید که انتقال سند خودرو متوفی باید در چه زمانی انجام شود؟ و آیا برای انتقال پلاک متوفی، مهلت قانونی وجود دارد؟

پس از فوت مالک خودرو، ابتدا باید تمامی مراحل انحصار وراثت انجام شود. سپس وارث یا وارثان فرد متوفی، باید این موضوع را به مراکز شماره گذاری خودرو در محل سکونت فرد متوفی، اطلاع دهند. وارثان باید حداکثر تا یکسال پس از فوت مالک خودرو، جهت انتقال سند خودرو متوفی اقدام کنند. همچنین برای فروش خودرو متوفی باید به نکات زیر توجه داشته باشید:

1- فروش خودروی فرد فوت شده بدون داشتن برگه انحصار وراثت، قانونی نیست. بنابر این از معامله چنین خودرویی، اکیدا خودداری کنید.

2- انتقال سند خودرو متوفی، فقط با ارائه سند وسیله نقلیه، امکان پذیر است. بنابر این در صورتیکه سند خودرو، از بین رفته یا گم شده یا به هر دلیل دیگری در اختیارتان نیست، نمی توانید برای انتقال پلاک خودروی متوفی اقدام کنید. در چنین مواردی ابتدا باید انحصار وراثت انجام شود. سپس باید وکالتنامه از طرف همه ورثه بگیرید و برای صدور سند المثنی خودرو اقدام کنید.

3- اگر مهلت قانونی تمام شود و وارثان، برای انتقال پلاک خودروی متوفی اقدامی نکرده باشند، پلاک خودرو متوفی توسط پلیس راهور از اعتبار ساقط می گردد. بنابر این در صورت تردد با پلاک متوفی، وسیله نقلیه توقیف شده و به پارکینگ منتقل خواهد شد.

- مدارک انتقال سند خودرو وقتی صاحب سند فوت شده است

مهم ترین و اصلی ترین مدرکی که برای تعویض پلاک خودرو متوفی لازم است، برگه انحصار وراثت و گواهی مالیات بر ارث است. اما علاوه بر اینها، مدارک زیر هم باید ارائه شود:

• کارت شناسایی و سند مالکیت خودرو؛
• حضور مالک (مالکان) جدید (یا وکیل قانونی وی)؛
• مدارک شناسایی مالک (مالکان) جدید؛
• مدارک احراز سکونت؛
• استعلام خلافی خودرو.

توجه داشته باشید که اگر فرد متوفی چندین ورثه داشته باشد، برای انتقال پلاک خودرو متوفی باید همه ورثه حضور داشته باشند و یا باید همگی آنها به یک نفر وکالتنامه فروش خودرو دهند.

اعتبار بیمه خودرو بعد از فوت صاحب خودرو

اگر وراث با داشتن اجازه از سایر وراث اقدام به رانندگی کنند، در صورت وقوع سانحه، فوت فردی در سانحه و یا وارد شدن خسارت مالی، بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه همچنان برقرار است و هزینه خسارت ها را پرداخت می کند. همچنین تخفیف بیمه شخص ثالث فرد فوت شده به وراث قانونی یعنی همسر، والدین و فرزندان متوفی قابل انتقال است.