پیشنهاد ساخت راه‌آهن شلمچه-بصره با فاینانس ایران
هفته‌نامه حمل ونقل| وزیر راه و شهرسازی ایران در دیدار با همتای عراقی خود، از آمادگی ایران برای تأمین فاینانس جهت ساخت پل و خط‌آهن برای اتصال شلمچه و بصره، در مقابل تضامین کافی از سوی طرف عراقی خبر داد. روز شنبه ۱۳ خردادماه ۱۳۹۶، بنا به درخواست عباس آخوندی، کاظم فنجان الحمامی، وزیر حمل‌و‌نقل جمهوری عراق و هیئت همراه به‌منظور بررسی مسائل موجود در شقوق مختلف حمل‌و‌نقل میان دو کشور در وزارت راه و شهرسازی ایران حضور یافت.
در این جلسه، عباس آخوندی ضمن خوش‌آمدگویی به وزیر حمل‌و‌نقل عراق و هیئت همراه با اشاره به مسائل موردنظر طرف عراقی، بر راه‌اندازی دفتر مشترک هماهنگی بین ایران و عراق (CBC) برای پیگیری مغروقه‌ها و لایروبی اروندرود تأکید کرد.
وی ضمن گلایه از تشکیل نشدن جلسه با وزارت دفاع عراق درخصوص موضوع لایروبی اروندرود گفت: باید با مواردی همچون ارزیابی اقتصادی و امکان‌پذیری را مورد بررسی قرار دهیم تا به نتیجه موردنظر دستیابیم. درهرصورت ایران در زمینه همکاری نسبت به عراق علاقه بیشتری نشان داده است و به همین خاطر یکی از گلایه‌های ما از عراق عدم توافق در قبال چنین مسائلی است.
لایروبی اروندرود از سوی عراق در ازای راه‌اندازی راه‌آهن لاذقیه توسط ایران
کاظم فنجان الحمامی در پاسخ به اظهارات آخوندی، نسبت به امضای توافق بین دو وزارتخانه برای مسئله لایروبی ابراز تمایل کرد و گفت: این توافق در ازای راه‌اندازی راه‌آهن به لاذقیه خواهد بود.
وزیر راه و شهرسازی ایران تصریح کرد: لایروبی موضوعی است که به‌طورقطع باید با مجوز مقامات سیاسی صورت گیرد. بدین ترتیب تمام امکانات از سوی من در وزارت راه و شهرسازی فراهم شده تا در صورت موافقت مقامات سیاسی، تمامی امور با سرعت شروع شود. لذا خواهشمندم این موضوع از سوی جناب‌عالی در هیئت وزیران عراق نیز مطرح شود.
آمادگی بنیاد مستضعفان برای انجام عملیات اجرائی راه‌آهن بصره-شلمچه
آخوندی در ادامه به راه‌آهن بصره-شلمچه اشاره کرد و گفت: اگرچه به دلیل مسائل مالی موجود این پروژه متوقف ماند؛ اما هم‌اکنون در مرحله انتخاب پیمانکار قرارگرفته و در صورت پیشنهاد مالی مناسب از سوی کشور عراق آمادگی برای ادامه روند اجرائی پروژه وجود دارد.
وی محمد سعیدی‌کیا را به عنوان رئیس بنیاد مستضعفان به هیئت عراقی معرف کرد و گفت: بنیاد مستضعفان آمادگی پذیرش مسئولیت عملیات اجرائی این پروژه پیچیده را دارد که البته باید در خصوص نحوه تأمین مالی پروژه توافق شود.
آمادگی عراق برای پرداخت هزینه ساخت زیرساخت‌های ریلی به ایران
وزیر حمل‌و‌نقل عراق در خصوص تأمین مالی پروژه راه‌آهن بصره-شلمچه گفت: دولت عراق در شرایط فعلی قادر به تأمین مالی این پروژه نیست، اما در صورت تأمین مالی پروژه از سوی ایران، حاضر به تسویه حساب از طریق درآمد‌های حاصل از بهره‌برداری، ترانزیت و گمرکی راه‌آهن است.
آمادگی شروع هم‌زمان ساخت پل و خط
در ادامه جلسه سعید محمدزاده، مدیرعامل شرکت راه‌آهن، با بیان اینکه «طبق توافق‌نامه، ساخت پل از سوی ایران و تأمین هزینه ساخت بخش متحرک از سوی عراق تعهد شده بود» خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که ساخت پل و خط هم‌زمان با یکدیگر انجام شود با این شرط که ۳۵ کیلومتر از خط را طرف عراقی شروع کند. ما اعلام آمادگی کردیم که هر وقت بخش عراقی پروژه را آغاز کرد طرف ایرانی نیز مسئولیت خود را آغاز کند.
دولت عراق تضمین خود را به وزارت راه و شهرسازی ایران اعلام کند
آخوندی با توجه به مسئله مذکور از سوی مدیرعامل راه‌آهن بیان کرد: باید دو بحث را در نظر گرفت که یکی مربوط به عملیات اجرائی و دیگری تضمین دولت عراق به ایران است که باید بین وزارتخانه‌های اقتصاد دو کشور مورد بررسی قرار گیرد.
وی افزود: در صورت آمادگی دولت عراق برای دادن تضمین، وزارت حمل‌و‌نقل عراق باید درخواست خود را به‌صورت یک یادداشت رسمی به وزارت راه و شهرسازی ایران ارسال کند تا ما از طریق وزارت اقتصاد و دارایی تضامین مورد نیاز را پیگیری کنیم و سرانجام مورد تائید شما قرار گیرد.
برآورد اولیه ساخت ۳۵ کیلومتر از پروژه راه‌آهن بصره-شلمچه، ۵۰ میلیون دلار است
وزیر راه و شهرسازی ایران برآورد اولیه ساخت ۳۵ کیلومتر از پروژه مورد نظر شامل مسیر تک خطه و پل دوخطه را ۵۰ میلیون دلار عنوان کرد و گفت: با توجه به تأمین مصالح مورد نیاز ساخت خط از سوی طرف عراقی، باید هزینه مصالح و ماشین‌آلات از کل هزینه ساخت پروژه تفریق شود. مهم‌ترین مسئله نحوه توافق با وزرای اقتصاد دو کشور است.
پیشنهاد ساخت راه‌آهن شلمچه-بصره با فاینانس ایران
آخوندی پیشنهاد کرد: اگر موافق باشید در مورد پل و خط آهن برای اتصال شلمچه و بصره، با امضا توافق‌نامه‌ای مبنی بر تأمین هزینه‌های مالی از طریق فاینانس ایرانی در مقابل تضمین کافی از سوی طرف عراقی عملیات اجرائی پروژه را شروع کنیم.
وی همچنین با اشاره به پیشنهاد وزیر حمل‌و‌نقل عراق در خصوص بازپرداخت فاینانس از طریق درآمد‌های حاصل از بهره‌برداری، ترانزیت و گمرکی راه‌آهن گفت: پیشنهاد شما باید از نظر زمان و مبالغ دریافتی از عوارض مورد بررسی قرار گیرد و بحث بعدی تضمین طرف عراقی برای مقدمات کل پروژه است.
راه‌آهن غرب تا دو ماه دیگر به کرمانشاه می‌رسد
عضو کابینه دولت یازدهم در ادامه با اشاره به راه‌آهن خسروی به عراق نیز اظهار داشت: راه‌آهن غرب ایران تا دو ماه آینده به کرمانشاه می‌رسد. از طرفی پروژه راه‌آهن کرمانشاه-خسروی کاملاً فعال است و شما می‌توانید از آن بازدید کنید. عباس آخوندی نا امنی موجود در منطقه بعقوبه عراق را نکته مهمی خواند و گفت: برای امتداد، این خط باید از منطقه بعقوبه عبور کرد.
آرزوی من راه‌اندازی این خط و اتصال بندر شانگهای چین به مدیترانه است
وزیر حمل‌و‌نقل عراق با اشاره به اختیار خود از سوی ایران برای مذاکره با سوریه و اردن جهت امتداد این خط آهن بیان داشت: ۸ ماه قبل با موافقت حکومت عراق و ایران با دو کشور بر سر چگونگی قانع کردن اردن برای عبور این خط تا عقبه و قانع کردن سوریه برای دسترسی به لاذقیه مذاکره شد. نخست‌وزیر اردن تصورات عجیبی در مورد ایران در سر داشت و به محض صحبت در مورد راه‌آهن و ایران صحبت ما از وقت ۱۰ دقیقه‌ای به ۴۵ دقیقه طول کشید؛ اما به دلیل نا امنی در سوریه نتوانستم با مسئولان سوریه ملاقات داشته باشم.
وی یادآور شد: آرزوی قلبی من راه‌اندازی این خط و اتصال بندر شانگهای چین به مدیترانه است؛ زیرا زمان ترانزیت کالا به صورت دریایی از بندر ناپلی ایتالیا تا بندر امام خمینی حدود ۲۵ روز و از ناپلی تا لاذقیه ۲ روز از آنجا به ازبکستان یا آذربایجان و سرانجام به ایران ۳ روز به طول می‌انجامد. لذا باید سرعت عمل خود را افزایش دهیم زیرا شرکت کشتیرانی امارات در آذربایجان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان ایستگاه راه‌آهن خریداری کرده است.
آخوندی در پاسخ گفت: پروژه فعال خط آهن کرمانشاه-خسروی به سرعت در حال پیشروی به مرز عراق بوده و نکته مهم چگونگی اتصال به راه‌آهن عراق است و در این زمینه ما علاقه‌مند به دریافت پیشنهاد‌های دولت عراق هستیم.
پیشنهاد مسیر ریلی جدید ایران- عراق- سوریه با عبور از اربیل
وزیر راه و شهرسازی ایران در ادامه بیان داشت: البته مسیر عبوری دیگری برای اتصال به لاذقیه در سوریه وجود دارد که از کردستان عراق عبور می‌کند و وارد ایران می‌شود که از مسیر موجود هم کوتاه‌تر است.
پیشنهاد ساخت مونوریل کربلا-نجف به ایران
کاظم فنجان الحمامی نیز در پایان پیشنهاد ساخت مونوریل ۸۰ کیلومتری بین کربلا تا نجف را با ظرفیت جابه‌جایی نیم میلیون مسافر و درآمد روزانه ۵۰۰ هزار دلار به وزیر راه و شهرسازی ایران ارائه کرد. گفتنی است، در این جلسه داود کشاورزیان، رئیس سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای، سعید محمدزاده، مدیرعامل شرکت راه‌آهن، علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی، اصغر فخریه کاشان، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی، جبارعلی ذاکری، معاون شرکت ساخت و توسعه و محمد سعیدی‌کیا، رئیس بنیاد مستضعفان ایران، وزیر راه و شهرسازی را همراهی می‌کردند.
قرار داد ساخت راه اهن بین ایران وعراق به زمان دولت شریف امامی باز می گردد.وتا کنون نیز اجرایی نشده است.زیرا منافع انگستان درگذشته ومنافع اسراییل وامریکا امروز چنین اقتضاء می کند که این راه اهن ساخته نشود.