◄ پهپاد و کاربرد آن در زندگی امروزه
پرواز پهپادها ممکن است تحت کنترل از راهدور توسط یک اپراتور انسانی، یا با درجات مختلفی از خودمختاری، مانند کمک توسط خلبان خودکار (autopilot)، تا هواپیماهای کاملاً خودمختار که هیچ شرطی برای مداخله انسانی ندارند، انجام شود.
پرندهٔ هدایتپذیر از دور، یا به اختصار پهپاد که به آن هواپیمای بدون سرنشین (به انگلیسی: Unmanned aerial vehicle) نیز میگویند، گونهای هواگرد هدایتپذیر از راه دور بیخلبان است.
پرواز پهپادها ممکن است تحت کنترل از راهدور توسط یک اپراتور انسانی، یا با درجات مختلفی از خودمختاری، مانند کمک توسط خلبان خودکار (autopilot)، تا هواپیماهای کاملاً خودمختار که هیچ شرطی برای مداخله انسانی ندارند، انجام شود.
به گزارش تین نیوز، پهپادها در ابتدا، در طول قرن بیستم برای مأموریتهای نظامی ساخته شدند و در قرن بیست و یکم به داراییهای ضروری برای اکثر ارتشها تبدیل شدند. با بهبود فناوریهای کنترل و کاهش هزینهها، استفاده از آنها به بسیاری از برنامههای غیرنظامی گسترش یافت. این کاربردها شامل عکاسی هوایی، تحویل و ارسال کالا، کشاورزی، کاربردهای پلیسی و نظارتی، بازرسی از زیرساختها، کاربردهای علمی و تحقیقاتی، قاچاق، و مسابقات هواپیماهای بدونسرنشین میشود.
پهپادها از نیروهای ایرودینامیکی برای پرواز در مسیر دلخواه خود استفاده می کند. بدین ترتیب این وسیله های پرنده را می توان با کنترل از راه دور و یا با بهره گیری از برنامه های پیش پروازی و سامانه های خودکار دینامیک هدایت نمود.
اولین پهپادها
تاریخچه استفاده از پهپاد به سال ۱۸۴۹ باز می گردد؛ در آن زمان اتریش، بالن پر از بمب بدون سرنشینی را برای حمله به ونیز فرستاد و نام خود را به عنوان نخستین بهره گیرنده از پرنده های بدون سرنشین در تاریخ به ثبت رساند. با این حال نوآوری در زمینه ساخت هواپیماهای بدون سرنشین یا همان پهپادها به طور جدی از سال ۱۹۰۰ آغاز شد که هدف آن در اصل آموزش پرسنل نظامی بود. بدین ترتیب تولید نخستین پهپادها در طول جنگ جهانی اول و توسط شرکت دیتون رایت آغاز گردید که البته موفقیتی در پی نداشت.
در سال ۱۹۵۹، نیروی هوایی ایالات متحده در پی افزایش نگرانی های این سازمان در خصوص از دست دادن خلبانان خود در خاک دشمن، شروع به برنامه ریزی برای استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین کرد. این روند تا آگوست ۱۹۶۴ نیز ادامه یافت به گونه ای که با افزایش درگیری نیروی دریایی ایالات متحده و نیروی دریایی ویتنام در خلیج تونکین، آمریکا تصمیم به ارسال پهپادهای خود به این خلیج گرفت. بدین ترتیب پهپادهای مدل رایان ۱۴۷، رایان AQM-91 فایرفلای، لاکهید دی-۲۱ اولین پهپادهای نظامی بودند که در جنگ ویتنام به کار گرفته شدند.
جنگ فرسایشی ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰ در خاورمیانه، برجسته ترین نبرد در معرفی پهپادهای مجهز به دوربین های شناسایی است. جالب است بدانید از سال ۲۰۱۲، نیروی هوایی ایالات متحده ۷۴۹۴ پهپاد را برای شناسایی تجهیزات نظامی سایر کشورها به کار گرفته است. این تعداد تقریباً برابر با یک سوم هواپیماهای نیروی هوایی ایالات متحده می باشد.
طبق آمار در سال ۲۰۱۳ حداقل ۵۰ کشور از پهپاد استفاده می کردند. چین، ایران، اسرائیل و سایرین از جمله اصلی ترین طراحان و سازندگان پهپادها می باشند.
پهپادها هماکنون بهطور گسترده در زمینه های مخابرات، ناوبری چهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و جاسوسی به کار گرفته شده اند.
پهپادها نقش مهم و تأثیرگذاری در شناسایی و ردیابی کشتیهایی که به صید غیرقانونی موجودات دریایی نظیر ماهی میپردازند یا خاموش کردن آتشسوزیها و جایی که پرواز برای خلبان خطر دارد، ایفا میکنند. اما به تازگی وظیفه غیرنظامی تازهای برای پهپادها در نظر گرفته شده تا به ایفای نقش متفاوتی بپردازند. شرکتهای معروف آمازون، گوگل و ایبی و دی اچ ال اقدام به طراحی و آزمایش پهپادهای ترابری نمودهاند. از ویژگیهای بارز این طرح میشود به بالارفتن سرعت تحویل سفارشها به مشتریان اشاره کرد.
اکنون در اروپا پهپادهای هلندی نقش قابل توجهی در قالب نیروهای امداد و نجات، اورژانس و آمبولانس ایفا مینمایند و به کمک مصدومان و زخمیها میشتابند. در همهٔ کشورهای جهان از جمله کشورهای اروپایی بسیاری از بیماران و آسیب دیدگان اورژانسی که نیازمند خدمات درمانی فوری هستند به دلیل عدم واکنش سریع امدادگران به موقع به مراکز درمانی نمیرسند.
در حال حاضر ۳۲ کشور در حال ساخت و گسترش ۲۵۰ مدل پهپادهای اکتشافی هستند. ابابیل، مهاجر، سفرهماهی، فطرس، پهپاد شاهد ۱۲۹، پهپاد غزه وکمان۲۲ پهپادهای ساخت ایران هستند.
انواع پهپاد
میکرو پهپادها
در حقیقت میکرو پهپادها یک مدل کوچکتر از هواپیماهای بزرگ نیستند. بلکه آنها وسایلی مناسب، کاملاً عملیاتی، دارای قابلیت نظامی و دارای پروازهای کوچک در کلاس مربوط به خودشان هستند. تعریفی که در دارپا به کار گرفته شده است این وسیله را از نظر ابعاد محدود می کند به اینکه حداکثر 15 سانتی متر طول یا عرض یا ارتفاع داشته باشد. این ابعاد فیزیکی، این گروه از وسایل را از نظر بزرگی در حیطه ای قرار می دهد که از همه پهپادهایی که تا به حال ساخته شده است، کوچکترند.
از سوی دیگر میکرو پهپادها به عنوان رباتهای هوایی شش درجه آزادی در نظر گرفته می شوند که قابلیت حمل بارهای کوچک را، به مناطق دور و یا پر خطر برای انجام ماموریت های مختلف دارا می باشند. این ماموریت ها می تواند شامل شناسایی، تعقیب، هدف یابی، کنترل جاده ها و مرزها، کنترل ترافیک شهری، نشانه گذاری، و حسگری زیست محیطی باشد.
مینی پهپادها
مینی پهپادها دارای محدوده عملیاتی کمتر از 8 هزار فوت بوده و با برخورداری از سه دوربین نصب شده بر روی آنها این توانایی را دارند که از موقعیت دشمن فیلمبرداری کرده و بلافاصله به اپراتورهای خود ارسال نمایند.
این پهپادها به طور معمول اندکی از کف دست انسان کوچکتر هستند و وزنی معادل 18 گرم دارند. همچنین این ابزارها کاملاً بی صدا بوده و اگر بالای سر شما پرواز کنند شما قادر به تشخیص آن نیستید. گفتنی است یک مینی پهپاد تنها در سه دقیقه راه اندازی می شود که این ویژگی در ماموریت های نظامی در میادین جنگی بسیار حائز اهمیت می باشد. شارژ پهپاد مذکور بر روی سقف آن نصب شده و با استفاده از آن می تواند حدود سه ساعت و نیم پرواز بی وقفه داشته باشد.
ویژگی و مشخصه های عمومی یک پهپاد
یک پهپاد از نظر فناوری، بدنه، موتور و وزن محموله مورد ارزیابی قرار می گیرند. پهپادها از لحاظ فناوری در چهار زمینه پلت فرم، ، محموله، مخابرات و ارتباطات و تجزیه و تحلیل اطلاعات موردبررسی قرار می گیرند.
همچنین بدنه یک پهپاد باید به گونه ای طراحی گردد که بتواند سامانه های ارتباطی، جنگ افزارها، اشخاص، بارها و کلیه لوازم مرتبط با ماموریت محوله اش را در خود جای دهد و ویژگی سازگاری با شرایط جوی منطقه ماموریت را نیز دارا باشد.
موتور پهپاد ها باید طراحی ویژه ای داشته باشد. در نوع پیستونی دور بالای موتور و وزن کم، باعث متمایز کردن این موتور می شود. بیشترین مصرف موتور در پهپادها مربوط به موتور وانکل و نوع ویژه ای از موتور دو زمانه است.
محموله های پهپاد در واقع قطعه اضافی است که همراه پرنده هدایتگر برای انجام ماموریتهای ویژه فرستاده می شود که در هر ماموریتی محموله مورد حمل متقاوت است. مثلا برای پهپادهای شناسایی، "دوربین فیلم برداری و عکس برداری"، در پهپادهای هدف، "فلر و رفلکتور" و در پهپادهای تهاجمی و انتحاری، "مهمات" می باشد.
کاربرد پهپاد و انواع آن
جالب است بدانید کاربردهای فراوانی برای این پهپاد وجود دارد. به طور مثال جزایری وجود دارد که انسان امکان حضور در آن را ندارد و یا در میدان جنگ برخی نقاط باید پیش از حضور نیروها شناسایی شود که در این صورت از این مینی پهپادها استفاده می گردد.
به جز کاربردهای نظامی پهپادها، این وسیله پرنده کنترل از راه دور در زمان بلایای طبیعی و حوادث غیرمترقبه نیز بسیار سودمند است. پس از وقوع طوفان یا زمین لرزه، پهپادها برای ارزیابی و بررسی مناطق آسب دیده و یا ارسال کمک مورد استفاده قرار میگیرند.
نظارت و کمک برای مبارزه با آتش سوزی جنگلها نیز یکی دیگر از کاربردهای پهپاد است. این وسیله با مجهز شدن به دوربین های حرارتی میتواند برای شناسایی دمای غیر طبیعی در جنگلها نیز استفاده شود.
آتش سوزی جنگلها و یا تغییرات آب و هوایی، تاثیر قابل توجهی بر سلامت حیات وحش دارد. خوشبختانه کارشناسان زیست محیطی روشهای نوآورانهای را برای حفاظت و مطالعه اکوسیستم جهانی در نظر میگیرند.
در حال حاضر عملکرد هواپیماهای بدون سرنشین برای پیگیری و نظارت بر سلامت حیوانات بسیار مهم است. محیط بانان برای آنکه بتوانند شرایط زندگی حیوانات و علیالخصوص گونههای مورد انقراض را بیشتر مورد ارزیابی و بررسی قرار دهند، نیاز دارند تا مراقبتهای دائمی و ویژهای روی گستره قلمرو و همچنین جمعیت آنها داشته باشند. برای بهتر انجام گرفتن چنین کارهایی، پهپادها به کمک انسان میآیند.
یکی از مهمترین کاربردهای پهپاد در رساندن مواد دارویی به نقاط صعب العبور و مناطق دورافتاده است. پزشکی مدرن تاثیر عمیقی بر پیشگیری از بیماریها و بالا بردن استانداردهای زندگی عمومی داشته است، اما با این حال دسترسی به داروهای مدرن در بسیاری از مناطق روستایی در سراسر جهان با مشکلاتی روبرو است.
هم اکنون تحویل دارو در بسیاری از مناطق جهان و بخصوص آفریقا توسط همین پرندههای کوچک رباتیک صورت میگیرد و سالانه جان هزاران نفر از این طریق نجات مییابد.
کاربرد پهپادها در کشاورزی نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. به طور کل، سلامت ما وابسته به مواد غذایی است که مصرف میکنیم. با بالا رفتن جمعیت جهان، محققان همواره برای افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای کشاورزی در تلاش بودهاند.
با استفاده از پهپاد کشاورزان قادر به جمع اوری دادهها، اتوماتیک کردن فرآیندهای اضافی و به طور کلی افزایش بهره وری هستند. تشخیص آفات و علفهای هرز، پایش اراضی و جلوگیری از تخریب آنها و تعیین سطح زیر کشت محصولات مختلف کشاورزی برخی از کاربردهای این هواپیماهای کوچک بدون سرنشین است.
با توجه به تغییرات اقلیمی، دانشمندان برای جمع آوری دادهها شکل جدیدی از سخت افزارها و نرم افزارها را به کار میبرند. امروزه اکثر داده ها بر اساس تصویربرداریهایی هوایی از مناطق جغرافیایی مختلف به دست میآید.
در حال حاضر ماهواره ها مهمترین نقش را در این زمینه ایفا میکنند، اما این تنها راه حل موجود نیست. پهپادها نیز میتوانند در شرایط مختلف آب و هوایی به پرواز درآیند و از فواصل نزدیک تغییرات را مورد ارزیابی قرار دهند.
یکی از مهمترین کاربردهای پهپاد را میتوان در مدیریت پروژه های بزرگ صنعتی جستجو کرد. تاسیسات و پروژه های بزرگی همچون ساخت سدها، پلها و سکوهای نفتی و سیستم های انتقال آب و گاز نیاز به نظارت و بازرسی های دورهای دارد.
با مجهز کردن پهپادها به دوربین و سنسورهای مشخص میتوان نظارت بر این بخشها را به راحتی هرچه تمامتر به انجام رساند. تشخیص نشستیها و نوسانات فشار و همچنین تغییرات حرارتی بالا، کارهایی است که میتوان از این پرندگان کوچک کنترل از راه دور انتظار داشت.
پهپاد ها در صنعت معدنکاری نیز کاربرد منحضر به فرد خود را دارند. پروژه های معدنی معمولا با خطرات متعددی همراه است. معادن معمولا در مناطق دورافتاده و صعب العبور قرار دارند و دسترسی به این مناطق به خصوص در مراحل اولیه بسیار دشوار است.
در چنین شرایطی اهمیت این پرندگان بدون سرنشین خود را بیش از پیش نمایان میکند. در مرحله اکتشاف میتوان از پهپاد در نقشه برداری های اولیه و ثبت تصاویر باکیفیت استفاده کرد.
تقریبا حدود یک سوم از هزینه های استخراج به منظور عملیات حفاری و آتشباری صرف می شود. با استفاده از پهپاد میتوان این بخش از عملیات معدنکاری را تا حد زیادی بهینه سازی کرد.
از کاربردهای دیگر پهپاد می توان در صنعت املاک را مثال زد. هواپیماهای بدون سرنشین میتوانند با هزینههایی اندک تصاویری کامل و زیبا از خانههای مسکونی را ثبت کرده تا مشتریان بهتر بتوانند درباره خرید آن ملک تصمیم بگیرند.
تصاویر و ویدیوهای 360 درجه ای از خانههای و مستغلات این امکان را برای خریداران بالقوه فراهم میکند تا بتوانند به مسیرهای دسترسی و یا پیاده روی در اطراف ملک مورد نظر خود آگاهی یابند.
از سوی دیگر با استفاده از این پرندگان کوچک بدون سرنشین میتوان برای نقشه برداری از مکان مورد نظر برای احداث ساختمان های جدید، اطلاعات کافی از منطقه مورد نظر را در اختیار داشت.
در حالی که تعریف ما از پهپادها معمولا به پرندگان کوچک بدون سرنشین محدود میشود، اما این گجت در ابعاد بزرگتر به سیستم های حمل و نقلی جهان نیز راه پیدا کرده است.
به عنوان مثال EHANG یک تاکسی پرنده با امکان کنترل از راه دور است که میتواند به صورت عمودی به پرواز درآمده و مسافران خود را از یک نقطه به نقطه دیگر جابجا کند. به زودی تاکسی های پرنده به یکی از وسایل نقلیه مورد اطمینان در جهان تبدیل خواهند شد.
نخستین بار در فوریه 2018 اولین پهپاد با قابلیت حمل مسافر در چین رونمایی شد. این هواپیما ساخت شرکت ای هانگ چین است که به صورت خودکار و بدون نیاز به خلبان پرواز می کند. این پهپاد قابلیت حمل تنها یک مسافر به وزن حداکثر ۱۰۰ کیلوگرم را دارد و می تواند ۲۳ دقیقه بدون وقفه پرواز کند. این فناوری به ویژه برای احتراز از ترافیک جاده ای به کمک مسافران می آید. گفتنی است شرکت ای هانگ قراردادی را با دبی برای توسعه حمل و نقل هوایی امضا کرده است.
یکی از اساسی ترین چالشها در صنایع مختلف، بحث نظارت است، اما در صنعت هوانوردی استانداردهای نظارتی ویژهای در نظر گرفته شده است. معمولا بازرسی های اساسی بعد از هر 128 ساعت پرواز انجام میشود، اما شرکتهای هواپیمایی قبل از هر پرواز بازرسی های معمول خود را انجام میدهند.
در تلاش برای بهبود این روند، ایرباس در همکاری با شرکت اینتل، بازرسی خارجی هواپیماهای خود را به کمک پهپاد انجام میدهد. این پهپادها با جمع آوری تصاویر و دادههای مختلف از نماهای خارجی هواپیما به ایرباس کمک میکند تا تجهیزات خود را به درستی بازرسی کند.
کاربرد پهپادها تنها به استفاده از آنها در صنعت مربوط نمیشود. امروزه از این پرندگان کوچک هدایت پذیر برای فیلمبرداری و عکاسی از صحنههای مختلف ورزشی همچنین کمک به داوران مسابقات نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
با این گجتها میتوان تصاویر زیبایی از زوایای متعدد، از انجام حرکات جذاب اسکی بازان یا موج سواران و یا دیگر ورزشکاران رشتههای مختلف به ثبت رساند.
یکی از خلاقانه ترین کاربردهایی که برای پهپادها در نظر گرفته شده است، استفاده گروهی از این گجتها در نمایش های زنده و نورافشانی است.
با همه گیر شدن استفاده از پهپادها در صنعت فیلمسازی، تهیه کنندگان توانستند تا با کمترین هزینه تصاویر هوایی (هلی شات) خود را از صحنه های مختلف ضبط کنند. امروزه استفاده از این گجت ها در ساخت تیزرهای تبلیغاتی نیز بسیار پرکاربرد است.
رسانههای خبری با استفاده از پهپادها محتوای مناسبی برای پوششهای خبری خود تهیه میکنند. به عنوان نمونه، CNN یکی از پیشرفته ترین برنامه های استفاده از drone ها را که CNN Air نامیده میشود، در دستور کار خود دارد.
خبرنگاران با استفاده از این پرندگان کوچک کنترل شونده از راه دور میتوانند بدون در نظر گرفتن مسایل ایمنی، هزینه های بالا و همچنین موانع فیزیکی پیش رو، به جمع آوری اطلاعات مشغول شوند.
یکی از تهیه کنندگان ارشد CNN در همین رابطه میگوید: “در جایی که شما نمیتوانید به دلیل هزینه های بالا و یا ایجاد سر و صدای بسیار از هلیکوپتر استفاده کنید، این پهپادها هستند که میتوانند قدرت مانور شما را بالا ببرند.”
پس از سرگرمی و تصویربرداری، استفاده از پهپادها به عنوان ابزاری برای انتقال و تحویل انواع کالاها مهمترین کاربردی است که برای این ربات های کوچک در نظر گرفته میشود.
به لطف وزن کم، سرعت بالا، قدرت مانور عالی و مصرف انرژی پایین، این پرنده های هدایت شونده به گزینه ای ایدآل برای تحویل بستهها و مرسولات تبدیل شدهاند. پهپادها در ترافیک گرفتار نمیشوند و نیازی به دنبال کردن مسیرهای پر پیچ و خم خیابان ها و کوچه ها ندارند.
این ربات ها سریع تر از هر دوچرخه، موتورسیکلت و خودرویی میتوانند تحویل کالا در یک شهر را به انجام برسانند. بنابراین به هیچ وجه عجیب نیست که استارتاپ ها و کمپانی های بزرگ متعددی در سرتاسر دنیا به دنبال استفاده از این پستچی های کوچک و سبک در شبکه های توزیع هستند.
پهپاد در ایران
قرار بود صنایع پهپادسازی ایران در سال ۱۳۶۰ شروع به کار کند. پس از انقلاب این طرح دچار وقفه شد، اما در نهایت منجر به تأسیس صنایع هوایی قدس در سال ۱۳۶۴ شد که مهمترین محصولش پهپاد مهاجر ۱ در زمان جنگ ایران و عراق بود. صنایع هوایی قدس در اوایل دهه ۱۳۸۰ اقدام به طراحی و ساخت پهپادهای مهاجر ۴ و ابابیل ۳ کرد که بدل به موفقترین پهپادهای شناسایی ایران شد. این پهپادها بهطور گسترده در تمامی یگانهای نیروهای مسلح ایران از ارتش تا سپاه به خدمت گرفته شد و حتی تعدادی هم به کشورهای آمریکای لاتین و آفریقا صادر شد.
پهپاد ابابیل 2
پهپاد مهاجر
بجز صنایع هوایی قدس، مرکز تحقیقات صنایع هوایی شاهد هم در توسعه و ساخت پهپاد یا پرندههای بدونسرنشین فعال بود و این دو به همراه صنایع هواپیماسازی ایران یک پهپاد با دم وی (V) شکل و طراحی آیرودینامیکی مدرن تولید کردند که هسا ۱۰۰ نام گرفت. نمونه توسعه یافته هسا ۱۰۰، شاهد ۱۲۳ نامیده شد که نخستین پرواز آن در سال ۱۳۸۴ در شاهینشهر اصفهان انجام و تولید انبوه آن در سال ۱۳۸۸ آغاز شد. شاهد ۱۲۳ تبدیل به بستری شد برای طراحی و توسعه شاهد ۱۲۹. نخستین پیش نمونه شاهد ۱۲۹ در اسفند ماه سال ۱۳۹۰ در فرودگاه بدر اصفهان به پرواز درآمد. پیش نمونه بعدی که برخلاف نمونه نخست مجهز به ارابه فرود جمع شونده بود در خرداد سال ۱۳۹۱ به پرواز درآمد.
شاهد 129
پس از رونمایی شاهد ۱۲۹ در مهر سال ۱۳۹۲ ابتدا سالی چهار فروند از این پهپاد تولید شد؛ بنابراین بین سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴، هشت فروند شاهد ۱۲۹ تحویل گردید. برخلاف برنامهریزی اولیه، هرگز امکان استفاده موشکهای هوا به سطح سدید ۳۶۱ یا فتح ۳۶۲ برای پهپادِ شاهد ۱۲۹ فراهم نشد، علت ناکامی در طراحی و ساخت؛ یک لانچر مناسب برای حمل این موشکها در زیر بالهای شاهد بود و همچنین ناتوانی در حل مشکلات هدفگیری و هدایت موشک.
در عوض متخصصان صنایع هوایی شاهد اقدام به طراحی و ساخت نمونهای از موشک سدید ۳۶۱ نمودند که همانند بمب هوشمند هدایت تلویزیونی، میتوان آن را ضد اهداف زمینی متحرک و غیر متحرک به کار گرفت. این بمب هوشمند فاقد راکت موتور، سدید ۳۴۱ نام گرفت. وقتی بالههای پایدارکننده در طرفین آن نصب شد، سدید ۳۴۵ نام گرفت و تبدیل به سلاح اصلی شاهد ۱۲۹ شد.
در سال ۱۳۹۹ نیز ارتش ایران از پهپاد آرش رونمایی کرد که با برد ۲۰۰۰ کیلومتر دور بردترین پهپاد انتحاری جهان است.
پهپاد غزه
National interest در مقاله ای ضمن نام بردن از پنج قدرتمندترین نیروهای مرگبار پهپادی دنیا، از ایران نام برد و اشاره میکند که از جمله کشورها با بیشترین تجربه عملیاتی است.
در جمع بندی می توان گفت واژه پهپاد یک مخفف فارسی است و به پرنده های هدایت پذیر از دور اطلاق می شود که دارای استراتژیک خاصی هستند و برای انجام ماموریت های خاص از آنها استفاده می گردد. کاربرد آنها در صنعت و هنر و بخشهای کشاورزی و نظامی بسیار گسترده است و امروزه به راحتی در دسترس هستند اما برای مصارف تفریحی و سرگرمی استفاده از کلمه پهپاد چندان صحیح نیست. چرا که به هیچ عنوان یک کوادکوپتر اسباب بازی را نمی توانید با یک پرنده مخصوص نقشه برداری مقایسه کنید بنابراین واژه پهپاد تنها می بایست برای پرنده هایی که برد آنها بالای ۱۰۰۰ متر است، استفاده گردد.
سلام میخاستم بدونم نویسنده این خبر «پهپاد ها» کیه؟ برای تحقیق میخام ولی شما هیچ اسمی از نویسنده نبردید