تشریح تغییرات اقلیمی و تاثیرات آن بر توسعه کشور/ جزئیات 13 برنامه ایران در سازگاری با تغییر اقلیم/ ضرورت تدوین قانون افزایش تاب‌آوری در برنامه‌های توسعه

معاون وزیر راه و شهرسازی ضمن تشریح 13 برنامه و اقدامی که ایران برای سازگاری با تغییر اقلیم که در سطح جهان و ایران رخ می دهد، گفت: در اجلاس پاریس، ایران متعهد شد تا سال ۲۰۳۰، 12 درصد تولید دی اکسیدکربن را کاهش دهد که اقدامات اجرایی آن از سال 2020 میلادی شروع خواهد شد.

 داود پرهیزکار معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواشناسی کشور در دوازدهمین جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در سال جاری، با موضوع تغییرات اقلیمی و تاثیرات آن بر توسعه به ارائه پژوهش‌هایی که سازمان هواشناسی کشور انجام داده است، پرداخت.

در این رابطه پرهیزکار گفت: از سال 86 تا 87 که خشکسالی داشتیم وضعیت بارشی عمدتا زیرنرمال بوده و امسال نیز متاسفانه تا کنون وضعیت در شرایط نامساعدی از نظر بارش به سر می‌برد و پیش‌بینی ما این است که این وضعیت تا پایان سال نیز تداوم پیدا کند.

رئیس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به این مطلب که انباشت خشکسالی در 10 سال گذشته به طرز چشمگیری مشهود بوده است، اظهارداشت: به دلیل خشکسالی در 10 سال گذشته، میزان مصرف آب‌های زیرزمینی افزایش بیش از اندازه‌ای یافت و پیامد آن نیز فرونشست زمین بود که برخی از اخبار آن منتشر شده است.

در ادامه پرهیزکار خاطرنشان کرد: متاسفانه به دلیل برداشت‌های بی‌رویه آب، 750 متر از زمین‌های تهران فرونشست را تجربه کرد.

معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر این مطلب که تغییر اقلیم در کشور ایران نیز رخ داده است، مثال عینی آن را توسعه ناپایدار و خشک و یا کم آب شدن رودخانه‌های کشور عنوان کرد و گفت: دریاچه ارومیه و خشک‌شدن آن مثال عینی توسعه ناپایدار است. همچنین خشک‌شدن و کم شدن زاینده‌رود و کارون نیز از دیگر نمونه‌هایی هستند که متاسفانه در ایران اتفاق افتاده است.

وی ادامه گفت: متاسفانه سایر تالاب‌های کشور نیز شرایط خوبی ندارند که بخشی از آن مربوط به کم‌بارشی و بخشی نیز به دلیل توسعه نامتوازن رخ داده است.

همچنین پرهیزکار افزود: بیشترین آسیب ناشی از کم‌بارشی و توسعه نامتوازن متوجه سکونتگاه‌های روستایی می‌شود و در سال 90 شاهد بودیم که بیش از نیمی از روستاهای خراسان‌جنوبی تخلیه شد و معمولا نیز آسیب به روستاها موجب می‌شود تا روستاییان بالاجبار از روستاها به شهرها کوچ کنند.

این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی همچنین گفت: پس از انقلاب اسلامی ایران در تهران یخبندان نداشتیم م و حتی اگر بارش برف رخ داد اثراتش بسیار کم بود و پیامد آن نیز علاوه بر برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین، بالارفتن مصرف انرژی بود.

وی همچنین اعلام کرد: بر اساس مطالعات صورت‌گرفته، در سال 2090 میلادی در کشور شاهد افزایش چشمگیر دما و کم‌بارشی خواهد بود که به تبع آن نیاز به مصرف انرژی در سال 2090 بیش از 170 تا 180 مگابایت افزایش خواهد یافت.

پرهیزکار تاکید کرد: تعییر اقلیم بسیار کند و خزنده است و محسوس نیست. به همین دلیل باید به آن توجه جدی و ویژه‌ای داشته باشیم. زیرا بر اثر محسوس نبودن آن و همچنین بی‌توجهی به این مقوله مهم، زمانی متوجه تاثیرات عمیق تغییر اقلیم می‌شویم که درگیر آن شده‌ایم و از پیامدهای اجتماعی و سیاسی آن تهدیدهای امنیتی خواهد بود.

در ادامه معاون وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: به دلیل اهمیت موضوع تغییرات اقلیمی در سراسر دنیا، در سال 2015 میلادی، 195 کشور در پاریس جمع و متعهد شدند تا جلوی انتشار گازهای‌گلخانه ای را بگیرند. همچنین، تصمیم این بود که تا سال 2100 میلادی کشورهایی که جزو کشورهای هستند که بیشترین تولید گازهای گلخانه ای و تولید دی‌اکسیدکربن را دارند در تولید آن کاهش مناسبی را ایجاد کنند ، زیرا تولید گازهای گلخانه ای در تاثیرات اقلیمی تاثیر چشمگیری دارد.

وی همچنین گفت: متاسفانه ایران در بین کشورهای دنیا، دهمین کشور تولید کننده دی‌اکسیدکربن است و باید در این زمینه قدم‌های مناسبی را بردارد و تولید گازهای‌گلخانه‌ای را به نحو محسوسی کاهش دهد.

پرهیزکار خاطرنشان کرد: در اجلاس پاریس ایران متعهد شد تا سال ۲۰۳۰، 12 درصد تولید دی اکسیدکربن را کاهش دهد که اقدامات اجرایی آن از سال 2020 میلادی شروع خواهد شد.

در پایان رئیس سازمان هواشناسی کشور اقدامات بنیادین را که ایران باید در زمینه سازگاری با تغییر اقلیم پیگیری کند در 13 محور به شرح زیر اعلام کرد:

۱. تدوین قانون افزایش تاب آوری و سازگاری با تغییر اقلیم و تدوین احکام آن در برنامه های توسعه 5 ساله.

۲. تشویق و پشتیبانی دولت از صنعت بیمه.

۳. تدوین سیاست‌های جدید کشت و برنامه جامع سازگاری با تغییر اقلیم در بخش کشاورزی.

۴. ایجاد سامانه ملی پایش و پیش نگری حسابداری آب با هدف به روزرسانی خودکار بیلان آبی برای بهره‌برداری صحیح در مدیریت منابع آب.

۵. اجرای بند 7 و 8 سیاست های کلان نظام (مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام) برای شناسایی بلایای جوی و اقلیمی و پیش بینی آنها.

۶. اجرای سیاست های کلان زیست محیطی در راستای افزایش مقاومت اقتصاد کشور به تغییر اقلیم.

۷. به کارگیری سیاست های توسعه ای جایگزین کشاورزی و باغداری در مناطق روستایی متاثر از خشکسالی و تغییر اقلیم مانند حمایت از توسعه صنایع کوچک در مناطق روستایی جهت جلوگیری از مهاجرت روستاییان.

۸. حمایت از برنامه های آبخیزداری، حفظ، احیا، اصلاح و بهره برداری اصولی از منابع طبیعی.

۹. تدوین بسته های حمایتی از بیمه بلایای جوی- اقلیمی.

۱۰. اجرا و عملیاتی کردن سامانه های نوین هشدار مخاطرات جوی و اقلیمی.

۱۱. بازنگری در استانداردها و دستورالعمل های مهندسی آب، عمران و طراحی تاسیسات زیرساختی.

۱۲. توسعه همکاری ها و تعاملات بین المللی جهت کاهش پیامدهای زیانبار تغییر اقلیم.

۱۳. مدیریت تغییر اقلیم از طریق تدوین برنامه ها برای تبدیل چالش ها و تهدیدات به فرصت.