◄ کنت دومونت فرت؛ اولین رئیس پلیس تهران

کنت دومونت فرت  (Conte de Monte Forte) با نام کامل آنتوان دمونته فرت (زاده ۱۸۷۸ ناپل - درگذشته ۱۹۱۶ تهران) اولین رئیس پلیس ایران بود. در سال ۱۸۷۸ میلادی، ناصرالدین شاه از امپراتور اتریش درخواست مستشار نظامی نمود. امپراتور چهار نفر مستشار نظامی را به ایران فرستاد که یکی از آنان کنت دومونت فرت بود. کنت موفق شد یک سال بعد نظامنامه نظمیه ایران را به تصویب شاه برساند.

محله‌های سنگلج، دروازه دولت ، چاله میدان و عودلاجان محله‌هایی بودند که برای هرکدام یک دفتر نظمیه و یک رئیس نظمیه برای سر و سامان دادن به امور محله انتخاب شد. کتابچه کنت مجموعه‌ای از قوانین جزا بود که کنت براساس قوانین اروپا تنظیم کرده بود و شرح وظایفی برای مستخدمان در باب ارباب‌های خود و... در آن ذکر شده بود.

یکی از تغییر و تحولاتی که به دستور کنت در تهران رخ داد، برداشتن طاق کوچه‌ها بود؛ دزدان و مجرمان برای فرار از دست پلیس از پشت‌بام‌ها،‌ تردد و به کمک این طاق‌ها راه فرار خوبی برای خود دست و پا می‌کردند. تعقیب و گریز مجرم و پلیس از روی این طاق‌ها با پریدن از بامی به بام دیگر و طاقی به طاق دیگر معمولاً منجر به فرار مجرم می‌شد. در نتیجه کنت شروع به خراب کردن کوچه‌ها کرد. ناصرالدین شاه تعلق خاطر زیادی به کنت داشت و در هر نزاع و اختلاف نظری بدون توجه به اصل ماجرا از کنت طرفداری می‌کرد. همین موضوع قدرت زیادی به نظمیه داده بود.

اولین کتابچه وظایف پلیس

کنت دومونت فرت کتابچه‌‌اى مشتمل بر اصول وظایف پلیس تنظیم نمود و به عرض شاه رسانید و شاه آن را پسندید و تأیید نمود. شرح آن کتابچه و نظر شاه از این قرار است:

 هوالمستعان

 مقدمه: «صورت کتابچه اول قانونى است که رییس اداره جلیله نظمیه و امنیه و تنظیفات بلدیه آنتوان کنت دومونت فرت نوشته و بندگان اعلیحضرت قوى شوکت شاهنشاهى روحنا فداه قبول امضا فرموده‌‌اند. به تاریخ شهر شوال سنه 1296 ق. ...»

 اشکالات پلیس

اداره پلیس به اشکالاتى برخورد کرد که اهم آن‌‌ها از این قرار بود:

 1. مخالفت علماى دینى که امر و نهى را مختص خود مى‌‌دانسته و در این‌‌کار خود را شریک حکومت و در مواردى برتر از آن مى‌‌شمردند. در این مورد به خصوص بهانه آن‌‌ها در مخالفت این بود که غیرمسلمانى بر مسلمان بسط یافته است.

 2. اخلاق عمومى که تقریباً هیچ‌‌کس مقید به اطاعت از قانون نبود و نظم و ترتیب براى اکثر مردم - جز آن‌‌که منافعشان ایجاب مى‌‌کرد - مفهوم چندانى نداشت.

 3. مردمى که کنت با آن‌‌ها سر و کار داشت اغلب مسلح بودند و اصول «لوطى‌‌گرى» هنوز کاملاً معمول بود.

خانه کنت هنوز هم با معماری قدیمی خود در چهارراه کنت باقی مانده است و هر روز فرسوده‌تر از قبل رنگ می‌بازد و گوشه‌ای از آن به زوال می‌رود. تنها ظاهر طبقه پایین این خانه بهره‌ای از زرق و برق لوستر فروشی‌ های خیابان لاله‌زار برده است.