غار کرفتو، میراثی کهن در دل کوه های کردستان

این میراث کهن از جاذبه های دیدنی شهرستان دیواندره به شمار می رود و دارای معماری صخره ای و دستکند است و بقایای فرهنگی متعددی از آنجا به دست آمده و در طی دوره های مختلف از پیش از تاریخ تا دوره اسلامی مورد استفاده انسان قرار گرفته است.

این اثر تاریخی و باستانی به دلیل ویژگی ای خاص از جمله جاذبه های شگفت انگیز گردشگری و تاریخی استان کردستان به شمار می رود و در طول ایام سال، نگاه مسافران و گردشگران زیادی از اقصی نقاط کشور و جهان را به خود جلب می کند.

غار کرفتو در حدود ۶۷ کیلومتری شمال غرب شهرستان دیواندره و ۷۰ کیلومتری شرق سقز قرار دارد، این غار در میان روستاهای مسعودآباد یا ترکان بلاغ دیواندره از جنوب، روستای میرسعید سقز از غرب، روستای علی آباد و نخود دره تکاب از شمال و روستای یوزباش کندی از شرق و جنوب شرق جای گرفته است.

ویژگی های غار

غار آهکی کرفتو تا دوران سوم زمین شناسی یعنی مزوزوئیک، در زیر آب قرار داشته و در اواخر این دوران از آب خارج شده است. از درون این غار، کتیبه ای به خط یونانی به دست آمده است که نشان می دهد احتمالا کرفتو مدتی مورد سکونت سلوکیان بوده است.

غار کرفتو در چهار طبقه شامل ۲ بخش طبیعی و دست کند است که در دوران دوم زمین شناسی شکل گرفته و از نوع غارهای آهکی است که بخش طبیعی آن دالانی به طول ۷۵۰ متر دارد.
قسمت جلویی غار که محل سکونت انسان و قدمتی بیش از سه هزار سال دارد شامل هفت اتاق و ۹ راهرو در چهار طبقه است که رمز و راز این غار را ۲ چندان می کند.

دهانه ورودی غار کرفتو در ارتفاع ۲۰ تا ۲۵ متری از دامنه کوه قرار دارد که در گذشته پلکانی برای دسترسی به آن وجود نداشت؛ اما اکنون با کمک ۱۸۰ پله می توانید به راحتی از آن بالا بروید.

این غار دارای تالارهایی با ارتفاع بالا، مسیرهای پرپیچ وخم، دالان ها و دهانه های متعددی است که به یکدیگر راه دارند و تاکنون کسی قادر به شناسایی تمامی این مسیرها و تهیه نقشه کامل از آن نبوده است.

در قسمت جلوی غار کرفتو چهار طبقه معماری صخره ای و دستکند زیبا وجود دارد، در هر طبقه اتاق هایی تودرتو و نورگیرهایی به سمت بیرون غار دیده می شود، طبقه چهارم غار بهترین دید را به کوه مقابل دارد که به گفته مردمان محلی، دارای شکلی شبیه به سه دختر و یک مرد خیاط است.

پناهگاهی امن

غار کرفتو در گذشته مأمن و پناهگاه مردم در هنگام حمله اقوام مختلف بوده است و به همین دلیل در میان مردمان محلی منطقه، با نام غار قلعه کرفتو یا "قه لای که رفتو" شناخته می شود.

برخی معتقدند که واژه کرفتو در اصل "گرفتو" بوده است که در زبان کردی به معنی گرفته شده و فتح شده است، هرچند این غار دوره ای در اثر یورش و تهاجم آسیب دیده و پس از یک جنگ خونین فتح شده است، بسیاری بعید می دانند که نام محل در اثر این فتح و پیروزی باشد.

زمستان گرم و تابستان سرد

موقعیت غارکرفتو به گونه ای است که به طور کلی بادگیر نبوده و در زمستان دامنه جنوبی را نمی پوشاند، در حالی که ۵۰۰ متر دورتر و در جنوب شرق، غار بادگیر بوده و برف آن را کاملا می پوشاند، به همین دلیل در زمستان ها و هنگام سرما درون غار گرم و در تابستان به لحاظ کوران باد غار خنک است.

غار کرفتو در سال ۱۸۱۸ میلادی توسط سر رابرت کرپورتر بازدید و کتیبه آن خوانده شد، در سال ۱۸۳۸ میلادی هنری اولینسون از غار بازدید کرد و آنچه را که به وسیله کرپورتر از کتیبه خوانده شده بود، اصلاح کرد.

در سال ۱۹۶۳، سر اورل اشتین همراه با دستیار هنری اش ایوب خان نقشه اتاق های حجاری شده، راهروها و دهلیزهای طبیعی را تهیه کردند که البته اکنون با توجه به این که خاکبرداری و پاک سازی راهروها و دهلیزها به طور کامل انجام گرفته، نقشه اشتین کامل نیست.

این غار اسرار آمیز و پر از رمز و راز و شگفتی در ۲۰ بهمن ماه سال ۱۳۱۸ با شماره ۳۳۰ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است و هم اکنون نیز در مسیر ثبت جهان شدن قرار دارد.

غار کرفتو در طول ایام سال پذیرای مسافران و گردشگران زیادی از نقاط مختلف کشور و جهان است و امسال نیز در نورو ز۱۴۰۲ آماده میزباین از مسافران و گردشگران است و قطعا می تواند گزینه بسیار خوبی برای علاقمندان به مکان های تاریخی و دیدنی باشد.