آشنایی با گرایش حمل و نقل در مراکز آموزش عالی
حمل و نقل یکی از گرایش های عمران دربخش تحصیلات تکمیلی است که دارای نقاط مشترک بسیاری با گرایش راه و ترابری می باشد.
حمل و نقل یکی از گرایش های عمران دربخش تحصیلات تکمیلی است که دارای نقاط مشترک بسیاری با گرایش راه و ترابری می باشد. موضوعات تحت پوشش گرایش حمل و نقل را در یک تقسیم بندی کلی می توان به چهار دستۀ حمل و نقل دریایی، ریلی، هوایی و جاده ای تقسیم نمود که با جزئیات بیشتر به شرح زیر می‌باشند:
– حمل و نقل شامل: مدیریت سیستمهای حمل و نقل، مطالعه تولید، توزیع و جذب سفر، مکان یابی احداث پارکینگها و کنترل ترافیکی
– سیستمهای هوشمند حمل و نقل شامل: طراحی چراغ های راهنمایی با زمانبندی های هوشمند و تسهیلات هوشمند حمل و نقل (مانند تشخیص تصادفات، فاصله ایمنی وسایل نقلیه،پارکینگ های هوشمند و ….)
– ایمنی ترافیک، تصادفات و ریسک شامل: بهبود ایمنی معابر و راه ها، تعیین نقاط حادثه خیز، مدلسازی و پیش بینی تصادفات و ……
– حمل و نقل ریلی شامل: طراحی خطوط حمل و نقل ریلی بین شهری و درون شهری، برنامه ریزی ایستگاه ها و فواصل زمانی حرکت قطارها
– حمل و نقل هوایی و دریایی شامل: برنامه ریزی حمل و نقل هوایی و دریایی و طرح فرودگاه ها و بنادر
– مهندسی ترافیک شامل: مدلسازی جریان ترافیک با و یا بدون استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری، بررسی تأثیرات پارامترهای جریان ترافیک مانند سرعت، حجم و تاخیر برمصرف سوخت و محیط زیست، بررسی رفتار رانندگان در تحلیلهای ترافیکی، فرهنگ سازی ترافیک و ……
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی حمل و نقل مانند سایر گرایش‌های عمران در دوره پژوهش محور برابر ۳۲ واحد است که شامل ۲۴ واحد دروس تئوری و عملی، ۲ واحد سمینار و ۶ واحد پایان نامه است. در دوره آموزش محور نیز به جای ۶ واحد پایان‌نامه، ۶ واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود.
دروس اصلی گرایش حمل و نقل عبارتند از:
تحلیل و ارزیابی سیستم های حمل و نقل، مهندسی ترافیک پیشرفته، برنامه ریزی حمل و نقل و تقاضا در حمل و نقل
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
حمل و نقل هوایی، حمل ونقل دریایی، اقتصاد حمل و نقل،لوجستیک، تحقیق در عملیات، طراحی فرودگاه، ایمنی در ترافیک و …..
از دروس کارشناسی مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی میتوان مهندسی ترافیک و مهندسی ترابری را نام برد.
دانشگاه های مطرح در سراسر کشور
دانشگاه‌هایی که گرایش برنامه‌ریزی حمل و نقل را ارائه می‌کنند عبارتند از:
دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین و دانشگاه اصفهان که در این میان دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه علم و صنعت از سایرین مطرح‌تر هستند.
زمینۀ فعالیت، آیندۀ شغلی و شرکت های عمرانی مرتبط با این گرایش
بر خلاف گرایش راه و ترابری، مهندسین حمل و نقل معمولاً در داخل شهرها به فعالیت مشغولند. از نظر جذب در بازار کار نیز اگر چه این گرایش میزان استخدام پایین‌تری دارد، ولی چون متخصص در این زمینه زیاد نیست، استخدام به آسانی صورت می‌پذیرد.
فارغ التحصیلان گرایش حمل و نقل عموماًجذب مهندسان مشاور، واحدهاو ادارات مختلف راه و ترابری، معاونت حمل و نقل و ترافیک ،شهرداری ها، سازمان های حمل و نقل ترافیک و شرکتهای مطالعات جامع حمل و نقل می گردند. همچنین زمینه مناسبی جهت ادامه تحصیل و نیز فعالیت های آموزشی و آکادمیک برای آنها وجود دارد، بطوریکه امکان ادامه تحصیل در گرایش حمل ونقل در مقطع دکترا در داخل کشور فراهم بوده و از نظر ادامه تحصیل در خارج از کشور نیز این گرایش از موقعیت بسیار خوبی برخوردار میباشد.
از معروف ترین مراکز و شرکتهای مرتبط با این رشته میتوان به وزارت راه و شهرسازی، سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، پژوهشکده حمل و نقل، شرکت راه آهن جمهوری اسلامی، سازمان بنادر و کشتیرانی، سازمان بنادر و دریانوردی، شرکت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک تهران و ... اشاره کرد.
دوره های بین الملل، مجازی و پردیس
الف) دورۀ بین الملل: این دوره معمولا در جایی (شهری) غیر از محل اصلی دانشگاه برگزار می شود و هزینۀ نسبتا بالایی نسبت به سایر دوره های کارشناسی ارشد دارد. در این دوره ها اصولا باید اساتید دانشگاه اصلی، مدرس بوده و کلاس ها را برگزار کنند. اما در برخی مواقع دانشگاه ها از انجام این کار سر باز می زنند. لازم بذکر است در مدرک فارغ التحصیلان این دوره، عنوان پردیس دانشگاهی قید خواهد شد.
ب) دورۀ مجازی (الکترونیکی): این دوره‌ها برای افرادی که امکان شرکت در کلاسهای حضوری را ندارند مثلا کارشناسان و مهندسین مشغول خدمت در مناطق نفت خیز کشور، این امکان را فراهم میسازد که از طریق اینترنت و بصورت آنلاین کلاس درس مخصوص دورۀ مجازی را با اساتید داشته باشند. معمولا اساتید دوره های مجازی، همان اساتید هیئت علمی دانشکده ها هستند. این دوره‌ها، دوره رسمی کارشناسی ارشد بوده و به اعطای مدرک کارشناسی ارشد مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منتهی میگردد.
برای پذیرش در این دوره ها، دانشجویان می توانند از طریق آزمون کارشناسی ارشد و همچنین آزمون دوره های مجازی ویژۀ شاغلین که توسط سازمان سنجش آموزش کشور برگزار می شود، شرکت کنند.
هزینۀ تحصیل در این دوره ها شامل: ۱- شهریۀ ثابت هر ترم. ۲- هزینۀ اخذ هر واحد درسی. ۳- هزینۀ پایان نامه. ۴- هزینۀ اخذ واحد های مردودی می باشد. این هزینه ها هر سال تغییر کرده و از دانشگاهی به دانشگاه دیگر و همچنین برای رشته های مختلف، متفاوت است. شما می توانید با مراجعه به سایت دانشگاه مورد نظر خود، به قسمت مرکز آموزش الکترونیکی رفته و از شهریۀ دورۀ مجازی مطلع شوید.
ج) پردیس: این دوره ها هم مثل دوره های بین الملل در جایی (شهری) غیر از محل اصلی دانشگاه ها برگزار می شود. ( البته در برخی از دانشگاه ها مانند امیرکبیر و علم و صنعت محل تشکیل کلاس ها در خود دانشگاه می باشد) تفاوت اصلی دورۀ بین الملل و پردیس در این هست که در دوره های بین الملل، علاوه بر جذب دانشجویان از خارج از کشور، بایستی دانشجو مدرک زبان بین المللی معتبری نیز ارائه دهد. حال آنکه دوره های پردیس صرفا برای دانشجویان ایرانی هست. لازم بذکر است در مدرک فارغ التحصیلان این دوره نیز، عنوان پردیس دانشگاهی قید خواهد شد.
