هواپیماها چگونه بازیافت می شوند؟
استفاده مجدد از هواپیماهای از رده خارج می تواند گران باشد اما رها کردن آن ها در طبیعت نیز، برای محیط زیست مضر نیست؛ پس چه کاری برای هواپیماهای از رده خارج باید انجام بگیرد؟ متخصصان، زمانی که یک فروند هواپیما از رده خارج می شود، رو به جدا کردن قطعات و بازیافت آن ها می آورند.
استفاده مجدد از هواپیماهای از رده خارج می تواند گران باشد اما رها کردن آن ها در طبیعت نیز، برای محیط زیست مضر نیست؛ پس چه کاری برای هواپیماهای از رده خارج باید انجام بگیرد؟ متخصصان، زمانی که یک فروند هواپیما از رده خارج می شود، رو به جدا کردن قطعات و بازیافت آن ها می آورند.
هر هواپیما از صدها قطعه درست شده که بسیاری از آن ها می توانند جزو قطعاتی در بازیافت هواپیما محسوب شده و در صنعت یا بخش های یک هواپیمای جدید به کار روند.
بازیافت به طور کلی
هنگامی که یک هواپیما به مرکز بازیافت می رسد، از مواد خطرناکی مانند باتری، سوخت و روغن پاکسازی خواهد شد. از بین بردن این مایعات قبل از بازیافت، تضمین می کند که هیچ چیز نمی تواند به زمین نشت کرده و مناطق اطراف را آلوده کند. تیم زمانویک رئیس شرکت Jet Yard (شرکتی که قطعات هواپیما را بازیافت و جداسازی می کند) می گوید: «ما تمام قطعات کاربردی و خوب هواپیما را برداشته و سپس آن را خرد می کنیم». این شرکت هر ساله حدودا ۱۲ هواپیما را بازیافت می کند.
بعضی از قطعات، مانند موتور، ارابه فرود و شیشه جلو پنجره، می توانند خانه های جدیدی را در هواپیماهای دیگر پس از بازرسی، تمیز کردن و ارسال برای تعمیرات پیدا کنند. در موارد دیگر، کابین خلبان می تواند به یک شبیه ساز پرواز برای آموزش خلبانان تبدیل شود، یا بدنه مورد مطالعه قرار گیرد تا تولید کنندگان هواپیما بتوانند نسل های آینده هواپیما را بهبود بخشند. بخش هایی از هواپیما حتی به فیلمسازان نیز فروخته شده، به طوری که آنها می توانند در فیلم ها یا برای عکاسی مورد استفاده قرار بگیرند. باقی قطعات نیز به موزه رفته، تبدیل به مبلمان شده و یا دیگر سرنوشت هایی از این قبیل را تجربه کرده است.
البته همه بخش های درونی هواپیما را نمی توان بازیافت کرد. حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد وزن هواپیما می تواند بازیافت شود (هدف زمانویک این است که این درصد به به ۹۵ برسد). اما بعضی از مواد به سختی خرد شده یا ارزش پول کمتری دارند. در حال حاضر، عایق ها، موکت، بالش های صندلی، کفپوش و قطعه های دیوار یا سقف معمولا به محل دفن زباله فرستاده می شود. زمانویک می گوید: «واقعا ارزش آن را ندارد که این همه نیروی کار برای این قطعات گذاشته شود».
چالش ها
او می گوید یکی از چالش ها این است که هواپیماهای ساخته شده از تعداد مواد زیادی به هم متصل می شوند که برای بازیافت مناسب نیستند. برای بسیاری از محصولات دیگر مانند قوطی نوشابه های آلومینیومی یک راهکار ساده وجود دارد؛ زمانویک می گوید: «قوطی ها دوباره به قوطی تبدیل می شوند، آن ها بازیافت شده و دوباره درست می شوند». اما کار زیادی برای جدا کردن آلومینیوم، فولاد ضد زنگ و تیتانیوم هواپیما نیاز است.
بعضی از هواپیماهای جدید، مانند بوئینگ ۷۵۷ دریم لاینر، با فیبر یا الیاف کربن ساخته می شوند. این مخلوط کربن و پلاستیک، سبک وزن بوده و هواپیما را قادر می سازند که نیاز به سوخت کمتری داشته باشند، اما هنوز روشن نیست که چگونه آنها بازیافت خواهند شد. متاسفانه این مواد که برای سوخت کمتر هواپیما مفید هستند، در بازیافت و برای محیط زیست مشکل بزرگی هستند.
سایر قطعات را می توان دست نخورده نگه داشت، اما هم ظریف و هم دست و پا گیر هستند. کن کسیالسکی و شاون وان، موسسان شرکت CAVU Aerospace، یک شرکت هواپیمایی در شهر اشتوتگارت گفته اند:
قطعات نه تنها باید به درستی خارج شده، بلکه باید طوری بسته بندی شوند تا در حمل و نقل به دیگر نقاط جهان آسیب نبینند.
عمدتا یک هواپیما به محلی فرستاده خواهد شد که در آن تخریب شود. اما هنگامی که اندازه و شکل هواپیما به اندازه کافی مناسب برای این جابجایی نیست، حمل و نقل آن ممکن است بسیرا گران قیمت باشد.
پرواز به آینده
مایکل گیل، مدیر بخش محیط زیست حمل و نقل هوایی اتحادیه بین المللی هوایی، اعتقاد دارد که هیچ قاعده ای برای کنترل بازیافت هواپیما وجود ندارد. اکثر شرکت ها دقیق و مسئول هستند، اما از آنجایی که هیچ ثبت قانونی در مورد تجهیزات هواپیما در سراسر جهان وجود ندارد، قطعاتی که ناامن اند و نمی توانند بازیافت شوند، ممکن است فروخته شده و در دیگر هواپیماها استفاده شوند. گیل می گوید، این سازمان در حال تلاش برای ارائه استانداردهایی است برای آنچه که باید پس از، از کار افتادگی هواپیما برداشته شود.
موضوع دیگری که مطرح است این می باشد که هواپیماها واقعا با ذهنیت بازیافت طراحی نشده اند. بازیافت هواپیما آخرین اولویت تولید کنندگان است؛ آن ها وسیله ای می خواهند که بتواند پرواز کند، امن باشد و برای مدتی طولانی کار کند. از آنجایی که تعداد افرادی که می خواهند پرواز کنند هر ساله زیاد می شود، هواپیماهای بیشتری هم به ناوگان ها وارد شده و به مرور از کار افتاده می شوند. امروزه، روند رو به رشد زیادی در هواپیماهایی موجود است که باید از رده خارج شده و جایگزین شوند. امسال حدودا ۵۰۰ هواپیما در دنیا از رده خارج خواهند شد و تا سال ۲۰۳۰ این شماره به حدودا ۲ هزار هواپیما در سال می رسد.
