◄ تاریخچه ساخت مترو اصفهان و معرفی ایستگاه ها + نقشه

قطار شهری اصفهان یا مترو اصفهان یک سامانه حمل و نقل همگانی در شهرستان اصفهان است. کار ساخت قطار شهری اصفهان از سال ۱۳۸۰ آغاز شد اما با توجه به بافت تاریخی این شهر به کندی پیش رفت و ساخت ایستگاه های جدید هم به کندی پیش می رود. خطاهای اجرایی نیز در طولانی تر شدن اجرای این پروژه مؤثر بوده اند. سازمان قطار شهری اصفهان مسئولیت ساخت قطار شهری را در محدوده شهر اصفهان بر عهده دارد و سازمان مترو منطقه اصفهان وظیفه بهره برداری از مترو در محدوده شهرِ اصفهان و شهرهای اطراف را دارد. 

◄ معرفی خطوط برون شهری مترو اصفهان

◄ دسترسی به جاهای دیدنی اصفهان با مترو

به گزارش تین نیوز، در حال حاضر ۸ خط مترو برای اصفهان و حومه آن در نظر گرفته شده که در ادامه با اضافه شدن خطوط پیشنهادی جدید به ۱۱ خط می رسد. این خطوط شامل پنج خط داخلی برای داخل شهر اصفهان و شش خط برای اتصال شهرهای اطراف اصفهان طراحی شده است.
اما در حال حاضر فقط سه خط قطار شهری در داخل اصفهان فعال بوده و یک خط هم به شهرهای اطراف فعالیت می کند و سایر خطوط مترو در حال ساخت بوده و هیچ کدام سرویسی ارائه نمی دهند.
با بررسی نقشه مترو اصفهان در می یابیم که این خطوط به گونه ای طراحی شده که شمال را به جنوب اصفهان، غرب را به شرق و محدوده شرقی را به جنوب غربی متصل می کند.

همچنین برخی از شهرهای اطراف نیز از طریق این سامانه به خطوط مترو اصفهان متصل می گردند. ۲۰ ایستگاه فعال مترو در اصفهان وجود دارد. عبور مترو از زیر میدان نقش جهان منتفی شده است. عملیات اجرایی خط ۲ متروی اصفهان از ابتدای سال ۱۳۹۸ آغاز و حفاری تونل ها از شمال شرق توسط دو دستگاه به قطر ۶/۵ متری و از غرب توسط یکدستگاه با قطر ۹.۵ متری انجام خواهد شد.

پیشنهاد ساخت مترو در اصفهان در زمان احداث کارخانه ذوب آهن در دهه ۱۳۴۰ داده شد. در این طرح قرار بود فرودگاه بین المللی اصفهان به شهر فولادشهر و سپس کارخانه ذوب آهن متصل گردد که اجرایی نشد.

نخستین طرح جامع حمل و نقل شهر اصفهان در سال ۱۳۵۵ توسط مهندسین مشاور سوئدی  ولوو  صورت گرفت اما به مرحله اجرا نرسید. پس از انقلاب ایران، در سال ۱۳۵۹ مطالعات جامع حمل و نقل اصفهان توسط سازمان مدیریت برنامه و بودجه استان انجام شد. طی آن به مدت یک سال مطالعات مترو اصفهان توسط شرکت مهندسین مشاور پاسیفیک کوماگائی گومی صورت گرفت. در سال ۱۳۶۳ نیز مطالعات حمل ونقل برون شهری محدود به منطقه صنعتی حاشیه زاینده رود توسط مجتمع شرکت فولاد مبارکه اصفهان و دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد.

بین سال های ۱۳۶۶ تا ۱۳۶۹ مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک اصفهان با مدیریت سازمان حمل و نقل و ترافیک و توسط دانشگاه صنعتی اصفهان انجام و در پی آن بین سال های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۳ مطالعات پیش امکان پذیری حمل و نقل انبوه توسط شرکت فرانسوی سوفرتو و در سال ۱۳۷۴ مطالعات امکان پذیری آن توسط شرکت استرالیایی PPK انجام شد و شبکه حمل ونقل انبوه منطقه اصفهان مشخص گردید.

پس از آن، از سال ۱۳۷۵ به مدت دو سال طراحی اولیه خطوط اولویت دار قطار شهری اصفهان و حومه انجام گرفت و پس از تصویب بودجه احداث قطار شهری توسط مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۷۹، عملیات اجرایی خط یک مترو اصفهان از سال ۱۳۸۰ آغاز شد.

• سازمان قطار شهری اصفهان: تأسیس در سال ۱۳۷۸ با هدف اجرای خطوط درون شهری

معرفی خطوط مترو درون شهری و برون شهری اصفهان

خط ۱ مترو اصفهان یک خط درون شهری است که این خط از شمال غربی شهر اصفهان آغاز شده و پس از طی مسیری به طول ۲۰٫۲ کیلومتر با عبور کردن از زیر رودخانه زاینده رود به میدان بزرگ آزادی دروازه شیراز رسیده و در فاز بعد نهایتا به پایانه مسافربری صفه در جنوب اصفهان می رسد. در این خط ۲۰ ایستگاه وجود دارد.

ساخت این خط در سال ۱۳۸۱ آغاز و پس از ۱۵ سال به طور کامل افتتاح شد. فاز نخست شامل ۱۰ ایستگاه به طول ۱۱ کیلومتر بوده که در ۲۳ مهرماه ۱۳۹۴ افتتاح شد. فاز دوم به فاصله یک سال پس از فاز اول در ۱۳ آبان ۱۳۹۵ به بهره برداری رسید. این فاز شامل ایستگاه تختی بوده است.در مرداد ماه ۱۳۹۶ ایستگاه های سی و سه پل، دکتر شریعتی و آزادی (دروازه شیراز) به بهره برداری آزمایشی رسیدند و قطار برای اولین بار از زیر زاینده رود عبور کرد و در حال حاضر این ایستگاه ها فعال و مورد استفاده مردم اصفهان هستند. فاز چهارم این پروژه شامل ۶ ایستگاه امام حسین (دروازه دولت)، انقلاب، دانشگاه، کارگر، کوی امام و دفاع مقدس (صفه) در آخرین روزهای سال ۱۳۹۶ به بهره برداری رسید و خط ۱ مترو اصفهان تکمیل شد. برخی از ایستگاه های این خط هنوز تکمیل نشده اند اما به مسافران خدمات ارائه می کنند.

خط یک قطار شهری اصفهان یک خط درون شهری با طول بیش از ۲۴ کیلومتر و ۲۴ ایستگاه می باشد. این خط از شمال غربی اصفهان (ایستگاه قدس) واقع در شهرک کوثر شروع شده و بلوار سلمان فارسی را به جنوب شهر (ایستگاه دفاع مقدس) واقع در پایانه صفه می رساند. این خط روزانه حدود ۱۰۰ هزار نفر مسافر دارد.

این خط در ایستگاه امام حسین با خط ۲ مترو و در ایستگاه آزادی با خط ۳ مترو تلاقی دارد.

خط ۲ مترو اصفهان یک خط درون شهری است که از خیابان زینبیه در شمال شرقی شهر اصفهان آغاز شده و پس از طی مسیری به طول ۲۴٫۴ کیلومتر به خیابان کهندژ در غرب اصفهان می رسد. ابتدا قرار بود خط مسیر زرین شهر،فولادشهر و فلاورجان و شهر ابریشم بعلت جمعیت بیشتر افتتاح شود ولی به خط ۳ مترو اصفهان تعویق داده شد. در این خط ۲۳ ایستگاه وجود دارد که فاز یک این مسیر که شامل ۱۶ ایستگاه می شود مورد تصویب قرار گرفته و اجرای آن آغاز شده است.

فاز نخست خط ۲ مترو در ایستگاه امام حسین از زیر خط ۱ مترو وارد خیابان سپه شده و از زیر قسمت شمال میدان نقش جهان به سمت خیابان حافظ می رود. این خط در خیابان هاتف به سمت شمال ادامه می یابد و پس از عبور از روی میدان لاله در طول خیابان زینبیه ادامه می یابد.

خط سوم قطار شهری اصفهان از ایستگاه آزادی آغاز می شود و با عبور از بلوار دانشگاه و بلوار ارتش به پایانه جنوب غرب شهر اصفهان واقع در جنوب تقاطع اندیشه می رسد و سپس به سمت شهر ابریشم و فلاوجان و زرین شهر امتداد می یابد. طول این مسیر حدود ۹ کیلومتر و شامل ۸ ایستگاه می باشد. ادامه این خط از میدان آزادی تا میدان لاله است که از مصلی و تخت فولاد می گذرد . این خط با خط ۱ اتوبوس تندرو اصفهان تلاقی دارد.

طراحی خط ۴ مترو اصفهان هنوز صورت نگرفته است و هم اکنون تنها صحبت از احداث خطی در مسیر خیابان جی به میان آمده است. به نظر می رسد این خط در صورت احداث از ایستگاه ابن سینا در «خط ۲ مترو اصفهان» آغاز شده و تا دانشگاه آزاد خوراسگان ادامه یابد. حتی این امکان وجود دارد در ادامه نیز پس از گذشتن از بازار میوه و تره بار اصفهان، آرامستان باغ رضوان، این خط در نهایت به فرودگاه بین المللی اصفهان متصل شود. در صورت اجرای کامل به نظر می رسد خط ۴ قطار شهری اصفهان طولی بیش از ۲۵ کیلومتر و ۲۰ ایستگاه داشته باشد.

از خط ۵ مترو اصفهان تقریباً هیچ اطلاعاتی در دست نیست. تنها خبری که می توان از آن به طراحی یک خط جدید پی برد، توصیه یکی از اعضای شورای شهر پنجم به شهردار مبنی بر آزادسازی بیشتر زمین های رینگ چهارم برای جانمایی خط جدید مترو است. طراحی این خط منطقی هم به نظر می رسد چرا که در اطراف رینگ چهارم مراکز مهمی همچون نمایشگاه جدید اصفهان، شهربازی شهررویاها، مرکز همایش های بین المللی اصفهان، دهکده المپیک نقش جهان، پارک بزرگ شرق اصفهان و همچنین مناطق مسکونی وجود دارند که به نظر می رسد طراحی چنین مسیری می تواند پاسخ مناسبی به نیاز شهروندان برای دسترسی به این مراکز باشد.

البته هنوز جزئیاتی از این طرح منتشر نشده است. این امکان وجود دارد این خط صرفاً در نیمه شرقی رینگ چهارم ترافیکی اصفهان قرار گیرد اما در صورتی که دور تا دور تمام حلقه چهارم ترافیکی اصفهان خط مترو احداث شود می توان از آن به عنوان اولین خط مترو بسته در کشور نام برد. در صورت اجرای کامل به نظر می رسد خط ۵ قطار شهری اصفهان طولی بیش از ۷۵ کیلومتر و ۲۰ ایستگاه داشته باشد.

از مهم ترین ایستگاه های این شبکه می توان به ایستگاه های نزدیک به سی و سه پل، میدان نقش جهان و پل خواجو اشاره کرد. همچنین مترو اصفهان در روزهای تعطیل و جمعه ها نیز با ساعات کاری متفاوت، خدمات خود را در اختیار شهروندان می گذارد. این سیستم به مرورزمان و با گسترش خطوط دیگر به یکی از اصلی ترین وسایل حمل ونقل عمومی در این شهر تبدیل شد. 

از جمله ویژگی های نقشه مترو اصفهان، پیوند میان ایستگاه های کلیدی و مناطق مهم شهر مانند دانشگاه ها، بیمارستان ها و مراکز خرید است. طراحی نقشه به گونه ای بوده است که شهروندان و مسافران بتوانند به راحتی و با کمترین تغییر خطوط به مقاصد خود برسند.