«تامین مالی صادرات» و «ثبات ارزی» با ایجاد بازار آتی ارز
تیننیوز| محسن نهاوندیان *: یکی از موضوعاتی که تعادل را در بازار ارز ایجاد میکند، توازن عرضه و تقاضای ارز است. با توجه به نزدیک شدن موعد تک نرخی شدن ارز از سوی دولت این برهه زمانی، بهترین فرصت برای ارائه پیشنهادهای ارزی برای ارتقای سطح صادرات و بهبود تراز تجاری و ثبات ارزی در کشور است. مسلما بیثباتی ارزی به نفع هیچکس نیست و امکان برنامهریزی را از هر فعال اقتصادی میگیرد و عامل بیثباتی بهعنوان ریسک پریمیوم، هزینههای مبادلاتی را افزایش میدهد.یکی از راهکارهای قابل پیشنهاد برای ایجاد ثبات ارزی، عرضه ارز در بازار آتی است.
مسلما با بیانضباطی و بیتدبیری در بازارهای آتی، با ضعف حقوقی فقط برای سوداگران کوتاهمدت ارز رانت ایجاد میشود. با توجه به نگاه واقعی به حوزه تجارت خارجی برای حمایت از صادرات رقابتی پیشنهاد میشود که صادرکنندگان تا سقف مشخصی امکان پیشفروش یا تنزیل ارز را در بازار آتی پیدا کنند.
با توجه به نو بودن این نوع قراردادها، معافیتهای مالیاتی برای خرید و فروش در بازار ارزی قابل تصور و توصیه است. مسلما در مرحله آغازین این بازار ارزی، تضمین بانک مرکزی از اهمیت بالایی برخوردار است، در غیر این صورت بازار ثانویه و تقاضای ارزی ایجاد نخواهد شد. در مراحل بعدی صادرکنندگان بزرگ و شرکتهای بزرگ پتروشیمی و گازی و انرژی امکان فروش آتی ارز بدون تضمین بانک مرکزی را خواهند داشت. مسلما نظارت بانک مرکزی در مدیریت نوسانات ایجاد شده لازم است ولی با شفافیت بیشتر نیازی به ایجاد تعهد جدید برای بانک مرکزی نخواهد بود.
وارد کنندگانی هم که از تسهیلات ارزی بهصورت یوزانس یا بهصورت ال سی نقدی (LC at sight) استفاده میکنند بهدنبال سوآپ تعهد ارزی خود برای واردات هستند، ولی از نوسانات ارزی برای ایفای تعهدات خود به بانکها میهراسند.در این بین، یکی از علل ثبات این بازار بخش تقاضای آن است که از سوی واردکنندگان رسمی قابل پوشش است. با توجه به آمار تجارت خارجی در 10 ماه اخیر، حجم تجارت از 70 میلیارد دلار تجاوز کرده و صادرات به 61/ 35 میلیارد دلار و واردات به 84/ 33میلیارد دلار رسیده که در نتیجه مازاد تراز تجاری 77/ 1 میلیارد دلار محاسبه میشود.
با توجه به این مازاد با آزادسازی نرخ ارز این مازاد تراز تجاری به نفع صادرات قابل مدیریت است. بهنظر میرسد شرایط حجم صادرات و بهخصوص صادرات غیرنفتی به نفع ایجاد بازار آتی ارز است. با توجه به آمار فوق بخش بالقوه صادرات که مشکل تامین مالی دارد با این ابزار مالی بر آمار صادرات میافزاید.
با ايجاد بازار ارزي، بخشي از ريسك افزايش قيمت در بازار ارزي مورد داد و ستد و سوداگري قرار مي گيرد. البته صادركننده براي ايجاد منفعت ارز، بازار آتي را با شرايطي بهتر از نقدي در بورس ارز عرضه مي کند. به این وسیله نرخ تنزيل بازار آتي كشف مي شود و اين كشف نرخ بهنظر ميرسد نرخي بين لايبور و بازار پولي باشد. مسلما این نرخ با نظارت بانک مرکزی قابلیت هدایت خواهد یافت تا سیاستهای پولی بانک مرکزی را خنثی نکند.
البته مسلما بازارهاي آتي كه براساس شوك هاي قيمتي سوداگري مي کنند و هيچ ارزش افزوده اي ايجاد نمي كنند قابل سفارش نيستند ولي ايجاد بازاري شفاف بر اساس مزيت صادراتي براي ايجاد ثبات ارزي بسيار مناسب است. بانك مركزي با ايجاد ساختار حقوقي، بهجاي عرضه ارز، مي تواند شرايط تضامين بانكي صادركنندگان را تسهيل کند. همچنين تامين كنندگان ارز، امکان عرضه میزان بيشتري ارز را در بازار آتي ارز خواهند داشت. البته به مرور، سوداگران ارز یا صرافان مجاز با ارائه تضامين سنگين به بانكها امكان ورود به بازار آتي را پيدا خواهند كرد.
یکی از علل عدم عرضه ارز از سوی صادرکنندگان در زمان صعود (Bullish) نرخ ارز تمایل برای سود بیشتر است. درحالیکه با ایجاد بازارآتی ارز، امکان سوداگری غیرمتعارف متوقف میشود. همچنان با افزایش نرخ ارز، واردکنندگان که متقاضی ارز هستند با اطمینان از پیش خرید ارز مورد نیاز، تقاضای غیرمتعارفی برای افزایش نرخ ارز ایجاد نمیکنند.با هر تباني براي افزايش نرخ ارز، صادركنندگان از اين منافع براي افزايش صادرات استفاده خواهند کرد. با افزایش حجم صادرات ارز حاصل از صادرات بهصورت عرضه ارز افزایش پیدا خواهد کرد. این موضوع نرخ ارز را تعدیل خواهد کرد و تعادل پایدار دوباره ایجاد خواهد شد.
*فعال اقتصادی و کارشناس اقتصادی
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.