ارزان ترین حمل و نقل عمومی در کدام کشور جهان است؟

این معیارها عبارت است از:

• سادگی سیستم فروش بلیت

• مقرون به صرفه بودن بلیط های بلندمدت

• تخفیف برای گروه های آسیب دیده اجتماعی

• نرخ مالیات بر ارزش افزوده

محققان براساس این معیارها با بررسی جداگانه شهرها پرداخته و آن ها را  رتبه بندی کرده اند و به هر پایتخت و کشور، امتیازی از ۱۰۰ امتیاز اختصاص داده شد.

کشورهایی نظیر لوکزامبورگ، مالت، اتریش، آلمان، قبرس و اسپانیا با امتیازهای بالا برای بلیط هایی با کاربری آسان و تخفیف دار، در صدر قرار گرفتند و به عنوان ارزان ترین کشورها از نظر حمل و نقل عمومی در اروپا معرفی شدند. تالین در استونی، لوکزامبورگ و والِتا در مالت به ترتیب در رتبه اول تا سوم شهرها قرار گرفتند و به عبارتی جایگاه ارزان ترین شهر اروپا در حمل و نقل عمومی به تالین استونی تعلق گرفت.

یونان، کرواسی و بلغارستان در انتهای جدول قرار گرفتند؛ بلغارستان در هیچ یک از چهار دسته امتیازی کسب نکرد. وقتی صحبت از شهرها به میان می آید، آمستردام در هلند، لندن در بریتانیا و دوبلین در ایرلند بدترین امتیاز را از نظر هزینه و دسترسی به حمل و نقل عمومی کسب کردند.

حمل و نقل عمومی در کجای اروپا کمترین و بیشترین هزینه را دارد؟

 شهرهایی نظیر پراگ، براتیسلاوا، رم و وین در حال حاضر ارزان ترین بلیط های ماهانه یا سالانه را دارند. در این مکان ها، پس از تنظیم سطح قیمت، هزینه حدود ۰.۸۵ یورو یا کمتر در روز خواهد شد.

مادرید نیز به طور موقت -با تخفیف ۶۰ درصدی بلیط های ماهانه تا ۳۰ ژوئن امسال- در این لیست قرار دارد. اسپانیا همچنین قطارهای منطقه ای و شهری را تا پایان سال ۲۰۲۳ برای مسافران هر روزه خطوط رایگان کرده است، هرچند محدودیت هایی از جمله حداکثر چهار سفر در روز وجود دارد. اسپانیا در ماه های اخیر تلاش هایی برای کاهش هزینه های حمل و نقل عمومی انجام داده است.

از آن سو، گزارش یورونیوز نشان می دهد، گران ترین شهرهای اروپا از نظر حمل و نقل عمومی لندن، دوبلین، پاریس و آمستردام بودند؛ بلیط در مناطقی از این شهرها برای شما بیش از ۲.۲۵ یورو در روز هزینه دارد.

آیا حمل و نقل عمومی رایگان می تواند استفاده از اتومبیل را کاهش دهد؟

هرویگ شوستر، کارشناس حمل می گوید: «ما به صراحت از حمل و نقل رایگان دفاع نمی کنیم؛ ما همیشه می گوییم که حمل و نقل باید مقرون به صرفه باشد اما رایگان نباشد. اگر این کار در لوکزامبورگ که کشوری فوق العاده ثروتمند است انجام شود، اشکالی ندارد.»

در عوض، برای اکثر کشورها راحت تر و منصفانه تر است که چیزی حدود ۱ یورو در روز را به عنوان حداقل قیمت حمل و نقل عمومی هدف بگیرند. اما هنوز برخی از موارد ناهمگون مانند لوکزامبورگ در این لیست وجود دارد. تالین یکی از اولین شهرهایی بود که در سال ۲۰۱۳ حمل و نقل عمومی را برای ساکنان خود رایگان کرد و از زمان شروع به کار این طرح، تقاضا برای استفاده از حمل و نقل عمومی افزایش ۱.۲ درصدی داشته است.

لوکزامبورگ در آن زمان اولین کشور اروپایی بود که بلیط را برای مسافران و گردشگران خارجی رایگان کرد. با این حال، نتوانسته مردم را تشویق کند که از خودروهای شخصی خود فاصله بگیرند.

سازمان صلح سبز  می گوید که این احتمالاً به این دلیل است که بیش از ۲۰۰ هزار نفر در در روز میان مرزهای لوکزامبورگ رفت و آمد می کنند؛ به این معنی که آن ها باید برای کار به کشور همسایه بروند و برای این کار نیازمند به خرید بلیط کشور دیگری هستند.

به گفته شوستر مردم معمولاً از آلمان و بلژیک به لوکزامبورگ می روند و همچنان از ماشین استفاده می کنند، و چون هزینه ای برای بخش حمل و نقل عمومی لوکزامبورگ نمی پردازند، واقعاً مفید نیست.»

در سال ۲۰۲۲، مالت دومین کشور اتحادیه اروپا شد که حمل و نقل عمومی را برای همیشه رایگان کرد. اما این قانون، همه اَشکال حمل و نقل را شامل نمی شود. خطوط اتوبوس تندرو و کشتی از این طرح مستثنی هستند.

کاربران حمل و نقل عمومی همچنین باید کارت بلیت تالینجا را نشان دهند. استفاده از این کارت مشروط به ثبت نام با هزینه ۱۵ یورویی است. این بدان معناست که حمل و نقل عمومی مقرون به صرفه مالت برای افراد غیرمقیم کمتر در دسترس است.

چه چیزی باعث تشویق بیشتر مردم به استفاده از حمل و نقل عمومی می شود؟

سازمان صلح سبز می گوید کاهش هزینه حمل و نقل عمومی یکی از ساده ترین و سریع ترین راه ها برای انتقال مردم از اتومبیل به قطار و اتوبوس است و می تواند به مبارزه با بحران هزینه زندگی و کمبود فزاینده حمل و نقل کمک کند.

اما هزینه حمل و نقل عمومی باید کمتر از هزینه استفاده از ماشین باشد و ارزش آن را داشته باشد وگرنه مردم از آن استفاده نخواهند کرد. بسیاری از کشورها و شهرها حمل ونقل عمومی را در هفته ها، ماه ها و سال های اخیر ارزان تر کرده اند، اما هنوز کار برای انجام دادن وجود دارد.

شوستر می گوید: «از منظر کوتاه مدت، تأمین مالی در اکثر کشورها یک مسئله است. اگر حمل و نقل عمومی را ارزان تر می کنید، مطمئناً باید حداقل در کوتاه مدت توسط مالیات دهندگان پوشش داده شود.»

به گفته شوستر «با این حال، پتانسیل بسیار زیادی وجود دارد که از یارانه های سوخت های فسیلی یا اِعمال مالیات بر بلیط های هواپیما و نفت سفید برای پرداخت هزینه های کاهش یافته بلیط استفاده کنیم. یکی از ساده ترین راه ها برای کاهش هزینه ها حذف مالیات بر ارزش افزوده است، زیرا برخی از کشورهای اروپای شرقی نرخ هایی تا ۲۰ درصد دارند. در طی چند سال، من فکر می کنم همه دولت ها می توانند این نوع قیمت گذاری منصفانه را معرفی کنند.»

آسان تر کردن سیستم ها با سیستم های ساده بلیط فروشی نیز مهم است. شوستر می گوید که کارت های الکترونیکی که در همه جا قابل استفاده هستند، مانندکارت های هلند، راه حل خوب تری نسبت به باقی روش های بلیط فروشی دارد. به خصوص در مقایسه با بلغارستان که ممکن است به چندین بلیط برای اتوبوس یا تعویض قطار نیاز داشته باشید.

ترکیب هزینه کم، زیرساخت خوب و یک سیستم فروش بلیط ساده و قابل درک می تواند بهترین راه برای تشویق بیشتر مردم به استفاده از حمل و نقل عمومی باشد.

بلیت آب وهوا چیست و آیا می تواند پاسخگو باشد؟

به گفته سازمان صلح سبز، چندین کشور و شهر پیشرفته در حال مد کردن چیزی به نام «بلیت آب وهوا» هستند. بلیط آب و هوا چیست و چه جایگاهی در حمل و نقل عمومی دارد؟ شوستر می گوید: «تعریف ما از بلیط آب و هوا، بلیط حمل و نقل عمومی است که برای همه یا بیشتر وسایل و البته برای مدت معینی معتبر است.»

سه کشور از ۳۰ کشور یعنی اتریش، مجارستان و آلمان، تاکنون این نوع بلیط های نسبتاً مقرون به صرفه را معرفی کرده اند که می توانند در سراسر کشور استفاده شوند.

شوستر در ادامه می گوید: «من فکر می کنم تنها مدلی که کاملاً به توصیه ما نزدیک است، مدل اتریشی است زیرا بلیط اتریش تمام وسایل حمل و نقل را پوشش می دهد بنابراین می توانید از این گذرگاه در حومه شهر و همچنین در زیرزمینی در وین استفاده کنید.»

سازمان صلح سبز از همه کشورهای اروپایی که هنوز هزینه حمل و نقل عمومی را کاهش نداده اند می خواهد بلیت آب و هوایی معرفی کنند. کسانی که قبلاً این نوع طرح ها را معرفی کرده اند نیز باید آن ها را بهبود بخشند.

آمارها نشان می دهد که بلیت آب وهوایی ایده آل هنوز در اروپا وجود ندارد اما ابتکارات جالبی وجود دارد که می توان آنها را بهبود بخشید و در جاهای دیگر به کار برد. به عنوان مثال، شوستر می گوید که اگرچه مدل اتریشی خوب است، اما بسیار گران است. بلیط آلمان ارزان تر است اما در برخی از شبکه های حمل و نقل شهری معتبر نیست.

بلیط برون مرزی، مانند لوکزامبورگ، در اروپا نیز یک مسئله است. اگر مردم مجبور به خرید دو گذرنامه حمل و نقل عمومی ملی برای یک سفر فقط ۳۰ کیلومتری باشند، چنین سیستمی مفید نخواهد بود. تخفیف های گیج کننده و متنوع برای گروه های آسیب دیده اجتماعی نیز می تواند سفر در سراسر این قاره را دشوار کند.

شوستر در پایان می گوید: «این روند باید تغییر کند و من فکر می کنم این چیزی است که کمیسیون اروپا می تواند آن را به عهده بگیرد و فرآیندی را برای آسان تر کردن آن آغاز کند.»