◄ از مکانیزم اجرای دلار ۴۲۰۰ تومانی غافل نباشیم
قبل از تحولات ارزی روزهای گذشته، بخش حمل‌ونقل دریایی نیازهای ارزی خود را به شیوه استفاده از خدمات صرافی‌های مجاز دریافت می‌کرد. طبیعتاً نیز هرگونه مبادلات ارزی حوزه حمل‌ونقل دریایی از این طریق تأمین می‌شد. اما پس از نوسانات ارزی و تعیین نرخ پایه برای ارز از سوی دولت دوازدهم، فعالیت صرافی‌ها متوقف‌شد و بانک مرکزی نیز برای عملکردهای تجاری، دریایی و... در بخش حمل و نقل هیچ‌گونه تخفیف ارزی در نظر نگرفته است. اینها بخشی از صحبت‌های مسعود پل‌مه، دبیر کل انجمن کشتیرانی، با هفته‌نامه «حمل‌ونقل» است.
ناهید صباحی: قبل از تحولات ارزی روزهای گذشته، بخش حمل‌ونقل دریایی نیازهای ارزی خود را به شیوه استفاده از خدمات صرافی‌های مجاز دریافت می‌کرد. طبیعتاً نیز هرگونه مبادلات ارزی حوزه حمل‌ونقل دریایی از این طریق تأمین می‌شد. اما پس از نوسانات ارزی و تعیین نرخ پایه برای ارز از سوی دولت دوازدهم، فعالیت صرافی‌ها متوقف‌شد و بانک مرکزی نیز برای عملکردهای تجاری، دریایی و... در بخش حمل و نقل هیچ‌گونه تخفیف ارزی در نظر نگرفته است. اینها بخشی از صحبت‌های مسعود پل‌مه، دبیر کل انجمن کشتیرانی، با هفته‌نامه «حمل‌ونقل» است.
نوسانات اخیر ارز چه تأثیری بر حوزه حمل‌ونقل دریایی داشته است؟
تمامی عملکردهای تجاری صنعت حمل‌ونقل دریایی متکی بر مراودات ارزی است. درنتیجه، تأمین مالی هرگونه دادوستدی که در این حوزه انجام می‌شود نیز به‌صورت ارزی و در اکثر موارد با استفاده از دلار محقق می‌شود. با توجه به تحولاتی که در روزهای گذشته در خصوص نوسانات ارز شاهد آن بودیم تصمیمی که برای تک‌نرخی شدن ارز از سوی دولت اتخاذ شد یک رویکرد مثبت اقتصادی تلقی می‌شود. اما بااین‌حال تمامی زوایای این مهم موردبررسی قرار نگرفته است.
قبل از تحولات ارزی روزهای گذشته، بخش حمل‌ونقل دریایی نیازهای ارزی خود را به شیوه استفاده از خدمات صرافی‌های مجاز دریافت می‌کرد. طبیعتاً نیز هرگونه مبادلات ارزی حوزه حمل‌ونقل دریایی از این طریق تأمین می‌شد. اما پس از نوسانات ارزی و تعیین نرخ پایه برای ارز از سوی دولت، فعالیت صرافی‌ها متوقف‌شده و بانک مرکزی نیز برای عملکردهای تجاری، دریایی و... هیچ‌گونه تخفیف ارزی در نظر نگرفته است.
در حقیقت این موضوع سردرگمی را برای دست‌اندرکاران حوزه حمل‌ونقل دریایی به وجود آورده است. چراکه نه امکان تأمین ارز به شیوه گذشته و نه امکان دریافت و تأمین ارز به مبلغ اعلامی از سوی بانک مرکزی وجود دارد. متأسفانه صاحبان کالاها نیز در این چرخه متضرر شده و درنتیجه زیان واقعی در اقتصاد کشور محقق خواهد شد. هر چه این روند ادامه یابد و تصمیم مناسبی اتخاذ نشود، نرخ تمام‌شده مبادلات کالا و به تبع آن نرخ تمام‌شده تولید کالا نیز افزایش‌یافته و درنهایت با قیمت بالایی در اختیار مصرف‌کننده قرار خواهد گرفت.
برای برون‌رفت از این چالش‌ها و مباحث مطرح‌شده چه مواردی را پیشنهاد می‌کنید؟
پایه اصلی برون‌رفت از این بحران اجرای همان دیدگاهی است که دولت در خصوص نرخ واحد ارز در نظر گرفته است. این مهم باید ادامه یابد. دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی می‌تواند راهگشا باشد اما باید مکانیزم اجرا را نیز در نظر داشته باشیم. درصورتی‌که دلار به شکل تک‌نرخی عرضه شود، زیان‌هایی که اقتصاد کشور به خود می‌دید مانند رانت‌ها و فسادهایی که در بخش‌های مختلف شاهد آن بودیم، متوقف خواهد شد. اما در خصوص اجرای این تصمیم در هاله‌ای از ابهام قرار داریم و تعریف مشخصی برای عملیاتی‌شدن آن وجود ندارد.
همان‌طور که می‌دانید کرایه حمل‌ونقل دریایی به‌صورت ارزی تخصیص می‌یابد. درصورتی‌که راهکاری برای دریافت ریال و تبدیل به ارز در مراودات کالایی با سایر کشورها نداشته باشیم قطعاً اقتصاد کشور منجر به خسارت خواهد شد. حتی اگر از صاحب کالا نیز تقاضای ارز داشته باشیم باز هم با مشکل مواجه خواهیم بود. چراکه در مراودات نقدی بسیار محدود هستیم و اگر بیش از آن مبلغی که قانون معین کرده است اینگونه مراودات انجام شود، تخلف محسوب خواهد شد. در حقیقت باید بر اساس سلسله محاسبات ریالی و دلاری ارز تأمین کنیم؛ اما درحال‌حاضر این امکان وجود ندارد.
نظر شما در خصوص مباحث مطرح‌شده در خصوص جایگزینی یورو و استفاده از این واحد پولی به جای دلار چیست؟
در بسیاری از کشورهایی که پایه پولی تضعیف‌شده‌ای دارند و همچنین از نرخ فرآوری بسیار بالایی در برابر ارز خارجی برخوردارند، دست به چنین اقداماتی می‌زنند. امکان اینکه دولت به صورت قطعی ارز پایه را از دلار به یورو تغییر دهد وجود دارد اما توجه دولت باید به این بخش باشد که هم‌اکنون در بسیاری از موضوعاتی که در بدنه دولت به شکل اجرایی مدیریت می‌شود و متکی بر عطف هزینه است، مانند خدمات بندری که مورد سامان‌دهی، اجرا و نظارت سازمان بنادر و دریای‌نوردی است به‌صورت دلار محاسبه می‌شود.
در کتابچه تعرفه سال جاری که از ۱۵ اردیبهشت اجرا خواهد شد نیز تعرفه‌ها به‌صورت دلار محاسبه شده است. طبیعتاً برای چنین تغییراتی نیاز به زمان داریم تا تمامی جوانب را موردبررسی قرار دهیم. نکته قابل‌توجهی که در این خصوص وجود دارد این است که باید به سمت‌وسوی یک ثبات قابل‌قبول حرکت کرده و درواقع از یک ارز قوی و مقتدر برای مبادلات و فعالیت‌های اقتصادی استفاده کنیم.
در حقیقت لزومی ندارد برای خدماتی که در سرزمین ما و در فضای بنادرمان در حال انجام است هزینه‌ها به‌صورت دلار محاسبه شود. در خصوص مبالغی که به‌عنوان هزینه دریافت می‌شود نیز باید از ریال استفاده کرده و در اسناد نیز ثبت شود تا درصورتی‌که باز هم شرایطی مانند نوسانات ارزی اخیر را شاهد بودیم، قدرت مالی و ریالی خود را تقویت کنیم.
