کمک بزرگ انتخابات گرجستان به ترانزیت ریلی ایران! /فرصت طلایی راه آهن ایران برای دستیابی به دریای سیاه

اگرچه اکنون در دوران پسا انتخابات، «سالومه زورابیشویلی» رئیس جمهور گرجستان، نفوذ روسیه را دلیل اصلی پیروزی حزب رویای گرجستان دانسته و معتقد است که انتخابات باید ابطال گردد، اما در سوی دیگر، «ایراکلی کوباخیدزه» نخست وزیر این کشور با اشاره به تلاش اپوزیسیون این کشور برای توجیه شکست در انتخابات پارلمانی، تاکید کرد که نخستین جلسه پارلمان جدید گرجستان بدون اختلال برگزار و دولت تایید خواهد شد. لازم به ذکر است که کوباخیدزه از سیاستمداران طرفدار نزدیکی گرجستان به روسیه محسوب شده و در مراسم تحلیف رئیس جمهور پزشکیان نیز در تهران حضور داشت.

جریان غربگرا به رهبری زورابیشویلی که از سال ۲۰۱۸ تاکنون دولت و جریان حاکم بر قدرت را در اختیار داشت، طی سال های گذشته تلاش روزافزونی برای عضویت این کشور در اتحادیه اروپا به کار بست. هرچند، این فرآیند نهایتا موفقیت آمیز نبوده و جریان غربگرا از دستیابی به صندلی اعضای بروکسل باز ماند، اما حقیقت امر این است که در دوران حاکمیت این حزب، مشکلات زیادی برای تجارت ایران و گرجستان ایجاد شد که بخشی از آن تحت عنوان سرمایه گذاری های ایرانیان برای خرید ملک در گرجستان بود که به یکی از پرونده های خبری پر سر و صدای ایران طی سال های اخیر تبدیل شد.

فرصت طلایی راه آهن ایران برای دستیابی به دریای سیاه

آنچه از انتخابات گرجستان به راه آهن و صنعت ریلی کشور مربوط می شود، امکان تسهیل دستیابی راه آهن ایران به دو بندر مهم و استراتژیک گرجستان یعنی باتومی و پوتی است که پیشتر در سال ۲۰۱۸، تفاهمنامه مربوط به این دسترسی با راه آهن گرجستان و در قالب کریدور جنوب غرب به امضا رسید.

اما درست در همان سال، با روی کار آمدن دولت زورابیشویلی و تلاش وی برای نزدیکتر شدن به اتحادیه اروپا و واشنگتن، تفاهمنامه مذکور تقریبا خنثی شده و هیچگاه وارد مرحله انعقاد قرارداد نشد. این در حالیست که دسترسی به بنادر گرجستان به مثابه دسترسی آزاد شبکه ریلی ایران به آب های دریای سیاه بوده که این فرصت به واسطه حضور جریان غربگرا در راس هرم قدرت گرجستان از ایران سلب شد.

اما اکنون، با به قدرت رسیدن حزب رویای گرجستان که به احتمال زیاد، تبعیت بسیار کمتری از تحریم های اروپا و آمریکا در خصوص ایران خواهد داشت، فرصت احیای تفاهمنامه مربوط به تشکیل کریدور جنوب غرب بار دیگر برای تهران ایجاد شده که نباید آن را به سادگی از دست داد. به ویژه آنکه شخص نخست وزیر گرجستان از طرفداران توسعه ارتباط تجاری با ایران بوده و اکنون می توان امید داشت که وی با به قدرت رسیدن حزب متبوع خود، اختیارات بیشتری داشته و یا سمت ریاست جمهوری گرجستان را نیز بر عهده بگیرد. هرچند هنوز اظهار نظر در خصوص انتخابات گرجستان و آینده روابط این کشور و ایران خیلی زود است، اما دستکم می توان گفت که چشم انداز و پتانسیل روابط دو کشور همین حالا هم مثبت به نظر می رسد.

لزوم فعالسازی دیپلماسی ریلی در دولت چهاردهم

دولت چهاردهم اگرچه از زمان روی کار آمدن خود با تنش های موجود در خاورمیانه به ویژه مساله غزه و تعدی های رژیم صهیونیستی دست و پنجه نرم می کند، اما دستکم رویکرد و سخنان رئیس جمهور و وزیر محترم راه و شهرسازی حاکی از اهتمام ویژه دولت برای توسعه مسیرهای ترانزیتی کشور است. اکنون با فرصت ایجاد شده برای اتصال به بنادر گرجستان و شبکه ریلی این کشور، به نظر می رسد وزارت امور خارجه و وزارت راه و شهرسازی می بایست قدم های بلندتری برای افزایش مناسبات تجاری با گرجستان برداشته و برای ایجاد اتصال ریلی ایران به آب های دریای سیاه تلاش نمایند.

از سوی دیگر، می بایست از روابط مثبت میان ارمنستان و گرجستان نیز بهره جسته و با احیای اتصال ریلی میان ایران و ارمنستان، تلاشی مضاعف برای کم اثر کردن آثار منفی کریدور موسوم به زنگزور نیز به کار بست. چنین رویکردی علاوه بر ایجاد موازنه تجاری در منطقه قفقاز و قره باغ به سود ایران، می تواند کمک شایانی به افزایش قدرت چانه زنی راه آهن و وزارت راه و شهرسازی با ترکیه و مسیرهای منتهی به بندر استانبول نماید. ضمن آنکه خود ترکیه نیز از اعضای کریدور جنوب – غرب به حساب آمده که در صورت احیای مسیر توافقنامه این کریدور، آنکارا نیز به افزایش همکاری های ریلی با ایران علاقه بیشتری نشان خواهد داد.