◄ تعاریف راه آهن سریع السیر در استاندارد UIC 799
با توجه به استاندارد 799، با افزایش سرعت خطوط جدید که اکنون بیش از 30 سال است که با مشخصات استاندارد UIC 705 انطباق و قابلیت سرعت 230 برای قطارهای تیلتینگ را دارند می توان یکی از مهمترین عوامل بهره وری پایین ناوگان مسافری شرکت های خصوصی و هزینه سنگین یارانه لوکوموتیوهای مسافری را کاهش داد.
عباس قربانعلی بیک:
استاندارد UIC 799 (مارس 2002) با عنوان مشخصات خط بالاسری AC در خطوط سریع السیر با سرعت بالای 200 از ژانویه 2000 لازم الاجرا شده و در دو گروه کشش و زیرساخت طبقه بندی می شود. این سند سه محدوده سرعت را تعریف می کند: محدوده اول 200 تا 230 (مانند استاندارد 705)، محدوده دوم 230 تا 300 و محدوده سوم بالای 300 کیلومتر بر ساعت.
تعریف راه آهن سریع السیر اروپا: 1- شبکه راه آهنی که شامل خطوط با سرعت 250 کیلومتر بر ساعت و بالاتر، 2- خطوط ارتقاء یافته با سرعت حدود 200 کیلومتر بر ساعت، در خطوطی که در شبکه سریع السیر اروپا هستند این استاندارد باید توجه گردد.
مشخصات فنی کلیدی: ولتاژ: 25000 ولت، 50 هرتز یا 15000 ولت، 16.67 هرتز، ارتفاع استاندارد سیم تماس: 5000-5500 میلی متر، حداکثر سرعت باد و بارگذاری یخ باید توسط راه آهن های ملی تعیین شود. پارامترهای طراحی مهم: حداکثر طول دهانه: 65 متر، حداقل فاصله بین سیم تماس و سیم حامل، طراحی پشتیبانی مکانیکی مجزا، محدودیت های جابجایی سیم تماس
معیارهای ارزیابی: نیروی تماس پانتوگراف، سایش سیم تماس، تعداد کمان الکتریکی، حداکثر 2 میلیون عبور پانتوگراف قبل از رسیدن به حداکثر سایش مجاز (27 سال، با عبور روزانه 200 قطار). توصیه های کلیدی: استفاده از سیستم های جریان متناوب (AC)، اجرای دقیق استانداردهای تعاملی بین پانتوگراف و خطوط برق هوایی، در نظر گرفتن معیارهای فنی برای کارایی و قابلیت اطمینان، این سند راهنمایی برای طراحی و استاندارد سازی زیرساخت های راه آهن سریع السیر اروپا محسوب می شود.
پارامترهای 53 گانه در 6 دسته اصلی طبقه بندی می شوند: مشخصات استاتیکی (پارامترهای 1-6) شامل ارتفاع استاندارد سیم تماس، حداکثر اختلاف ارتفاع، حداقل و حداکثر ارتفاع، شیب مجاز و فاصله بین فازها؛ مشخصات دینامیکی (پارامترهای 7-10) شامل حداکثر بالا آمدگی سیم تماس (الزامی)، نیروهای آیرودینامیکی (الزامی)، حداکثر و حداقل نیروی تماس دینامیکی؛ مشخصات الکتریکی (پارامترهای 11-15) شامل جریان مجاز دائم، جریان کوتاه مدت، جریان اتصال کوتاه، ثابت حرارتی و جریان مجاز در حالت سکون. همچنین پارامترهای طراحی (19-33) شامل طول دهانه (الزامی)، ارتفاع سیستم، طراحی پایه ها (الزامی)، فاصله آویزها و انحراف جانبی مجاز؛ پارامترهای مواد هادی (34-47) شامل مشخصات سیم تماس (الزامی)، تنش کششی مجاز، حداکثر سایش مجاز و سیم های حامل و تقویتی؛ و پارامترهای فیزیکی (48-53) شامل انطباق (کامپلیانس)، درجه تغییرپذیری، سرعت انتشار موج، اثر داپلر، ضریب انعکاس و ضریب تقویت تعریف شده اند.
موارد الزامی شامل ارتفاع و اختلاف ارتفاع استاندارد، نیروهای دینامیکی، طراحی پایه ها و بازوهای ثبت، مشخصات سیم تماس و سیستم کشش سیم تماس و حامل هستند. روش های ارزیابی شامل شبیه سازی روش اجزاء محدود (FEM)، اندازه گیری نیروی تماس (>100 Hz)، اندازه گیری قوس الکتریکی و بررسی عمر سیم تماس (2 میلیون عبور پانتوگراف) می باشد.
استانداردهای مرتبط عبارتند از: UIC 794 برای تعامل پانتوگراف و OHL،EN 50119 برای سیستم های تماس هوایی، EN 50149 برای سیم های تماس و EN 50163 برای سیستم های ولتاژ، سیستم های برق شامل 25 کیلوولت، 50 هرتز و 15 کیلوولت، 16.67 هرتز. این سند که مبنای طراحی، ساخت و نگهداری سیستم های راه آهن سریع السیر در اروپاست، با مشخصات فنی تعامل پذیری (Technical Specifications for interoperability= TSI) مطابقت و پارامترهای الزامی آن باید رعایت شوند.
انتقاد دکتر پزشکیان در مراسم معارفه وزیر: ۴۰ سال است که می گویند در این چشم انداز ما باید بهترین شویم، قطاری درست کردند که با ۸۰ یا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت می خواهد حرکت کند، ۸۰ کیلومتر برای ۱۰۰ سال قبل است (تین 279741).
با توجه به استاندارد 799، با افزایش سرعت خطوط جدید که اکنون بیش از 30 سال است که با مشخصات استاندارد UIC 705 انطباق و قابلیت سرعت 230 برای قطارهای تیلتینگ را دارند (نامه دفتر مهندسی شرکت ساخت 860305) می توان یکی از مهمترین عوامل بهره وری پایین ناوگان مسافری شرکت های خصوصی و هزینه سنگین یارانه لوکوموتیوهای مسافری را کاهش داد.
