فناوری های هوای پاک؛ رویای دور از دسترس ایران

به گزارش تین نیوز به نقل از تسنیم، آلودگی هوا همچنان یکی از عوامل اصلی مرگ ومیر در جهان است، اما داده های اخیر نشان می دهد که می توان به بهبود وضعیت امیدوار بود.

این بهبود کیفیت هوا در بسیاری از کشورهای ثروتمند جهان مشاهده می شود. به عنوان مثال، در بریتانیا انتشار دی اکسید گوگرد (SO₂) به طور قابل توجهی کاهش یافته است. همچنین، انتشار اکسیدهای نیتروژن 76٪، کربن سیاه 94٪، ترکیبات آلی فرار 73٪ و مونوکسید کربن 90٪ نسبت به اوج خود کاهش یافته اند.

بر اساس گزارش cleanairfund، این الگو در بسیاری از کشورهای ثروتمند دیگر نیز مشاهده می شود؛ کشورهایی مانند ایالات متحده، کانادا، فرانسه و آلمان کاهش های مشابهی را تجربه کرده اند. این موفقیت ها عمدتاً نتیجه مقررات زیست محیطی مؤثر است.

بریتانیا اولین قانون هوای پاک خود را در سال 1956 پس از مه دود بزرگ لندن اجرا کرد و این مقررات به تدریج سخت گیرانه تر شدند. در نتیجه، صنایع مجبور به توسعه فناوری های کم آلاینده شدند؛ مانند حذف گوگرد از سوخت های فسیلی و ممنوعیت استفاده از بنزین سرب دار. ایالات متحده نیز در سال 1970 قانون هوای پاک خود را با نتایج مشابهی اجرا کرد.

اغلب تصور می شود که اقدامات زیست محیطی با رشد اقتصادی در تضاد است، اما این دیدگاه نادرست است. کشورها توانسته اند هم زمان با کاهش آلودگی هوا، اقتصاد خود را نیز تقویت کنند؛ که این امر منجر به بهبود سلامت عمومی و اقتصاد قوی تر شده است.

در بسیاری از اقتصادهای در حال رشد نیز آلودگی هوا در حال کاهش است. الگوی معمول این است که با آغاز توسعه اقتصادی، آلودگی افزایش می یابد، زیرا دسترسی به انرژی در اولویت قرار دارد و سوخت های فسیلی بدون محدودیت های زیست محیطی مصرف می شوند. اما با گذشت زمان و افزایش آگاهی، مقررات سخت گیرانه تری اعمال می شود و فناوری های پاک تر توسعه می یابند که منجر به کاهش آلودگی هوا می شود.

به طور کلی، داده ها نشان می دهد که با وجود چالش های موجود، می توان به بهبود کیفیت هوا و کاهش مرگ ومیر ناشی از آلودگی امیدوار بود؛ به ویژه با ادامه تلاش ها در جهت توسعه فناوری های پاک و اجرای مقررات زیست محیطی مؤثر.

فناوری و مقابله با آلودگی هوا

بر اساس گزارش AQMD(موسسه مدیریت کیفیت هوا در ایالات متحده آمریکا)توسعه فناوری های نوین یکی از امیدبخش ترین راهکارها برای بهبود کیفیت هوا است. در ادامه، شش نوآوری که به طور فعال در کاهش آلودگی هوا و حفاظت از سلامت ما مؤثر هستند، معرفی می شوند:

دستگاه های پایش چندآلاینده ای: این دستگاه ها قادرند به طور هم زمان چندین آلاینده را شناسایی و اندازه گیری کنند. پایش دقیق و مستمر کیفیت هوا، اطلاعات ارزشمندی برای تصمیم گیری های بهداشتی و زیست محیطی فراهم می کند.

مبدل های کاتالیستی: این دستگاه ها در سیستم اگزوز خودروها نصب شده و با تبدیل گازهای سمی مانند مونوکسید کربن و اکسیدهای نیتروژن به گازهای کم ضررتر، به کاهش آلودگی هوا کمک می کنند.

فیلترهای ذرات معلق: این فیلترها در خودروها و صنایع به کار می روند و با جذب ذرات معلق، از انتشار آن ها به هوا جلوگیری می کنند.

تکنولوژی های انرژی پاک: استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند خورشید و باد، به جای سوخت های فسیلی، می تواند به طور قابل توجهی آلودگی هوا را کاهش دهد.

رنگ ها و پوشش های کم انتشار: تولید رنگ ها و پوشش هایی با ترکیبات آلی فرار کمتر، می تواند به کاهش انتشار آلاینده ها در محیط های داخلی و خارجی کمک کند.

سیستم های حمل ونقل عمومی پاک: توسعه وسایل نقلیه عمومی با سوخت های پاک یا الکتریکی، می تواند به کاهش ترافیک و آلودگی هوا در شهرها منجر شود.

این فناوری ها نشان دهنده پیشرفت های قابل توجهی در مسیر کاهش آلودگی هوا و بهبود سلامت عمومی هستند. با ادامه سرمایه گذاری و توسعه در این حوزه ها، می توان به آینده ای با هوای پاک تر امیدوار بود.

تحریم ها و دست کوتاه ایران از فناوری های هوای پاک

در روزهای اخیر، سخنگوی دولت با اشاره به تأثیرات گسترده تحریم های اقتصادی و فناوری بر کشور، به ویژه در حوزه محیط زیست، به نقش این محدودیت ها در تشدید آلودگی هوا پرداخت.

وی تأکید کرد که تحریم ها مانع از دسترسی ایران به فناوری های نوین کاهش آلودگی شده و این امر نه تنها کیفیت هوای شهرهای کشور را به طور مستقیم تحت تأثیر قرار داده، بلکه سلامت عمومی را نیز با چالش های جدی مواجه کرده است.

این اظهارات نشان دهنده اهمیت فناوری های پیشرفته در مدیریت و کنترل آلودگی هوا و نقش حیاتی آن ها در بهبود شرایط زیست محیطی است. با این حال، موانع ناشی از تحریم ها، ایران را در استفاده از این راهکارهای نوین با مشکلاتی جدی روبه رو کرده است.

تحریم های اقتصادی و فناوری علیه ایران نقش بسیار تأثیرگذاری در محدود کردن دسترسی این کشور به فناوری های نوین کاهش آلودگی هوا ایفا کرده اند. برخی از این تأثیرات عبارت اند از:

1. محدودیت واردات فناوری های پیشرفته

تحریم ها باعث شده اند ایران نتواند تجهیزات مدرن مرتبط با کاهش آلودگی هوا، از جمله دستگاه های پایش کیفیت هوا، مبدل های کاتالیستی و فیلترهای ذرات معلق را به راحتی وارد کند. این محدودیت ها استفاده از فناوری های قدیمی و ناکارآمد را در صنایع و حمل ونقل افزایش داده و به آلودگی هوا دامن زده است.

2. کاهش سرمایه گذاری در انرژی های پاک

تحریم ها توان اقتصادی دولت و بخش خصوصی ایران را برای سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ انرژی های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بادی و زمین گرمایی کاهش داده اند. این محدودیت ها باعث شده وابستگی ایران به سوخت های فسیلی ادامه پیدا کند و میزان انتشار آلاینده ها افزایش یابد.

3. مشکلات در انتقال دانش فنی

تحریم ها مسیر انتقال دانش فنی و همکاری های بین المللی در زمینه محیط زیست و فناوری های نوین را مسدود کرده اند. این مسئله موجب شده ایران نتواند به جدیدترین روش ها و فناوری های کاهش آلودگی هوا دسترسی داشته باشد و پیشرفت داخلی در این زمینه را کندتر کرده است.

4. فرسودگی ناوگان حمل ونقل

یکی از مهم ترین عوامل آلودگی هوا در ایران، ناوگان حمل ونقل فرسوده است. تحریم ها واردات خودروهای کم مصرف و برقی را دشوار کرده و به تولید خودروهای داخلی با استانداردهای پایین منجر شده است. این امر موجب افزایش آلودگی ناشی از خودروها شده است.

5. تأثیر بر صنایع و پالایشگاه ها

صنایع سنگین و پالایشگاه های ایران به دلیل عدم دسترسی به تجهیزات پیشرفته تصفیه گازها و فیلترهای صنعتی همچنان از فناوری های قدیمی استفاده می کنند. این مسئله میزان انتشار آلاینده ها را به ویژه در شهرهای صنعتی و پرجمعیت افزایش داده است.

تحریم ها نه تنها توسعه فناوری های پاک را در ایران محدود کرده اند، بلکه باعث افزایش هزینه های زیست محیطی و بهداشتی شده اند. برای مقابله با این چالش ها، ایران باید به دنبال تقویت ظرفیت های داخلی، استفاده بهینه از منابع موجود و ایجاد همکاری های منطقه ای باشد تا بتواند اثرات تحریم ها را کاهش دهد و به راه حل های بومی برای کاهش آلودگی هوا دست یابد.