کم‌شدن بنزین باک‌ها ، شایعه یا واقعیت؟
قصه کم‌فروشی در جایگاه‌های بنزین از سال 95 بر سر زبان‌ها افتاده و هر از چندگاهی با انتشار یک خبر یا فیلم و کلیپی در فضای مجازی دوباره جان تازه می‌گیرد زیرا تقریبا بیشترین مالکان خودرو تجربه استفاده کمتر از بنزینی که در باک خودرو ریخته‌اند را دارند.
قصه کم‌فروشی در جایگاه‌های بنزین از سال 95 بر سر زبان‌ها افتاده و هر از چندگاهی با انتشار یک خبر یا فیلم و کلیپی در فضای مجازی دوباره جان تازه می‌گیرد زیرا تقریبا بیشترین مالکان خودرو تجربه استفاده کمتر از بنزینی که در باک خودرو ریخته‌اند را دارند.
به گزارش تین نیوز به نقل از اعتماد، با توجه به این تجربه مشترک که مستند هم شده است نخستین موضوعی که به اذهان می‌رسد بحث کم‌فروشی جایگاهداران است؛ مساله‌ای که بیژن نامدار زنگنه در سال 95 به آن اشاره کرد و گفت: هر سال ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از مدیران جایگاه‌ها به زندان می‌روند که عمده دلایل آن عدم پرداخت بدهی به شرکت نفت، قاطی کردن گازوییل با بنزین و کم‌فروشی است.
سکاندار وزارت نفت درباره مشکلی که مصرف‌کنندگان بنزین دارند یک‌راست انگشت اتهام را در روزهای نخست سال 95 به سمت جایگاهداران گرفت و آنها را متهم به کم‌فروشی کرد که البته این ادعا از سوی جایگاهداران بی‌جواب نماند و کانون جایگاهداران با انتشار جوابیه‌ای به طور کلی امکان کم‌فروشی در جایگاه‌های سوخت را رد کردند و گفته وزیر را غیرکارشناسی دانستند.
در این جوابیه آمده بود که با توجه به نظارت واحد مهندسی شرکت و پلمب بودن کلیه تجهیزات تلمبه که شامل ۱۴ عدد پلمب در هر تلمبه است، با وجود کنترل سازمان‌های مربوطه از جمله سازمان استاندارد و واحد کنترل کیفی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، امکان کم‌فروشی در جایگاه‌ها وجود ندارد.
جایگاهداران متضرر می‌شوند
با اینکه بیش از سه سال از ماجرای طرح اولیه کم‌فروشی بنزین در کشور می‌گذرد اما هنوز این ماجرا ادامه دارد و تاکنون مشکل مصرف‌کنندگان در این باره حل نشده و حال این سوال مطرح است که اگر جایگاهداران کم‌فروشی می‌کنند چرا برخورد جدی با آنها از سوی شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی انجام نمی‌شود؟ آیا به واقع جایگاهداران در این وادی مقصر اصلی هستند؟
دبیر سندیکای جایگاهداران سوخت در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره صحت و سقم اخبار و کلیپ‌هایی که از کاهش میزان سوخت منتشر می‌شود، این‌گونه توضیح می‌دهد: پایش جایگاه‌ها نشان می‌دهد که جایگاهداران در عرضه سوخت هیچ‌گونه دخل و تصرفی ندارند.
یوسف فرامرزی درباره دلیل عدم سوخت بنزین به اندازه استاندارد می‌گوید: کیفیت بنزین‌هایی که به جایگاهداران تحویل داده می‌شود بسیار پایین است.
او می‌افزاید: پیش از این اکتان مورد استفاده در بنزین دارای نقطه جوش 90 بود اما از سه سال قبل اکتان با نقطه جوش 50 در تولید بنزین استفاده می‌شود و همین امر روند تبخیر بنزین را تسریع کرده و موجب شده تا مصرف‌کنندگان به این تجربه برسند که به عنوان مثال اگر با 5 لیتر بنزین می‌توانستند مسافت 100 کیلومتری را طی کنند در شرایط کنونی با همان میزان بنزین می‌توانند مسافت 70 کیلومتری را طی کنند.
دبیر سندیکای جایگاهداران تصریح می‌کند: استفاده از اکتان با نقطه جوش پایین به دلیل ارزان بودن موجب شده تا هم مردم و هم جایگاهداران متضرر شوند و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز در این زمینه هیچ اقدامی را انجام ندهد.
فرامرزی با اشاره به نارضایتی جایگاهداران از کیفیت پایین بنزین و زیان‌هایی که به آنها تحمیل می‌شود، خاطرنشان می‌کند: هر جایگاه روزانه با تحویل گرفتن هر تانکر حامل سوخت بین 500 تا 1000 لیتر کسری سوخت را تجربه می‌کند.
او می‌گوید: با وجود اینکه جایگاهداران دخل و تصرفی در تسریع تبخیر یا کسری سوختی که تحویل می‌گیرند، ندارند و همه مشکلات ناشی از کیفیت بنزین تولیدی است اما ناچار هستیم به ازای هر لیتر کسری بنزین جریمه‌ای معادل قیمت لیتر بنزین براساس فوب خلیج‌فارس را پرداخت کنیم که این امر به جایگاهداران زیان‌های کلانی را وارد می‌کند.
دبیر سندیکای جایگاهداران بنزین می‌افزاید: برای بهبود کیفیت بنزین عرضه‌شده در جایگاه‌ها با شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی جلساتی برگزار کرده‌ایم اما متاسفانه به هیچ نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.
بنزین اکتان 50 نداریم
رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی تهران با دبیر سندیکای جایگاهداران سوخت بر سر میزان اکتان بنزین تولید شده در کشور هم‌عقیده نیست.
رضا پدیدار در گفت‌وگو با «اعتماد» می‌گوید: حداقل اکتان در تولید بنزین معمولی به کار می‌رود که درجه آن 85 است. میزان اکتان در بنزین بدون سرب 90 و در بنزین سوپر 95 درصد است؛ البته امروزه در کشورهای پیشرفته جهان بنزین با اکتان 98 نیز تولید می‌شود.
او ادامه می‌دهد: تولید بنزین یک فرآیند کاملا مکانیزه است و پالایشگاه‌ها نمی‌توانند میزان اکتان را به دلخواه تغییر بدهند.
رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان می‌کند: فرآورده‌های هیدروکربوری در پالایشگاه‌ها براساس استانداردهای جهانی تولید می‌شود و نمی‌توان فرآیند تولید فرآورده‌ها را که براساس کاتالیست و مهندسی الگوریتمی تولید می‌شود، تغییر داد.
او درباره عرضه بنزین با اکتان 50 در جایگاه‌های سوخت ایران تصریح می‌کند: براساس استاندارد جهانی بنزین معمولی با اکتان 85 تولید می‌شود و من تاکنون نشنیده‌ام که بنزین با اکتان 50 در هیچ کجای جهان تولید شود.
ضرورت نظارت مکانیزه بر جایگاه‌ها
البته نماینده مردم میانه در مجلس شورای اسلامی به کم‌فروشی در جایگاه‌ها باور داشته و در این باره می‌گوید: دولت باید نظارت و کنترل خود را بر فروش بنزین در جایگاه‌های سوخت بیشتر کند تا روزنه‌های کم‌فروشی بسته شود.
فردین فرمند با اشاره به گزارش‌های مردمی صورت‌گرفته در خصوص کم‌فروشی بنزین توسط جایگاهداران سوخت، اظهار می‌کند: اگرچه هنوز گزارشی از عمق و وسعت کم‌فروشی بنزین از سوی جایگاهداران به کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نرسیده است اما دولت باید نظارت و کنترل خود را به این مهم صددرصد مکانیزه کند.
نماینده مردم میانه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگرچه وزارت نفت نظارت بر بسیاری از امور را رگولاتوری یا مقررات‌گذار انجام می‌دهد اما به دلیل آنکه بنزین کالای باارزش و با قیمت است راه‌های دور زدن انواع نظارت‌ها و موانع نیز بسیار است، تصریح می‌کند: کم‌فروشی بنزین به دلیل وجود روزنه‌های نظارتی از سوی وزارت نفت است که کارشناسان و مدیران مربوطه باید این روزنه‌ها را کشف و در جهت رفع آنها تلاش کنند.
فرمند خاطرنشان می‌کند: پیش از این بارها شایعه فروش هوا به جای بنزین در برخی جایگاه‌های سوخت مطرح بوده و پاسخ شرکت فرآورده‌های نفتی کشور این است که با توجه به کنترل دوره‌ای جایگاه‌ها از سوی موسسه استاندارد و شرکت یاد شده، امکان کم‌فروشی و فروش هوا به جای بنزین منتفی است.
دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به مقوله کم بودن مقدار بنزینی که وارد باک ماشین‌ها می‌شود وجود دارد و هر کسی از ظن خود با این مساله یار شده و همراهی می‌کند ولی مهم‌ترین نکته این است که مردم به اندازه پولی که می‌دهند بنزین مصرف نمی‌کنند و این یعنی عدم رعایت حقوق مصرف‌کنندگان که رعایت آن امری الزامی است.
