بازآرایی کریدور شمال-جنوب با همکاری ترانزیتی ایران و قزاقستان

همکاری های ترانزیتی ایران و قزاقستان، می تواند به عنوان یک الگوی موفق در سطح بین المللی مورد توجه قرار گیرد که توسعه اقتصادی دو کشور در بستر همکاری بنادر و حمل ونقل ریلی آنها نهفته است.

به گزارش تین نیوز به نقل از فارس، دریای خزر به عنوان بزرگ ترین دریاچه جهان و منبع غنی از منابع طبیعی، نقش کلیدی در ترانزیت کالاها و انرژی ایفا می کند. این دریا به کشورهای حاشیه نشین خود از جمله ایران و قزاقستان، این امکان را می دهد که به بازارهای اوراسیا دسترسی پیدا کنند و دریای خزر را به بازار تجارتی خود تبدیل کنند.

بر اساس آمارهای منتشر شده توسط سازمان جهانی دریانوردی (IMO)، حجم تجارت دریایی در دریای خزر در سال ۲۰۲۲ حدود ۲۵ میلیون تن بوده است که نشان دهنده پتانسیل بالای این منطقه برای توسعه ترانزیت کالاهاست.

ایران و قزاقستان هر دو دارای موقعیت جغرافیایی استراتژیکی هستند که آن ها را به کانون های مهم ترانزیتی تبدیل کرده است. ایران با دسترسی به آب های آزاد از طریق خلیج فارس و دریای عمان، و قزاقستان با سواحل طولانی دریای خزر، می توانند مسیرهای تجاری متنوعی را برای انتقال کالاها ایجاد کنند.

پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ و تشکیل کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی، این کشورها به دسترسی به آب های گرم جنوب برای گسترش تجارت خود نیازمند شدند. در همین راستا، بنادر شهیدرجایی و امیرآباد ایران و بندرآکتائو قزاقستان، سه بندر کلیدی برای توسعه دریامحور تجارت خارجی ایران و قزاقستان به شمار می آیند.قزاقستان یکی از کشورهای عضو کریدور بین المللی شمال-جنوب (INSTC) محسوب می شود که در دو شاخه شرقی (آسیای‎ مرکزی) و میانی (دریای خزر) این کریدور نقش به سزایی دارد که می تواند از طریق بنادر ایران، به آب های آزاد، غرب آسیا و شبه قاره هند و سایر نقاط جهان متصل شود.

طبق نظر کارشناسان، همکاری های ترانزیتی ایران و قزاقستان، می تواند به عنوان یک الگوی موفق در سطح بین المللی مورد توجه قرار گیرد. این همکاری ها نه تنها به توسعه اقتصادی دو کشور کمک می کند، بلکه می تواند به تقویت امنیت و ثبات در منطقه نیز منجر شود و پویایی تجارت در منطقه و فرامنطقه را دربربگیرد.

در هفته جاری، اونتالاپ اونالبایف، سفیر جمهوری قزاقستان در ایران از دو بندر استراتژیک امیرآباد در دریای خزر و بندر شهیدرجایی در خلیج فارس بازدید کرده است. در بازدید بندر امیرآباد، وی از اعلام آمادگی این کشور برای سرمایه گذاری در بندر امیرآباد خبر داده بود و اعلام کرده بود در حال شناسایی بازارهای جدید برای سوآپ و ترانزیت غلات از طریق بندر امیرآباد به کشورهای همسایه ایران هستیم که در صورت حصول نتیجه به زودی شاهد تحولاتی در این زمینه نیز خواهیم بود.

امروز نیز، سفیر قزاقستان در ایران از بخش های مختلف بندر نفتی خلیج فارس، محوطه های کانتینری، فله و جنرال کارگو بندر شهیدرجایی بازدید و با ظرفیت هرکدام از این بخش ها آشنا شد. همچنین، اونالبایف خواستار تعمیق مناسبات تجاری بیشتر در حوزه های دریایی و بندری بین این بندر بزرگ تجاری با کشورش شد.او که به زبان فارسی تسلط کامل دارد، در نشست مشترک با اسماعیل مکی زاده، معاون دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان، با اشاره به مراودات تجاری و اقتصادی ایران با قزاقستان و بندر اکتائو گفت: سرمایه گذاران قزاقستان آماده سرمایه گذاری در بخش های دریایی و بندری و رونق صادرات و واردات فعالان بخش خصوصی این کشور با بندر شهیدرجایی هستند.

شایان ذکر است اردیبهشت ماه سال گذشته، یک هیئت تجاری متشکل از مدیرکل توسعه شرکت زیرمجموعه راه آهن قزاقستان، رئیس نمایندگی راه آهن این کشور در ایران و مدیر اجرایی اپراتوری ترمینال ها از بخش حمل ونقل جمهوری قزاقستان، به عنوان نخستین گروه بازدیدکننده خارجی در سال ۱۴۰۲ از ظرفیت های منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی بازدید کرده بودند.

مهدی محمدی، کارشناس حمل ونقل و ترانزیت عنوان کرد که قزاقستان بزرگترین کشور دنیاست که راهی به آب های آزاد ندارد و به همین دلیل ایران و توسعه تجارت از طریق بنادر آن به ویژه بندر شهیدرجایی و بندر امیرآباد، به عنوان یک مسیری مطمئن تجاری جهت تسهیل حمل ونقل و ترانزیت بین دو کشور و سایر بازارهای منطقه ای و جهانی حائز اهمیت است.

مهدی باقری، کارشناس ترانزیت بر این باور است که تکمیل اسکله رو-رو ریلی در بندر امیرآباد و حضور فعالان ترانزیتی قزاق در بندر شهید رجایی، تأثیر به سزایی بر رونق تجارت هر دو کشور و دو منطقه غرب آسیا و آسیای مرکزی خواهد داشت و مسیر دسترسی به بازارهای هدف از جمله شرق آسیا را فراهم می کند.