خطوط اتوبوس تندرو ، چالش یا درمان ترافیک اصفهان

به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، روزهای شلوغ،حجم سنگین خودروها و آلودگی های صوتی ناشی از ازدحام موتورسیکلت و خودروهای پشت ترافیک ملال آور در خیابان های سطح شهر امان مردم اصفهان را بریده و این وضع برای شهروندان چندان قابل تحمل نیست.اجرای طرح ترافیک و زوج و فرد نیز چندان کارساز نبوده است و اگر راه در روها و کوچه پس کوچه های محلی راه نجاتی برای فرار از ترافیک شهری نبودند، بسیاری از مردم در این حجم شلوغی ها به مقصد نمی رسیدند،البته ناگفته نماند که از مترو اصفهان به عنوان بازوی حمل و نقلی یاد می شود اما به دلیل عدم توسعه و توزیع ناعادلانه تاکنون نقش چندانی در کاهش حجم ترافیکی شهری نداشته است.

با این حال در دو سه سال اخیر شهروندان اصفهانی، شاهد توسعه خطوط اتوبوس های پر سرعت هستند که بخشی از معابر شهر را اشغال کرده اند؛ خطوطی که به اعتقاد کارشناسان حوزه حمل و نقل و ترافیک چندان با ساختار اجتماعی و تاریخی این کهن شهر همخوانی ندارد و پیامد معضلات آن متعدد است؛ زیرا اصفهان از جمله شهرهایی است که حمل و نقل، ترافیک، پارکینگ و آلایندگی های زیست محیطی را باید در زمره مهمترین مشکلات آن برشمرد.

برخی کارشناسان حوزه حمل و نقل به دو نگاه معتقد هستند و می گویند؛ اگر ما اولویت را به حمل ونقل عمومی بدهیم باید بخشی از عرض خیابان را بگیریم تا اتوبوس با یک زمان بندی مناسب به مردم خدمات بدهد ؛ اما اگر اولویت را به خودروهای شخصی بدهیم و خودرو محور باشیم باید دست به ترکیب خیابان ها نزنیم؛ با این تفاسیر شهرداری اصفهان راه حل نخست را برای این منظور انتخاب کرده است.البته ناگفته نماند بر اساس مطالعات انجام شده بهترین راه برای رها شدن از معضل ترافیک شهرها، توسعه حمل ونقل عمومی است ولی باید بررسی کرد این توسعه منافع شهروندی را هم در پی دارد یا خیر؟

اما مردم اظهارات متفاوتی نسبت به خطوط بی آر تی داشته و معتقد هستند هر چند در ظاهر مسیر اتوبوس های بی آر تی بیشتر از قبل ساماندهی شده است اما به محض ورود به خیابان ها و گرفتار شدن درلابه لای خودروها و توقف پشت ترافیک و چراغ قرمز چندان تفاوتی بین اتوبوس معمولی با تندرو بی آر تی احساس نمی شود. ضمن اینکه مسافران باید زمان زیادی را منتظر اتوبوس بمانند زیرا اصفهان با کمبود اتوبوس مواجه است و دیر آمدگی اتوبوس ها،فشردگی جمعیت در اتوبوس ها و دیر رسیدن ها و پشت ترافیک ماندن ها در خطوط طولانی بی آر تی چندان مورد مطلوب مردم نیست.

حمید مظاهری یکی از کسبه خیابان شیخ بهایی اصفهان در این خصوص گفت: خیابان شیخ بهایی پیش از این یک مسیر عبور اتوبوس داشت که ایستگاه های آن در پیاده رو واقع شده بود و مزاحمت چندانی برای خیابان ایجاد نمی کرد اما با ایجاد ایستگاه بی آرتی در عرض خیابان، شهروندان و دانش آموزان به یک دفعه از اتوبوس خارج و به وسط خیابان آمده و علاوه بر ایجاد خطر برای خود و رانندگان موجب کندی تردد می شوند. از سوی دیگر تمامی خودروهای عبوری به دلیل پارک خودرو در حاشیه خیابان و عرض کم ناشی از ایجاد ایستگاه مترو در زمان پیاده و سوار شدن مسافران اتوبوس باید دقایقی را منتظر بمانند تا اتوبوس از ایستگاه حرکت کند که همین امر ترافیک زیادی را پشت سر اتوبوس ایجاد می کند.

وی گفت: در بسیاری از اوقات این خیابان به خصوص سر چهار راه آذر تا جهاد دچار گره ترافیکی می شود و مشتری های ما نیز به نسبت قبل کاهش یافته اند زیرا در ترافیک خیابان جای پارکی برای خودروی خود پیدا نمی کنند.

هزینه اجرای خطوط بی آر تی از طریق اوراق مشارکت تامین می شود

بر اساس طرح مصوب جامع حمل و نقل اصفهان، اجرای ۱۲ خط اتوبوس های پرسرعت به طور ۱۶۰ کیلومتر تا سال ۱۴۰۴ برای شهر اصفهان برنامه ریزی شده است که تاکنون ۳خط آن به طول ۳۲ کیلومتر بهره برداری قرار گرفته و چهارمین خط آن نیز در مسیر خیابان آتشگاه - هشت بهشت در سال گذشته راه اندازی شده است.

دولت برای توسعه خطوط (BRT) اصفهان حدود ۳۳۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت به شهرداری اصفهان تخصیص داد و قرار است از این پس هزینه اجرای خطوط بی آر تی از محل اوراق مشارکت تامین شود.

آن طور که گفته شده است، هم اینک برای عملیات زیرسازی هر کیلومتر مسیر اتوبوس های پر سرعت در اصفهان یک میلیارد تومان و برای هر ایستگاه آن ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان هزینه می شود و تخصیص اوراق مشارکت نیز راه را برای مدیران شهری اصفهان هموار کرده و سبب شده است تا آنان علاوه بر اتمام مسیرهای ناتمام بی آر تی، مسیرهای جدیدی نیز طراحی و اجرا کنند.

از این رو در اصفهان هر دفعه شاهد اجرای احداث مسیر بی آر تی و ایجاد ایستگاه و کاهش عرض خیابان است تا به گفته مسئولان مشکل حمل و نقل همگانی حل و از حجم ترافیک شهری کاسته شود.حال سئوال اینجاست آیا این امر کارشناسی شده است و خیابان های اصفهان گنجایش کاهش عرض و صرف هزینه برای احداث ایستگاه بی آر تی را دارد؟

خیابان های اصفهان خط ویژه اتوبوس دارد نه خطوط پر سرعت بی آر تی!

غلامرضا شیران عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان و رئیس گروه تخصصی ترافیک شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور معتقداست؛(بی آر تی) برای این ایجاد شده است که مردم را با سرعت بالاتر بین مراکز و نقاط مهم شهر جابه جا کند و در واقع در معنای کلمه نیز به معنای حمل ونقل سریع با اتوبوس است و اصفهان به دلیل بافت سنتی و کاربری های مختلف تجاری و مسکونی در خیابان های آن ویژگی زیادی برای اجرای خط جداگانه با عنوان بی آر تی ندارد و احداث این خطوط در برخی از خیابان ها آن را از هویت خود خارج می کند.

وی افزود: احداث خطوط جداگانه بی آر تی به منظور تردد اتوبوس با سرعت زیاد است اما این نوع اتوبوس ها در اصفهان امکان تردد با سرعت زیاد ندارند، زیرا خطر ساز و موجب افزایش تصادف می شود، ضمن اینکه سرعت خودروها در خیابان های سطح شهر اصفهان حدود ۴۰ کیلومتر بر ساعت تعریف شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان تاکید کرد: برای اجرای خط بی آر تی باید به شریانی بودن خیابان برای حرکت سریع اتوبوس و شرایط کاربری های تجاری و مسکونی پیرامون آن خیابان نیز توجه کرد که با این تفاسیر شهر اصفهان چندان ویژگی های خطوط بی آر تی را ندارد و بهتر این است که از خطوط بی آر تی در اصفهان به عنوان خط ویژه اتوبوس یاد کرد.

اما خطوط اتوبوس های پر سرعت اصفهان در حالی از سوی معاونت حمل ونقل و ترافیک اصفهان رو به افزایش است که احداث ایستگاه در وسط عرض خیابان های مسیر عبور بی آر تی در بیشتر خیابان های شهر زیاده شده است و به شکل تقریبی می توان گفت عرض بیشتر خیابان های اصفهان برای تردد اتوبوس تندرو اشغال شده است.

مردم الگوهای حمل و نقلی خود را باید تغییر دهند

محسن ابوطالبی اصفهانی دانشیار دانشکده عمران و حمل ونقل دانشگاه اصفهان در مورد احداث اتوبوس تندرو(بی آر تی) و اینکه آیا در کشورهای دیگر هم از این خطوط استفاده می شود گفت: تمام کشورهای پیشرفته همچون فرانکفورت هم که مترو دارند از خطوط تندرو اتوبوس استفاده می کنند و در واقع یک بخشی از چرخه حمل ونقل تاکسی، اتوبوس برقی،معمولی یا اتوبوس تندرو و ترامواست و در واقع (خطوط تندرو بی آر تی ) منسوخ نشده است.

وی با اشاره به اینکه ما نیاز به شبکه حمل نقل سریع و در دسترس داریم، افزود: این در حالی است که متاسفانه درحال حاضر مترو اصفهان در یک مسیر بیشتر نیست و با توجه به تامین نشدن نیاز اتوبوس مورد نیاز اصفهان چه از طریق داخل کشور و چه واردات و نداشتن تراموا و مونوریل به نظر می رسد که توسعه خطوط بی آر تی در شرایط فعلی منطقی باشد.

دانشیار دانشکده عمران و حمل ونقل دانشگاه اصفهان تصریح کرد: البته خطوط پر سرعت یک راه حل موقت است و به محض توسعه حمل و نقل ریلی مترو نقش بی آر تی ها کمتر می شود اما اکنون برای اتصال محور شرق و غرب شمال و جنوب یک راه حل مناسب است.

وی ادامه اد: البته اینکه در کدام خیابان این خطوط احداث شود نیاز به تدابیر ویژه و کنترل آن به وسیله دوربین دارد و برای تغییر الگوهای حمل و نقلی کمی باید به مردم فشار آورد، کما اینکه در سایر کشورها با افزایش قیمت بنزین و خودرو مردم مجبور به تغییر الگوی حمل ونقلی خود شدند و اکنون کمتر از خودروی شخصی استفاده می کنند.

ابوطالبی با اشاره به اینکه باید در این زمینه مدیریت ترافیک بیشتری توسط معاونت حمل و نقل و ترافیک شهری صورت گیرد، گفت: کارشناسان حوزه حمل و نقل به تمام مشکلات موجود شهر اصفهان واقف هستند اما با توجه به محدودیت امکانات و اولویت بندی مدیریت ترافیک، ساماندهی خیابان ها و کاهش موانع باید توسعه این خطوط صورت گیرد.

وی در مورد اینکه آیا احداث خطوط بی آر تی استانداردی دارد، بیان داشت: قاعدتا محاسباتی دارد اما خیابانهای کم عرض با توجه به حجم تردد آن باید مورد ارزیابی ترافیکی قرار گرفته و سپس این خطوط اجرا شود.

بی آر تی یک راه حل موقت است

مهدی مومنی دانشیار دانشکده عمران دانشگاه اصفهان در پاسخ به سئوال ایرنا در مورد اینکه انتخاب خطوط بی آر تی قاعده و استانداردی دارد، پاسخ داد: البته در شرایطی که نتوانیم خط مترو را به سرعت احداث کنیم، احداث خطوط بی آر تی یک روش موقت است و نباید کل شهر را در درازمدت با خطوط اتوبوس تندرو مدیریت کرد؛ بلکه باید مترو را توسعه داد زیرا یک راه جایگزین برای احداث خطوط مترو است.

وی افزود: خطوط بی آر تی یک روش حمل ونقل ارزان تر از مترو است اما آلودگی های ناشی از آن، بر هم خوردن سیمای شهر و ترافیک حاصل از رفت و آمد این خطوط می توان نقطه ضعف آن باشد.

دانشیار دانشکده عمران دانشگاه اصفهان تصریح کرد: خطوط بی آر تی محاسبات علمی دارد و طبق سرعت ترافیک و اثرگذاری در کاهش و کیفیت ترافیک محاسبه می شود، البته که دراین خیابان ها خودروها کمتر از قبل می توانند، تردد کنند اما در برخی از خیابان های اصفهان واقعا موثر بوده است.

وی ادامه داد: نمی توان گفت که خطوط بی آر تی خوب است یا بد! زیرا ترافیک یک مجموعه قوانین است و سعی شده است علاوه بر توسعه حمل و نقل عمومی به زیبایی شهر هم کمک کند.

اتوبوس های بی آر تی منشاء ترافیک خیابان ها نیستند

حمید آقایی مدیرکل امور اجرایی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان در پاسخ به اینکه آیا خیابان های اصفهان گنجایش خطوط جدید بی آر تی را دارد، گفت: اقدامات ما بر اساس کار مطالعاتی است و این در حالی است که انتخاب خیابان برای احداث خطوط بی آر تی بر اساس شمار مسافران و حجم تردد با حمل و نقل عمومی در نظر گرفته می شود و چندان ارتباطی به عرض خیابان ندارد .

وی افزود: به عنوان مثال خط بی آرتی شمال جنوب از میدان استقلال به سمت میدان آزادی روزانه حدود ۵۰ هزار مسافر را جا به جا می کند و ما در تصمیمات خود به دنبال تسهیل برای شهروندانی هستیم که به جای استفاده از خودروی شخصی از وسیله عمومی استفاده می کنند.

مدیرکل امور اجرایی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان در مورد احداث خطوط بی آر تی در خیابان های کم عرض و افزایش ترافیک تصریح کرد: در محاسبات مربوط به خطوط بی آر تی ، جا گذاری برای پارک خودرو، عبور خودرو از عرض خیابان و خطوط ۳.۵ متری بی آر تی نظر گرفته و سپس احداث می شود.

وی ادامه داد: بخش زیادی از ترافیک موجود در خیابان های دارای خطوط بی آر تی به تخلفات پارک خودرو در حاشیه، پارک های دوبله بر می گردد و عبور اتوبوس در این خیابان ها منشاء ترافیک نیست.

آقایی گفت:به نظر می رسد در زمینه برخورد با تخلفات خودرو و جمع آوری آنها کوتاهی صورت گرفته است، چنانکه شهروندان به راحتی مرتکب تخلف شده و جریمه ها هم بازدارنده نیست، به جرات می توان گفت بیش از ۵۰ درصد تخلفات در خیابان های عرض کم مربوط به خودروهای سواری است.

وی در پاسخ به اینکه خطوط بی آر تی یک راهکار موقت و مکمل با سایر چرخه حمل و نقلی است اما چرا اصفهان در حال توسعه آن است، گفت: مترو بسیار هزینه بر است و دولت سهم خود را توسعه حمل و نقل پرداخت نکرده است لذا پروژه هایی همچون احداث مترو،خرید رام قطار برای مترو و کاهش سرفاصله ها،اتوبوس و توزیع آن نیاز به حمایت مالی دارد.

مدیرکل امور اجرایی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان بیان کرد: با این شرایط ما نمی توانیم منتظر اعتبار برای توسعه مترو در اصفهان بمانیم زیرا میلیاردها تومان پول نیاز دارد.

کلانشهر اصفهان افزون بر ۲ میلیون نفر جمعیت دارد که خدمت رسانی اتوبوسرانی دراین شهر روزانه با حدود ۷۵۰ تا ۸۰۰ دستگاه اتوبوس در ۱۰۰ خط فعال انجام می شود .همچنین هر روز ۸۰ هزار مسافر از خط یک قطار شهری اصفهان متشکل از ۲۰ ایستگاه استفاده می کنند.