اتوبوس گردشگری و طراحی لوپ گردشگری اصفهان ؛ تحول گردشگری سنتی
اتوبوس گردشگری یا به تعبیری رایج تر، اتوبوس توریستی لوپ دار (Hop-On Hop-Off)، نوعی وسیله حمل ونقل عمومی گردشگری است که مسیر مشخصی را به صورت حلقه ای (لوپ) طی می کند.

اتوبوس گردشگری یا به تعبیری رایج تر، اتوبوس توریستی لوپ دار (Hop-On Hop-Off)، نوعی وسیله حمل ونقل عمومی گردشگری است که مسیر مشخصی را به صورت حلقه ای (لوپ) طی می کند و در ایستگاه هایی از پیش تعیین شده که اغلب در نزدیکی جاذبه های گردشگری، مراکز خرید، موزه ها، بافت های تاریخی و اماکن تفریحی قرار دارد، توقف می کند و گردشگران می توانند در هر یک از این ایستگاه ها سوار یا پیاده شوند، از مکان دیدن کنند و سپس با اتوبوس بعدی به مسیر ادامه دهند.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایمنا، وقتی اتوبوس ها دیگر فقط برای جابه جایی نیست، بلکه ابزار روایتگری شهری می شود، آن گاه گردشگری شهری معنا پیدا می کند و گزارشی از تجربه های متفاوت، صدای راهنمایان و توقفگاه هایی که حافظه شهر را زنده می کنند.
اتوبوس گردشگری یا به تعبیری رایج تر، اتوبوس توریستی لوپ دار (Hop-On Hop-Off)، نوعی وسیله حمل ونقل عمومی گردشگری است که مسیر مشخصی را به صورت حلقه ای (لوپ) طی می کند و در ایستگاه هایی از پیش تعیین شده که اغلب در نزدیکی جاذبه های گردشگری، مراکز خرید، موزه ها، بافت های تاریخی و اماکن تفریحی قرار دارد، توقف می کند و گردشگران می توانند در هر یک از این ایستگاه ها سوار یا پیاده شوند، از مکان دیدن کنند و سپس با اتوبوس بعدی به مسیر ادامه دهند.
این اتوبوس ها که به عنوان پل ارتباطی میان گردشگر و شهر عمل می کنند، نه تنها تجربه ای فراتر از یک سفر معمولی را به گردشگران ارائه می دهند، بلکه موجب رونق صنعت گردشگری شهری و تقویت برند مقصد نیز می شوند.
کاربردهای اصلی این اتوبوس ها شامل بازدید از اماکن تاریخی، فرهنگی و طبیعی یک شهر بدون نیاز به برنامه ریزی پیچیده، ارائه خدمات گردشگری شهری برای گردشگران داخلی و خارجی، ارتقای سطح آگاهی عمومی نسبت به جاذبه های شهر و توسعه صنعت گردشگری پایدار شهری می شود.
لوپ های گردشگری در شهرها، نقش بی بدیلی در شکل دهی تجربه گردشگران ایفا می کنند و این مسیرها به گونه ای طراحی می شوند که بازدید از مهم ترین نقاط شهری در کمترین زمان ممکن و با بیشترین کارایی صورت گیرد.
باوجود این اتوبوس ها دیگر نیازی به سردرگمی در خیابان های ناآشنا یا صرف وقت برای یافتن مسیر نیست؛ با اتوبوس گردشگری، تمام شهر با برنامه ای از پیش تعیین شده در اختیار مسافران است، بسیاری از این اتوبوس ها به سیستم های صوتی چندزبانه مجهز هستند که در حین عبور از هر مکان تاریخی یا مهم، اطلاعات جذاب، داستان های محلی و نکات فرهنگی مربوطه را به گوش مسافران می رسانندو طراحی دو طبقه این اتوبوس ها، با طبقه بالای روباز، امکان تماشای مناظر شهری با دیدی بازتر و جذاب تر را فراهم می سازد و این اتوبوس ها مجهز به تهویه مطبوع، سیستم صوتی، اینترنت وای فای و گاهی حتی پذیرایی سبک هستند.
مدل اتوبوس های لوپ دار از سال ها پیش در شهرهای توریستی مهم جهان همچون لندن، پاریس، بارسلونا، استانبول، دبی، نیویورک و توکیو رواج یافته است و این اتوبوس ها به عنوان بخش جدایی ناپذیر از سیستم گردشگری شهری عمل می کنند و بیشتر توسط بخش خصوصی یا در قالب مشارکت عمومی-خصوصی اداره می شوند.
در این شهرها، اتوبوس های گردشگری نه تنها به عنوان یک وسیله جابه جایی، بلکه به عنوان یک جاذبه گردشگری مستقل تلقی می شوند و این تجربه هم اکنون در بسیاری از کلان شهرها و مراکز گردشگری ایران نیز در حال گسترش است.
با توسعه روزافزون گردشگری داخلی و بین المللی در ایران، ایجاد لوپ های گردشگری در شهرهایی همچون تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، یزد، کرمان، همدان و کیش می تواند تحولی چشمگیر در نحوه بازدید گردشگران ایجاد کند.
برای نمونه، اتوبوس های دوطبقه گردشگری در تهران با مسیرهایی که از کاخ گلستان، برج آزادی، موزه ایران باستان، خیابان ولیعصر، پل طبیعت و برج میلاد عبور می کنند، امکان بازدید جامع از پایتخت را در یک روز فراهم می آورند.
در اصفهان نیز با وجود جاذبه هایی همچون میدان امام خمینی (ره)، سی وسه پل، پل خواجو، کاخ چهل ستون، مسجد جامع و محله جلفا، طراحی لوپ گردشگری می تواند گردشگری شهری را از حالت سنتی خارج کرده و به الگویی نوین تبدیل کند.
توسعه هوشمندانه لوپ های گردشگری در ایران نیازمند ایجاد زیرساخت های لازم در سطح شهر همچون ایستگاه های مشخص، علائم مناسب، تابلوهای چندزبانه، نقشه مسیرها و دسترسی آسان برای افراد کم توان، ارائه محتوای بومی و حرفه ای در تفسیر صوتی همچون استفاده از روایت های جذاب، داستان های محلی، معرفی غذاهای سنتی، موسیقی و گویش های بومی، توسعه ی برندینگ ویژه اتوبوس های گردشگری همچون طراحی گرافیکی خاص، لباس های متحدالشکل برای راهنماها و ارائه بسته های گردشگری کامل با بلیت ورود به اماکن و استفاده از فناوری های هوشمند همچون اپلیکیشن های رزرو و راهنمای صوتی و واقعیت افزوده است.
بدون شک اجرای چنین پروژه هایی در ایران با موانعی همچون کمبود بودجه، ضعف در مدیریت یکپارچه گردشگری شهری، نبود آموزش حرفه ای راهنمایان و مقاومت های فرهنگی روبه رو است، اما با بهره گیری از ظرفیت های بخش خصوصی، مشارکت شهرداری ها و استفاده از تجارب جهانی، می توان این چالش ها را به فرصت تبدیل کرد.
اتوبوس گردشگری باید به گزینه ای مطلوب برای تمام گردشگران تبدیل شود
مصطفی نباتی نژاد، رئیس مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر اصفهان با تأکید بر نقش کلیدی حمل ونقل عمومی در توسعه گردشگری شهری به خبرنگار ایمنا اظهار می کند: ارتقای کارکرد و کیفیت خدمات اتوبوس های گردشگری در شهر اصفهان از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی ادامه می دهد: اتوبوس گردشگری باید بیش از پیش با هدف افزایش مطلوبیت و جذابیت برای گردشگران طراحی و ساماندهی شود؛ چه برای گردشگران بومی که در قالب «اصفهان گرد» به بازدید از جاذبه های شهر می پردازند و چه برای مسافران و گردشگرانی که از سایر شهرها اصفهان را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب می کنند.
رئیس مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید می کند: طراحی خط اتوبوس گردشگری باید به گونه ای باشد که تمام گروه های مخاطب از جمله کسانی که وسیله نقلیه شخصی در اختیار دارند یا ندارند، احساس کنند که این سرویس یکی از بهترین گزینه های حمل ونقلی برای بازدید از شهر است.
نباتی نژاد می گوید: این خط باید به عنوان گزینه ای مطلوب در ذهن گردشگر نقش ببندد تا در بررسی انتخاب های حمل ونقل عمومی، اتوبوس گردشگری را در اولویت قرار دهد.
وی با اشاره به اهمیت اتصال خطوط حمل ونقل عمومی به خط اتوبوس گردشگری اضافه می کند: شهروندان و گردشگران باید بتوانند از طریق سایر وسایل حمل ونقل عمومی به آسانی خود را به خط اتوبوس گردشگری برسانند.
رئیس مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می کند: این خط باید به گونه ای طراحی شود که اکثر جاذبه ها و امکانات گردشگری شهر در مسیر آن قرار گرفته و در قالب یک مسیر حلقوی و پیوسته، شهروندان و گردشگران را در سطح شهر جابه جا کند و آن ها را به مقاصد مهم گردشگری برساند.
نباتی نژاد می گوید: برای گردشگران غیربومی نیز باید این امکان فراهم شود که در کوتاه ترین زمان ممکن و با بیشترین سهولت، از محل اقامت خود به خطوط گردشگری متصل شوند؛ چه این اقامتگاه ها در بافت مرکزی شهر باشند یا در نقاط دیگر، تدابیری اندیشیده شود که مسیر اتوبوس گردشگری از نزدیکی محل اقامت آن ها عبور کند.
وی ادامه می دهد: ایده آل آن است که بیشتر هتل ها و اماکن اقامتی در مسیر مستقیم خط گردشگری قرار گیرند تا گردشگر نیازی به تعویض خطوط حمل ونقل نداشته باشد و این موضوع به طرز چشمگیری دسترسی پذیری را برای تمام گردشگران از جمله شهروندان ساکن اصفهان یا مهمانان، افزایش می دهد.
رئیس مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر اصفهان با تاکید بر اهمیت جنبه اقتصادی استفاده از اتوبوس گردشگری تأکید می کند: یکی دیگر از عوامل جذابیت این سرویس باید مزیت های اقتصادی آن باشد؛ به این معنا که اماکن گردشگری از جمله آنکه تحت مدیریت شهرداری، سازمان میراث فرهنگی یا دیگر نهادها باشند، باید برای افرادی که از طریق اتوبوس گردشگری از این اماکن بازدید می کنند، تخفیف هایی قائل شوند.
نباتی نژاد می گوید: این مشوق ها موجب می شود که گردشگر با مقایسه هزینه ها، اتوبوس گردشگری را به عنوان گزینه ای مقرون به صرفه تر انتخاب کند.
وی اضافه می کند: زمانی که گردشگر از اتوبوس گردشگری استفاده می کند، در واقع در زمان صرفه جویی می کند و با آسودگی بیشتری به مقصد می رسد، او دغدغه گم کردن مسیر، پیدا کردن مقصد، یا مواجهه با ازدحام و مشکل جای پارک خودرو را ندارد، همچنین در مقایسه با استفاده از تاکسی یا سرویس های اینترنتی حمل ونقل همچون اسنپ، هزینه کمتری پرداخت می کند.
رئیس مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می کند: اگر در کنار این مزایا، تخفیف هایی نیز برای ورود به اماکن گردشگری و تفریحی در نظر گرفته شود، این خود یک مشوق قوی برای استفاده گسترده از این سیستم حمل ونقلی خواهد بود.
نباتی نژاد می گوید: هدف این طرح آن است که در شهر اصفهان یک حلقه حمل ونقل گردشگری در قالب مسیرهای مرکز پیرامون شکل بگیرد و در حال حاضر، شرکت توسعه گردشگری سپاهان این اقدام را برای دو یا سه مقصد گردشگری خود اجرایی کرده که گامی مثبت در مسیر توسعه گردشگری شهری محسوب می شود.
وی می افزاید: لازم است سایر مناطق و شهرهای اطراف اصفهان نیز که دارای ظرفیت ها و جذابیت های گردشگری هستند، چه تحت مدیریت بخش عمومی و چه در اختیار بخش خصوصی، در این فرایند مشارکت کنند و در قالب کانتر گردشگری حضور فعالی داشته باشند، مشارکت آن ها می تواند در حوزه زیرساخت های حمل ونقلی نیز گسترش یابد تا شبکه ای یکپارچه و منسجم برای خدمات رسانی به گردشگران فراهم شود.
تداوم فعالیت اتوبوس گردشگری در کلان شهر اصفهان تا پایان اردیبهشت
سعید ساکت، معاون حمل ونقل و ترافیک شهردار اصفهان با اشاره به اقدامات اولیه صورت گرفته درباره اجرای طرح اتوبوس گردشگری و تداوم آن به خبرنگار ایمنا می گوید: نوروز سال جاری به دنبال برنامه ریزی معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان درباره اجرای مؤثر طرح اتوبوس گردشگری و برنامه ریزی برای امتداد سطوح خدمتی این ظرفیت در ایام سال، کمیته ویژه این طرح با محوریت معاونت حمل ونقل ترافیک ایجاد شد که فعالیت خود را با آغاز خدمات ستاد تسهیلات سفر شهر اصفهان آغاز کرد.
وی اضافه می کند: اتوبوس گردشگری براساس الگوهای حرکتی مختلف با آغاز سال جدید فعالیت خود را آغاز کرد و به منظور سهولت در خدمت رسانی به مردم و ترویج فرهنگ بهره مندی از این ظرفیت گردشگری به مناسبت هفته نکوداشت تا پایان اردیبهشت تداوم خواهد داشت.
معاون حمل ونقل و ترافیک شهردار اصفهان تاکید می کند: یکی از اقداماتی که در این رابطه انجام شد، هماهنگی بخش های خدمت رسان شهرداری اصفهان در سطوح مختلف برای تأمین ناوگان، طراحی مسیرهای ویژه ترددی، برنامه ریزی برای ارائه خدمات با تخفیف ویژه توسط مجموعه های تفریحی و گردشگری و نظم بخشی به زمان چرخه خدمت این ناوگان در دوره فعالیتی بوده است.
ساکت با بیان اینکه بر همین اساس الگوهای حرکتی مختلف برای اتوبوس گردشگری طراحی شد، می گوید: این پروژه در قالب لوپ گردشگری، مبدأ و مقصد به مجموعه های تفریحی ابرسازه های تفریحی اصفهان و مجموعه های تفریحی ساماندهی ناژوان، دسترسی به صورتی آنتنی به مدهای حمل ونقل عمومی از جمله آنتنی در قالب حمل ونقل ترکیبی و به صورت رفت و برگشتی از مجموعه باغ فدک به طرف میدان امام حسین (ع) به عنوان نقطه متمرکز اماکن تفریحی، گردشگری و آثار تاریخی تعریف و اجرا شد.
وی ادامه می دهد: برای نخستین بار جایگاه دائمی ارائه خدمات اتوبوس گردشگری با ارائه تخفیفات ویژه استفاده از پارکینگ و اماکن تفریحی اصفهان در میدان امام حسین (ع) راه اندازی شد که ظرفیت به کارگیری ۱۲ دستگاه اتوبوس در مجاورت آن قرار داشت.
معاون حمل ونقل و ترافیک شهردار اصفهان خاطرنشان می کند: هم اکنون نیز به مناسبت فرا رسیدن هفته نکوداشت اصفهان درباره امتداد خدمت رسانی به شهروندان و گردشگران با همراهی سازمان ها و شرکت های تخصصی صنعت تفریح و سرگرمی در مجموعه شهرداری اصفهان انجام پذیرفته است.
ساکت با بیان اینکه در این زمینه استقرار جایگاه ارائه خدمات در میدان امام حسین (ع) و به کارگیری ۱۲ دستگاه اتوبوس گردشگری انجام شده است، می گوید: هم اکنون با فرا رسیدن هفته گرامیداشت اصفهان برنامه ریزی های لازم به منظور خدمت رسانی به شهروندان و گردشگران با حضور سازمان ها و شرکت های متولی انجام پذیرفته است.
وی با اشاره تداوم فعالیت اتوبوس گردشگری تا پایان اردیبهشت سال جاری اضافه می کند: در دور جدید فعالیت اتوبوس گردشگری یک خط در مسیر میدان امام حسین (ع) به شهر رویاها و یک لوپ گردشگری در مسیر میدان امام حسین (ع) به اماکن تفریحی و گردشگری سی وسه پل، جلفا، پارک جنگلی ناژوان، صفه، میدان آزادی، تخت فولاد، پل خواجو، باغ گل ها، میدان احمد آباد و میدان امام علی (ع) خدمت رسانی خواهند کرد.
معاون حمل ونقل و ترافیک شهردار اصفهان تاکید می کند: در جلسات هماهنگی که به صورت منظم در حال برگزاری است، مقرر شده فرایند خدمت رسانی اتوبوس گردشگری در سطوح طراحی و استقرار ایستگاه های ویژه بررسی تخصصی درباره آن انجام شود و روند خدمت رسانی این ظرفیت گردشگری اصلاح و بهبود پیدا کند.
ساکت با اشاره به تداوم برگزاری جلسات اتوبوس گردشگری به صورت منظم می گوید: از جمله ظرفیت های جدید در حال پیگیری کنونی درباره اتوبوس گردشگری می توان به اتوبوس های گردشگری و اتوبوس های گردشگری دیگر با عنوان HOP ON HOP OFF اشاره کرد که در تلاشیم تا با شناسایی ظرفیت تولیدکنندگان و واردکنندگان داخلی نسبت به تخصصی کردن ناوگان اتوبوس گردشگری اقدام کنیم.
وی با بیان اینکه براساس مصوبات جلسات هماهنگی، مطالعات و پژوهش های مرتبط در زمینه الگوی موفق اتوبوس گردشگری احصاء و در قالب گام های عملیاتی اجرا شود، ادامه می دهد: برنامه جذب سرمایه گذار به منظور اجرای طرح اتوبوس گردشگری در قالب تأمین ناوگان، ارائه خدمات، طراحی و برنامه ریزی سطوح خدمتی این ظرفیت و پروژه گردشگری با حمل ونقل ویژه و تخصصی در اصفهان پیگیری و فراخوان آن صادر شود.
معاون حمل ونقل و ترافیک شهردار اصفهان تصریح می کند: با قرار گرفتن در آستانه هفته نکوداشت اصفهان در نظر داریم با انجام هماهنگی های لازم اقدام منسجمی از سوی معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری اصفهان ویژه هماهنگی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان درباره اتوبوس گردشگری صورت پذیرفته و بتوانیم با تعامل سازنده از ظرفیت هتل ها و تورهای گردشگری به منظور فرهنگ سازی و زمینه سازی استفاده از این اقدامات تخصصی را فراهم سازیم.
ساکت می گوید: برای اجرای موفق این پروژه نیز از انجام مطالعات و پژوهش های لازم در نمونه های داخلی و خارجی غافل نشده ایم، چرا که معتقدیم می توان با بهره مندی از تجربه سایرین اثربخشی بیشتری را در این خصوص داشته و به دست آوریم.
تداوم فعالیت اتوبوس گردشگری در مسیر ابرسازه های تفریحی اصفهان
سهیل پورکبیریان، مدیرعامل شرکت توسعه مجتمع های سیاحتی، فرهنگی و ورزشی سپاهان شهرداری اصفهان در گفت وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به تداوم فعالیت اتوبوس گردشگری در مسیر ابرسازه های تفریحی اصفهان به خبرنگار ایمنا اظهار می کند: این اقدام مؤثر در راستای توسعه تفریح و گردشگری پیرو تأکیدات مدیریت شهری با همراهی معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان و همکاری همکاران پرتلاش شرکت واحد اتوبوسرانی با آغاز نوروز ۱۴۰۴ وارد مدار بهره برداری شد.
وی ادامه می دهد: هم اکنون با قرار گرفتن در آستانه هفته نکوداشت اصفهان، هماهنگی های لازم به منظور اجرای اتوبوس گردشگری تا پایان اردیبهشت سال جاری با همراهی دستگاه های متولی صورت پذیرفت.
مدیرعامل شرکت توسعه مجتمع های سیاحتی، فرهنگی و ورزشی سپاهان شهرداری اصفهان تاکید می کند: این شرکت با ظرفیت اتوبوس گردشگری در ادامه روزهای یکشنبه تا جمعه با ساعات حرکت ۱۶:۰۰ و ۱۸:۰۰ از مبدا میدان امام حسین (ع) به مقصد شهربازی شهر رویاها و ساعت بازگشت ۲۰:۳۰ از این مجموعه تفریحی در اختیار گردشگران و شهروندان خواهد بود.
پورکبیریان با اشاره به انجام بعضی اقدامات برای افزایش آگاهی رسانی و فرهنگ سازی بهره مندی از اتوبوس گردشگری توسط شهروندان می گوید: به شهروندانی که از این ظرفیت تفریحی استفاده کنند، بلیت تخفیفی اماکن تحت مدیریت این شرکت، تله کابین صفه، تله سیژ ناژوان، شهربازی شهر رویاها و کوه نور صفه ارائه خواهد شد.
وی اضافه می کند: توجه به این نکته ضروری است که با بهره مندی و ترویج اتوبوس گردشگری در کلان شهر اصفهان اتفاقات خوشایندی نظیر کاهش آلایندگی هوا، کاهش ترافیک، سهولت در دسترسی به اماکن گردشگری و سهولت در ارائه خدمات تفریحی به مردم و گردشگران را شاهد خواهیم بود.
به گزارش ایمنا، اتوبوس های گردشگری، تنها وسیله ای برای انتقال گردشگر از نقطه ای به نقطه دیگر نیستند و آن ها خود بخشی از سفر هستند؛ بخشی زنده، پویا، تعاملی و خاطره ساز که با گسترش این شیوه مدرن و خلاقانه از گردشگری، می توان گامی مؤثر در مسیر تجربه محور شدن گردشگری شهری برداشت؛ تجربه ای که نه تنها دیدنی های شهر را معرفی می کند، بلکه روح آن را نیز به گردشگر نشان می دهد.