◄ فردا را خودمان می سازیم/ نگرانی به جای دکتر نیلی از ناخوشی مام وطن

عباس قربانعلی بیک: رهبر معظم انقلاب در دیدار تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی (14021110): ما الان در مسئله سوخت، به معنای واقعی کلمه مشکل داریم. ما کشور تولیدکننده نفت، با این همه منابع زیرزمینی نفتی، بنزین وارد کنیم؟ این معنی دارد؟ معنایش همین است که ما در یک مسئله کلان دچار مشکلیم. مسئله برق همینطور، ... ناترازی در این مسائل، کشور را رنج می دهد.

دکتر مسعود نیلی اقتصاددان ایرانی به عنوان برگزیدۀ هشتمین جشنوارۀ کارآفرینی امین الضرب: آخر چطور ممکن است کشوری تا این اندازه ثروتمند، این گونه فقیر باشد؟ آیا این باورکردنی است که کشوری با رتبه دوم گاز و رتبه چهارم در نفت، نه تنها در تامین انرژی جهانی جایگاهی نداشته باشد بلکه حتی در تامین انرژی مورد نیاز خود نیز دچار استیصال باشد. (تین 268733)

... با خودم می گویم، کشوری که در گاز رتبه دوم جهانی را دارد، حتما می توانسته اقلاً به اندازه نصف همسایه اش قطر، گاز صادر کند. کشوری که دارای رتبه چهارم در برخورداری از ذخایر نفتی است، یقیناً می توانسته به اندازه ۴ میلیون بشکه نفت در روز صادر کند. ما حتماً قادر بوده ایم که با مشارکت تولید کننده های صنعتی معتبر جهانی بزرگ ترین خودروساز و بزرگ ترین سازنده لوازم خانگی و ماشین آلات و تجهیزات در منطقه پیرامونی خود باشیم و بدون تردید ورود حداقل به اندازه نیمی از تعداد گردشگرانی که به ترکیه می روند به ایران تصوری خیالی محسوب نمی شده است. با این محاسبات، ما می توانسته ایم در مجموع، حدود ۳۵۰ میلیارد دلار صادرات و تولید ناخالص داخلی در حدود ۱۲۰۰ میلیارد دلار داشته باشیم. تحقق تورم ۳ درصد و نرخ بیکاری در همین حدود و رشد اقتصادی بیش از ۵% آرزوهایی خیالی تلقی نمی شده است. در چنین اقتصادی، فقر و بیکاری از کشور رخت برمی بست و بی معنی می شد؛ دیگر کودکی زباله گردی نمی کرد؛ آن جوان، کول بری و آموزگار مسافرکشی نمی کرد...

چطور می توان پذیرفت برای کشوری با این حجم عظیم از منابع، دولتی با کسری بودجه مزمن و رو به افزایش، ارایه دهنده خدماتی با کیفیت نازل باشد؟ تعداد قابل توجهی از کشورهای جهان که فاقد هرگونه منابع طبیعی خدادادی بوده اند چگونه توانسته اند تورم های پایدار زیر ۵ درصد و نرخ های بیکاری زیر ۵ درصد و رشدهای اقتصادی بیش از ۵ درصد داشته باشند؟

چرا درحالی که بانک های ما با نرخ های سود در دامنه ۳۰ درصد فعالیت می کنند، بانک های کشورهای دیگر را که با هزینه ناچیز فعالیت های اقتصادی را تامین مالی می کنند مورد نکوهش قرار می دهیم که ربوی هستند! به راستی آیا پاسخی درخور، به این سوالات وجود ندارد؟ آیا سر برآوردن این همه مساله از درون یک کشور، نبود آگاهی نسبت به چرایی بروز این مشکلات و عدم توان ارایه راه حل برای آنهاست؟ در حالی که منابع آبی کشور به سرعت در حال اتمام است، تولید انرژی کشور هیچ تناسبی با مصرف به شدت رو به افزایش آن ندارد و ما را به سرعت به بروز بحران انرژی نزدیک می کند، بودجه دولت به رغم ارایه حداقل خدمات، و میزان نازل سرمایه گذاری، با کسری نگران کننده روبه رو است، صندوق های بازنشستگی ورشکسته هستند، بانک ها از مشکلات عمیق ناترازی و عدم کفایت سرمایه رنج می برند، نظام ارزی کشور به شدت فسادآفرین است، دریغ از یک سوال مسئولانه که چرا این گونه شده ایم؟ وقتی سال ۱۳۹۶ نام این مشکلات را ابرچالش گذاشتم هدفم آن بود که عظمت مشکلات و کفایت آن ها را برای مرگ تدریجی یک کشور که مادر عزیز همه ما محسوب می شود گوشزد کنم. ...

بخش خصوصی، دانشگاهیان و کارشناسان مستقل، باید به جد به مرگ تدریجی این مادر بیندیشند ... یک یک ما برای اهمال و بی مسئولیتی احتمالی در قبال این فردای نگران کننده، مورد سوال آیندگانی قرار خواهیم گرفت که اکنون هیچ توان و اختیاری در ساختن فردای خود ندارند. ما البته چاره ای جز تلاش برای ساختن آینده نداریم. فردا همانی خواهد بود که خودمان می سازیم.

دغدغه استاد نیلی وظیفه ای برای همه ما تعیین می کند تا مهمترین خونریزی داخلی و پارادایم غلط که این مادر و فرزندانش را به رنجی جانکاه مبتلا کرده بیابیم، بررسی های قبلی نشان می دهد که مهمترین پارادایم خطا در اقتصاد ما الگوی تملک گران و بهره برداری ارزان است که تبلور آن را در سوخت ارزان و خودرو گران می توان دید (تین 265403) که مکررا در یادداشت های گذشته تشریح شده و به نظر می رسد با اصلاح آن تقریبا تمامی عوارض اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ... وطن عزیز رفع خواهد شد.