◄ اولویت های وزارت راه و شهرسازی در بخش زمین و مسکن

رهبر معظم انقلاب در نوزدهمین روز ماه مبارک رمضان، مورخ 12/2/400 فرمودند: امروز بخش مهمی از درآمد کارگران صرف اجاره ی مسکن می شود؛ برای مسکن کارگران باید فکر اساسی کرد. البته من شنیدم که امسال مجلس شورای اسلامی این را در بودجه گنجانده اند که اگر چنانچه ان شاءالله همین جور باشد و بخوبی عمل بشود و تحقق پیدا کند، کمک بزرگی است.

محمد اسمعیل علیخانی (تین 233008): در زیر بخش مسکن و شهرسازی، نظر به اهمیت موضوع قبل از ورود به امور مسکن ضروری است یادآور شویم که وضعیت این بخش در چند دهه گذشته مطلقاً تابع برنامه ریزی و هدفمند نبوده و به طور جدی تحت تاثیر بازار آشفته اداره شده و البته تابع محض بهای زمین بوده که خود از پارامترهای نا ایمن و تزلزل آفرین می باشد. 

در مهر ماه سال 57 بهای هر سکه طلا 300  تومان، بهای هر دلار آمریکا 7.5 تومان، بهای هر متر مربع زمین در مناطق خوب مسکونی تهران حداکثر 1000 تومان، بهای هر متر مربع آپارتمان در مناطق میانی تهران حدود 1500تومان و دستمزد یک روز کارگر موقت ساختمانی50 تومان بود. به عبارت دیگر یک کارگر ساده با دستمزد 6 روز خود می توانست یک سکه طلا و یا؛ با دستمزد یک روز خود حدود 7 دلار آمریکا؛ و یا با  دستمزد 20 روز خود یک مترمربع زمین در مناطق شمالی تهران بخرد.

در سال 1400، دستمزد روزانه کارگر ساده موقت به حدود 150.000 تومان، بهای سکه طلا به 10.000.000 تومان، بهای هردلار 22,000 تومان و بهای هر متر مربع زمین مسکونی در مناطق برخودار شمال تهران 150,000,000 تومان، بهای هر متر مربع آپارتمان در مناطق میانی تهران حدود 30,000,000 تومان رسیده است. یعنی کارگر ساده می تواند: با دستمزد ۶۶ روز خود یک سکه طلا؛ و یا با دستمزد یک روز خودحدود همان 7 دلار آمریکا؛ و یا با دستمزد 1000روز یک مترمربع زمین بخرد.

 صرف نظر از ترقی بهای دلار، طلا، شانس خانه دار شدن که خیر ولی آپارتمان نشینی طبقات پایین و کم درآمد به یک ششم تا یک هفتم تنزل پیدا کرده که عامل اصلی آن ترقی ناباورانه بهای زمین بوده و اقتصاد کشور از آن صدمه دیده است.  

افزایش بهای زمین شهری ناشی از توسعه زیربناهای ضروری، احداث معابر شامل خیابان ها، بلوارها، بزرگراه ها و آزادراه ها، مترو، تامین آب، برق، گاز، ورزشگاه ها، بیمارستان ها، پارک ها، مراکز انتظامی و مانند اینهاست که از محل عوارض پرداختی مردم، بودجه عمرانی کمک های دولتی تهیه و اجرا شده است ولی همه منافع آن نصیب زمین داران  بزرگ و یا زمین بازان شده است و ... یکی از راهکارها: اعطای زمین رایگان برای احداث آپارتمان های کم جا و ارزان قیمت برای جوانان متاهل و در مناطق شهری از یک سو و طبقات کم درآمد متاهل بیشتر در مناطق روستایی و یا حومه شهری از سوی دیگر باشد. (27 تیر 1400).

سال 66 به پیشنهاد یکی از دوستان نزدیک در یک حرکت گروهی برای خرید زمین و احداث ساختمان مشارکت کردیم. ایشان زمینی را در بلوار فردوس غربی و خیابان بهار شمالی به مساحت 1000 متر به مبلغ 2 میلیون و 200 هزارتومان با مشارکت 10 نفر از معلمان منطقه 10 خریداری کردند و سهم هر نفر 100متر زمین به ارزش 200 هزارتومان شد (تین 192095، 29 تیر 98).

سال 91 (25 سال بعد) با اصرار مکرر مالکان برای تخریب و نوسازی این مجموعه با مشارکت یکی از سازندگان مجرب در حالی اقدام کردیم که ساختمان کاملاً در شرایط خوب قرار داشت. برای مشارکت باید ارزش آورده ما تعیین می شد تا بتوان سهم طرفین را تعیین کرد که با ارزیابی مجدد زمین 900 متری ارزش آن 4 میلیارد تومان تعیین و توافق شد (یعنی 2000 برابر).

شاخص سال 66 بانک مرکزی برابر 0.597و شاخص سال 91 برابر 52.6 بوده است یعنی نسبت 88.2 برابر. در همین ایام به تغییرات حقوق پایه مدیر کل در سال 66 برابر 12430 تومان بوده که در سال 91 به 1370000 تومان رسید (110 برابر).  

مدت زمان تهیه پول خرید سهم زمین 100 متری در این منطقه برای یک مدیرکل راه آهن با فرض پس انداز 100% و بدون کسر هزینه زندگی در سال 66 به 16 ماه یعنی کمتر از دو سال و در سال 91 به 292 ماه یعنی بیش از 24 سال می رسد.

وزارت راه و شهرسازی با آسیب شناسی مشکل مسکن میتواند سهم مسکن و خسارات سنگین آن را در اقتصاد کشور کاهش دهد بویژه با تهیه لایحه اخذ مالیات از واحدها و ویلاهای لوکس (چند برابر ارزش متوسط کشوری) و خانه دوم و ... (تین 180337).

عباس قربانعلی بیک