صنعت خودرو بدون متولی و برنامه رها شده| قیمت گذاری دستوری مانع خصوصی سازی دو خودروساز بزرگ

* باتوجه به افزایش قیمت خودروهای آبی پوشان و نارنجی پوشان جاده مخصوص، آیا می توان به خصوصی سازی صنعت خودرو در دولت چهاردهم امیدوار بود؟

در حقیقت نباید خصوصی سازی دو تولیدکننده بزرگ خودرو را از روی اصلاح قیمت ها تحلیل کرد. در دولت سیزدهم شاهد افزایش قیمت پس از چند ماه تاخیر بودیم. با توجه به زیان انباشت روزافزون ایران خودرو و سایپا، باید اصلاح قیمت محصولات این دو تولیدکننده انجام می شد؛ قطعا «سید محمد اتابک» وزیر صمت می داند که در شرایط فعلی و با توجه به زیان انباشت سنگین هر دو خودروساز، ارزش سهام آن ها کاهش و خصوصی سازی منطقی نخواهد بود.

* در شرایط فعلی که زیان هر دو خودروساز بزرگ روبه رشد است، دولت باید پیش از واگذاری این بنگاه های اقتصادی به بخش خصوصی چه اقدامی انجام دهد؟

زیان انباشت ناشی از نظام قیمت گذاری ایجاد شده است، ایران خودرو و سایپا منابع ملی کشور هستند و پیش از خصوصی سازی باید مشکلات آن ها حل و سپس به سوددهی همراه با تولید براساس ظرفیت برسند. تا زمانی که ارزش سهام ایران خودرو و سایپا حقیقی نشود، خصوصی سازی به معنای واقعی انجام نخواهد شد. البته باید یادآور شد که تا کنون شخص یا گروهی برای این موضوع اعلام آمادگی نکرده است.

* علاوه بر زیان انباشته، ایران خودرو و سایپا اکنون چه چالش های دیگری در مسیر سوددهی دارند؟

متاسفانه صنعت خودرو در دولت چهاردهم بدون متولی و برنامه است؛ در گذشته برنامه ای به نام چشم انداز ۱۴۰۴ تدوین شد که این برنامه هرگز در جاده مخصوص به مرحله اجرا نرسید. اکنون گروه صنعتی ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا با ۵۰ درصد ظرفیت واقعی خود فعالیت دارند. تا زمانی که دولت چهاردهم این شرایط را ساماندهی نکرده و روند مثبتی از خودروسازان ایجاد نشود، نباید مبحث خصوصی سازی طرح شود.

* دولت چهاردهم با اصلاح ۳۰ درصدی قیمت ها ظاهرا برنامه کاهش زیان ایران خودرو و سایپا را دنبال می کند، به نظر شما این امر محقق خواهد شد؟

زیان انباشت هر دو خودروساز بزرگ با اصلاح نظام عرضه و تقاضا در بازار طی سه سال اصلاح می شود. براساس قانون، دولت باید این زیان را به خودروسازان پرداخت کند. زیرا در قانون اشاره شده که اگر دولت به کالایی قیمت تکلیف کند، باید تفاوت نرخ آن با کسر هزینه تولید به علاوه سود را به تولیدکننده پرداخت کند. تاکنون هیچ دولتی چنین اقدامی در کشور انجام نداده است.

با در نظر داشتن روند تورم پیوسته در کشور و عدم ثبات نرخ ارز، رشد ۳۰ درصدی قیمت خودروها تاثیر چندانی در کاهش جدی زیان انباشت ایران خودرو و سایپا ندارد. البته در شرایطی که اصلاح قیمت ها متناسب با تورم کشور انجام شود، می توان انتظار سوددهی صنعت خودرو و کاهش زیان انباشته را داشت. با اصلاح قیمتی که اخیرا انجام شد، ایران خودرو و سایپا می توانند بخش بسیار اندک از زیان خود را جبران کنند. معمولا این خودروسازان با تجدید ارزیابی سرمایه و فروش دارایی ها از جیب سهامداران اقدام به پوشش زیان می کنند. باید اعلام کنم که سهامداران ایران خودرو و سایپا طی چند سال اخیر سودی نداشتند.

* گفته می شود که تاخیر ۱۸ ماهه در اصلاح قیمت خودروها صورت گرفته است. به نظر شما، هر دو خودروساز بزرگ در این شرایط چه مقدار سود را از دست دادند؟

گروه صنعتی ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا طی ۱۸ ماه اخیر حدود یک و نیم میلیون دستگاه خودرو تولید کردند. اگر فرض کنیم این دو خودروساز از هر دستگاه خودرو ۱۰۰ میلیون تومان سود کسب می کردند، ۱۵۰ هزار میلیارد تومان سود را از دست دادند. از همین رو باید به وزارت صمت توصیه کرد که اگر سالانه حداقل دو بار قیمت خودرو اصلاح نشود، سوددهی، کاهش زیان، افزایش ارزش سهام و رشد تولید محقق نخواهد شد.