◄ بازار در انحصار لاشه ها

شاید هیچ کس فکرش ر ا نمی کرد روزی بازار خودروهای فرسوده به این اندازه داغ شود آن هم نه برای خارج کردن آنها از چرخه مصرف بلکه برای بازگرداندن این خودروهای اقساطی به بازار.هر چه ما تولیدات خودروهای داخلی را در طی سال های اخیر افزایش داده و مانع ورود خودروهای وارداتی شده ایم به همان اندازه روی آرودن مردم به خودروهای فرسوده بیشتر شده است.

درواقع افزایش قیمت محصولات داخلی آن هم در شرایطی که با استاندارهای جهانی فاصله زیادی دارند مردم را به سوی استفاده مجدد و تعمیر خودروهای فرسوده و از کارافتاده سوق داده است، به گونه ای که حالا بازار خرید و فروش این محصولات فرسوده داغ تر از بازار تولیدات داخلی است.

با افزایش قیمت دلار و همچنین تحریم ها و ممنوعیت ورود کالاهای خارجی در طی این سال ها باعث روی آوری مردم به کالاهای دست دوم و کهنه از لوازم خانگی گرفته تا پوشاک شده است. اما ماجرا فقط به اینجا ختم نمی شود و حالا می بینیم این افزایش قیمت ها و فشار اقتصادی به دیگر حوزه ها نیز آسیب زده است و در صنعت خودروسازی هم که یکی از صنایع مهم کشور محسوب می شود شاهد این امر هستیم. اگر تا پیش از این در بازار قطعات یدکی خودرو بواسطه کمبود و افزایش قیمت شاهد تعمیر و استفاده از قطعات غیراستاندارد بودیم اما حالا فشارها باعث شده که این بار خود خودرو نیز از بازار اسقاطی ها خریداری شود نه فقط قطعات یدکی آن. به این صورت که مردم خودروهای اسقاطی خارجی نیازمند تعمیر را به محصولات داخلی ترجیح دهند و حالا بازار خرید و فروش خودروهای فرسوده داغ تر از خودروهای نو است.

شاید در طی روزهای گذشته که بازار خودرو با نوسانات زیادی مواجه شد و کاهش قیمت ها در اکثر محصولات خودروسازان داخلی رخ داد این انتظار می رفت تا حدودی تعادل بین عرضه کنندگان و متقاضیان حفظ شود. اما این امر نه تنها انتفاق نیافتاد و خرید و فروشی انجام نشد بلکه بازار خودروهای فرسوده و تصادفی برعکش داغ تر شد. بازاری که به گزارش تجارت نیوز، لاشه خوردرو خارجی در آن گران‌تر از خودرو صفر داخلی خرید و فروش می‌شود. خریداران هم می‌گویند نو کردن لاشه یک خودرو از کار افتاده به صرفه‌تر از خرید نو همان خودروست. در این گزارش آمده است که لاشه خودروهای خارجی با قیمت خودروهای ایرانی صفر برابر و حتی بیشتر هم خرید و فروش می‌شود. برای مثال لاشه ماکسیما مدل 82 را با قیمت 130 میلیون تومان می‌فروشند یا سانتافه 2009 را 320 میلیون تومان می‌فروشند. البته این قیمت‌ها بستگی به وضعیت خودرو هم دارد و می‌تواند گران‌تر باشد.

*بازگشت پر خطر خودروهای فرسوده

اما چه خطراتی با ورود خودروهای اقساطی ها به بازار محیط زیست و حمل و نقل ما را تهدید می کند؟ در‌حالی‌که خودروهای فرسوده نقشی مهم و اساسی در آلودگی هوا و هدررفت سوخت دارند و همچنین از ایمنی لازم نیز برخوردار نیستند، می توان به خطراتی که این لاشه ها جامعه را تهدید می کند پی برد. با در نظر گرفتن مصرف بیش از حد سوخت توسط این خودروها به علت فرسودگی، وضعیت آلودگی هوا در کلان شهرها نگران کننده خواهد بود.

درواقع تردد ثابت شده که فرسوده‌ها چندین برابر غیر فرسوده‌ها آلاینده‌اند و این موضوع به ویژه در روزهای سرد سال بیشتر به چشم می‌آید. در کنار این موضوع، روزانه چند میلیون لیتر سوخت توسط فرسوده‌ها هدر می‌رود. در نهایت اما ایمنی خودروهای فرسوده نیز پایین است و بنابراین نمی‌توان نقش آنها را در تصادفات و سوانح جاده‌ای انکار کرد.

بنابراین آنچه که باید مدنظر تصمیم گیرندگان باشد نه تنها تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار خودرو است و البته کاهش قیمت ها با توجه به نیاز مردم، حجم آسیب حضور این فرسوده ها در بین مصرف کنندگان به محیط زیست و امنیت جان مردم در زمانی که چاره ای جز روی آوردن به این کالاها را ندارند. متاسفانه صنعت خودرو در ایران سال هاست که با بن بست جدی مواجه شده است اما تا به حال بواسطه انحصار آن در دست چندتولید کننده دولتی، وجود رانت و فساد، جلوگیری از ورد بخش خصوصی به این صنعت و موانع موجود بر سرراه خصوصی سازی کردن آن، ممنوعیت واردات در کنار تورم و تحریم این صنعت نتوانسته زیر بار مشکلات کمر راست کند.