بنزین تولید شده در ایران استاندارد است؛به اندازه یک کشور ۳۰۰ میلیونی مصرف بنزین داریم

از همین رو، بد مصرفی انرژی در همه اشکال سوخت در کشور وجود دارد و از گاز گرفته تا سوخت های مایع مصرفی بیش از میانگین جهانی داریم.

تا آنجا که «مداح مروج»، عضو هیئت مدیره و مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران گفته که در کشور ۸۵ میلیونی به اندازه یک کشور ۳۰۰ میلیون نفری مصرف بنزین داریم.

وی البته با تایید استاندارد بنزین تولیدی در کشور، تاکید دارد که مصرف بالا باعث ایجاد مشکل شده است.

مشروح این گفت و گو را در ادامه می خوانید.

وزرات نفت به عنوان یکی از دستگاه هایی که در اجرای قانون پاک نقش داشته، به گفته سازمان محیط زیست، دستگاهی است که این قانون را به درستی اجرا نکرده، نظر شما در این باره چیست؟

کم لطفی است که اگر بگوییم سازمان حفاظت محیط زیست معتقد است که وزارت نفت در زمینه اجرای قانون هوای پاک یا کیفی سازی، خوب عمل نکرده یا از برنامه عقب است؛ این حرف کاملاً اشتباه است.

وزارت نفت و شرکت پالایش فرآورده های نفتی، یکی از مؤثرترین و پرکارترین وزارتخانه های کشور است زیرا در ۲۰ سال گذشته، بیش از میلیاردها هزینه کرده است. ما پالایشگاه اراک را در سال ۷۲ به بهره برداری رساندیم، پالایشگاه بندرعباس را در سال ۷۶ و پالایشگاه خلیج فارس را در سال ۹۶ بهره برداری کردیم و تنها از این سه پالایشگاه، محصولات بسیار زیادی با استانداردهای روز دنیا ایجاد کردیم و در کنار این ها، پالایشگاه های قدیمی ای مثل پالایشگاه آبادان، تبریز، شیراز، تهران و اصفهان را داریم که مربوط به سال های قبل هستند اما آنقدر طرح اجرا کردند که امروز در پالایشگاه تهران، بنزین با استاندارد روز دنیا تولید می شود و اگرچه ممکن است به لحاظ اکتانی انحراف داشته باشد.

همچنین گرید بنزین پالایشگاه تبریز یورو ۵ است، اکتانش ۹۱ است و دیگر شاخص های کیفی سازی اش، مطابق استانداردهای یورو۵ است.

مهمترین اقداماتی که وزارت نفت برای اجرای قانون هوای پاک انجام داده چیست؟

وزارت نفت، شرکت پالایش و پخش را متعهد کرده که تا سه سال، همه فرآورده های تولیدی اش را مطابق استاندارد ملی وارد بازار کند. استاندارد ملی در سال ۸۳-۸۴ وضع شده، زمانی که خیلی از طرح های ما کیفی سازی و اجرا نشده است.

استاندارد ملی، مشابه استاندارد یورو۴ است. آن زمان نه زیرساخت ما را مطالعه کردند و نه بررسی کردند که ما این ظرفیت را داریم یا نه؛ شرایط کشور در این سال ها به واسطه تحریم، به گونه ای پیش رفت که ما بسیاری از طرح ها را نتوانستیم پیش ببریم، البته این به معنای اجرا نکردن طرح نیست بلکه ما طرح ها را اجرا کردیم اما به دلیل عدم تعامل با دنیا و شرکت هایی که دارای تجهیزات فنی بالایی هستند، از برنامه عقب ماندیم.

اما با همه این شرایط، ما کار را تعطیل نکردیم، اکنون و در همین شرایط سخت، بنزین پالایشگاه تبریز مطابق استاندارد جهانی است و نفت و بنزین آن استاندارد است. پالایشگاه نفت و گاز اصفهان یک واحد تصفیه نفت و گازش را به سرویس آورد و اکنون روزانه ۱۶ میلیون نفت و گاز یورو۵ وارد بازار می کند.

پس قبول دارید که یک جاهایی ضعف وجود دارد؟

گاهی ضعف از جانب ماست و گاهی ضعف به دلیل شرایطی است که از بیرون بر کشور تحمیل می شود، با این حال ما بیکار ننشستیم. به عنوان مثال پالایشگاه آبادان پیش از انقلاب با ۶۰۰هزار بشکه در روز کار می کرده اما به واسطه جنگ تحمیلی، همه این واحدها تخریب شده، با این حال نیروهای داخلی ما توانستند این واحدها را از نو بسازند و بازار را ایجاد کنند؛ به گونه ای که ما تا چند ماه گذشته، ظرفیت پایدار این پالایشگاه ۳۶۰ هزار بشکه در روز بود و در یک ماه گذشته، با تکیه بر توانایی خود واحد سرویس شده و یک واحد جدید به بازار آمده که به این وسیله می توانیم ظرفیت پالایشگاه را عملاً تا ۵۴۰هزار بشکه هم بالا ببریم اما به دلیل یک سری محدودیت هایی که در نفت خام داریم امروز پالایشگاه با ۴۴۰هزار بشکه کار می کند.

مسئولین محیط زیست اعلام کردند سوختی که در تهران توزیع می شود با سوختی که اطراف تهران توزیع می شود، متفاوت است و خیلی از این آلایندگی ها به دلیل ماشین هایی است که اطراف تهران سوخت گیری می کنند. آیا این تفاوت کیفیت وجود دارد؟ نظر شما درباره سخن سازمان محیط زیست در این باره چیست؟

سازمان محیط زیست کم لطفی کرده است؛ ما گریدهای مختلفی را متناسب با توانمندی خودمان تولید می کنیم. ما از نظر عدد اکتان بنزین ۸۷، بنزین ۹۱ و بنزین ۹۵ را تولید می کنیم. این بنزین ها به لحاظ عدد اکتان، با هم متفاوت هستند اما به لحاظ دیگر مشخصات با هم فرقی ندارند همچنین در همه بنزین های تولیدی، آروماتیک کمتر از ۳۵ درصد حجمی است، الفین کمتر از ۱۸ درصد و گوگرد عموماً کمتر از ۵۰ است اما بنزینی که در پالایشگاه تبریز یا اصفهان تولید می شود چون یورو۵ است دارای اکتان ۹۱ و گوگردش زیر ۱۰ پی پی ام است اما دیگر فاکتورها کاملاً مشابه دیگران است.

برعکس پالایشگاه اراک، بندرعباس یا پالایشگاه خلیج فارس، بنزین یورو ۴ تولید می کنند که میزان گوگرد آن ها حداکثر ۵۰ پی پی ام است و دیگر فاکتورها مانند بقیه بنزین های تولیدی است اما واحدهایی که بنزین معمولی تولید می کنند اکتانشان ۸۷ است و در مجموع بنزین تولیدی با گوگرد بالاتر از ۷۰ پی پی ام نداریم.

پالایشگاهی مثل پالایشگاه اراک، دو واحد سی سی آر دارد که ۴ گرید بنزین تولید می کند اما به عنوان مثال در پالایشگاهی مانند آبادان، دو الگوی فرآیندی دخالت دارد که با هم ترکیب می شوند.

آیا تفاوتی بین بنزینی که در تهران و اطراف آن توزیع می شود وجود دارد؟

به لحاظ عدد اکتان بله اما به لحاظ شاخص های دیگر نه. ما وظیفه داریم بنزینی که در کلان شهرهایی مثل تهران، اصفهان، مشهد، اراک و یا البرز توزیع می کنیم؛ دارای استاندارد یورو۴ باشد. تهران روزانه ۱۲ میلیون لیتر مصرف دارد و بنزینی که توزیع می کنیم بر مبنای استاندارد یورو۴ است. اما در شهرهای اطراف اینگونه نیست به این دلیل که توان تولید بنزین یورو ۴ ما روزانه ۷۵ میلیون لیتر است و در بند قانون تدوین شده، مادامی که مصرف بنزین مدیریت شود در سقف ۸۵ میلیون لیتر، ما موظفیم ۹۰ درصد بنزین مصرفی را بر مبنای استاندارد، تولید و توزیع کنیم اما این در حالی است که امروز سقف مصرف ما ۱۰۵ است.

شما می گویید در کلان شهرها بنزین استاندارد توزیع می شود ولی دستگاه های ناظر می گویند که استاندارد نیست در این صورت دلیل آلودگی از نظر شما چیست؟

مصرف انرژی در ایران سه برابر دنیاست. یک کشور ۸۵ میلیونی معادل یک کشور ۲۸۰ تا ۳۰۰ میلیونی مصرف دارد. پس وقتی مصرف، سه برابر شود، خود یک عامل آلودگی هوا است. اینجا نقش کیفیت سوخت ملاک نیست بلکه ذات سوختن مهم است. ما سوخت فسیلی، یعنی هیدروکربن مصرف می کنیم که سبک ترین آن متان است. ۳۵ درصد بنزین ترکیبات آروماتیکی است پس اتم های کربن دارد که وقتی می سوزند تولید دی اکسید کربن می کنند.

پس معتقدید که بنزین استاندارد است؟

بنزین در کشور ما مطابق استاندارد، تولید و توزیع می شود اما از آنجا که زیرساخت های حمل و نقل شهری ضعیف است؛ خودروهایی که در کشور تردد می کنند عموماً پر مصرف هستند و صدی ۱۰ تا ۱۲ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر پیمایش مصرف دارند. خودروها در ایران اغلب بنزینی هستند و خودروهای هیبریدی و دوگانه سوز سهم بسیار پایینی دارند عموماً هم سیستم ها انژکتوری است و در کنار همه این ها، مصرف بالاست.

همچنین سیستم حمل و نقل عمومی ضعیف است؛ بنابراین وقتی خود را با کشوری مانند ژاپن مقایسه می کنیم، باید این نکته را در نظر بگیریم که آنها دارای شبکه پیشرفته ای از سیستم حمل و نقل زیرزمینی هستند.

پس هرگونه ادعایی در مورد استاندارد نبودن بنزین را تکذیب می کنید؟

گزارش های دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه تهران در این باره وجود دارد. در سال گذشته این ۲ دانشگاه با حضور سازمان هایی همچون سازمان صمت، بازرسی کل کشور، قوه قضاییه و پلیس راهور گزارشی ارائه دادند که نشان می داد مشکل آلودگی هوا کیفیت سوخت نیست و مشکل جای دیگری است. اگر کشور به شکل متوازن به سمت توسعه حرکت کند، این مشکلات حل خواهند شد.