اخذ مالیات مورد تایید ۶ کاندید ریاست جمهوری

شیوه مالیات ستانی همواره مورد توجه آحاد جامعه قرار دارد زیرا بخشی از درآمد آنها را در شرایط تورمی امروز کاهش می دهد. اینکه مالیات چگونه و از چه قشری اخذ شود تا به عدالت نزدیک تر باشد، ظرافت هایی دارد که در نگاه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری باید آن را جستجو کرد.

به گزارش تین نیوز به نقل از اقتصادآنلاین، از ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم، روند مالیات ستانی در بودجه های سنواتی روند رو به رشدی داشته است. هر سال درآمدهای مالیاتی دولت در لایحه بودجه افزایش یافته و گزارش مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد این روند در بودجه ۱۴۰۳ هم دنبال خواهد شد. بازوی پژوهشی مجلس در گزارشی با عنوان «بررسی بخش دوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور (۴): درآمدهای مالیاتی» اعلام کرده است که مجموع درآمدهای مالیاتی در بودجه امسال با میزان ۱۲۹۰ هزار میلیارد تومان نسبت به عملکرد سال گذشته ۴۴ درصد افزایش یافته است. مالیات بر درآمدها در سال جدید ۱۹۰ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده که نسبت به عملکرد سال ۱۴۰۲، ۳۴ درصد افزایش داشته است. مالیات مشاغل که ۴۲ درصد از مالیات بر درآمدها را تشکیل می دهد، در سال پیش رو ۵۵ درصد رشد خواهد داشت. مالیات بر حقوق کارکنان در مجموع نزدیک به ۵۲ درصد از مالیات بر درآمدها را پوشش می دهد که نسبت به عملکرد سال گذشته، به طور میانگین ۲۰ درصد صعود داشته است.

بر اساس مصوبات مجلس هم قرار است در طول برنامه هفتم نرخ ۱۰ درصدی مالیات به تولید ناخالص داخلی محقق شود که آمارها نشان می دهد در حال حاضر نیمی از این رقم نیز محقق نشده است.

با این وجود، روند تصاعدی اخذ مالیات نگرانی هایی را در بین فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. اواخر سال گذشته در کشاکش بحث درباره تصویب لایحه بودجه، آرمان خالقی نایب رئیس کمیسیون مالیات اتاق بازرگانی ایران با ابراز نگرانی از افزایش قابل توجه مالیات افراد خوش حساب مالیاتی بیان کرد: بخش تولید شناسنامه دار و برای سازمان امور مالیاتی شناخته شده بوده و مالیاتش بر مبنای عملکرد است؛ بنابراین رصد فعالیت هایش شدنی است و تنها جای نگرانی آن است که دولت برای افزایش درآمد مالیاتی به سمت مؤدیان شناخته شده رفته و میزان مالیات آنها را به نحوی افزایش دهد که موجب دردسر برای آنها شود.

وی با بیان اینکه ۱۱۲۲ همت درآمد مالیاتی در بودجه ۱۴۰۳ دیده شده است، افزود: سال ۱۴۰۲ رقم مالیات پیش بینی شده ۷۵۰ همت بوده و سال ۱۴۰۱ نیز این رقم ۵۱۰ همت بوده است.

مالیات ستانی که شیوه ای برای کسب درآمد پایدار دولت در نظر گرفته می شود، اگر درست اجرایی نشود می تواند زمینه از دست رفتن شیرازه تولید و فشار بر سفره مردم را فراهم کند. حال این پرسش مطرح است که با وجود برنامه های بالادستی و تاکید بر افزایش درآمدزایی از مسیر مالیات گزینه های انتخابات ریاست جمهوری برای ایجاد عدالت در جامعه چه چیست؟ آیا آنها به ظرافت های این حوزه توجه دارند؟

مالیات از طبقه ای اخذ شود که پول کلان دارند

مسعود پزشکیان یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری درباره مالیات ستانی گفت: کسانی که از مالیات فرار می کنند، کارمند و کارگر نیستند. این افراد قبل از اینکه حقوقشان را بدهند، مالیاتش را بر می دارند.

پزشکیان افزود: کسی که ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان حقوق می گیرد، نباید از او مالیات بگیرند. اکنون خط فقر زیر ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان است. از کارمندی که ۱۰ میلیون تومان حقوق می گیرد، مالیات دریافت می شود و وقتی این رقم به ۱۵ میلیون تومان می رسد نرخ مالیاتش را هم به تدریج تصاعدی کرده ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد مالیات از او می گیریم.

وی تاکید کرد: با این پول هایی که به این افراد می دهیم، نمی توانند خانه اجاره کنند حالا ما مالیات را هم به آنها اضافه کنیم. هدف از شفافیت داده ها، کسانی است که دلالی می کنند، قاچاق می کنند، درآمدهای کلانی دارند و مالیات هم نمی دهند. ما باید بتوانیم از آنها مالیات اخذ کنیم. نباید از کارمندان ما و کسانی که سقف حقوقشان پایین است، مالیات بگیریم.

وی تاکید کرد: در دنیا یک زندگی معمولی را برای همه تامین می کنند. اگر درآمد از یک زندگی معمولی بالاتر رفت، بسته به درصدی که حقوق افزایش یافته، از افراد مالیات می گیرند.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: در کشور ما با این مالیات ها قبل از اینکه حقوق پرسنل را بدهند -که با آن نمی توانند زندگی کنند- یک مالیاتی هم از آن کسر کرده اند اما خیلی از این آدم هایی که پول های کلان در می آورند و در جاهای مختلف پولشویی می کنند؛ هیچ وقت مالیات نمی دهند.

وی یادآور شد: اگر می خواهیم درآمد مالیاتی را افزایش دهیم، باید از طبقه ای مالیات را اصلاح کنیم که پول های کلان دارند و از مالیات فرار می کنند نه از کسانی که اکنون درآمد مناسب ندارند.

پزشکیان بیان کرد: این یک قاعده علمی است. ما بایدکاری کنیم که مردم بتوانند زندگی کنند و دغدغه اینکه فردا کرایه خانه به چه شکلی بدهند و نان خود را چطور پیدا کنند، یا یک زندگی معمولی چگونه باید داشته باشند، وجود نداشته باشد. باید از هرچیزی که آرامش مردم را به هم می زند، اجتناب کنیم.

مالیات به مردم فشار نمی آورد

سعید جلیلی دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری در برنامه گفتگوی ویژه خبری بیان کرد: این گونه القا می شود که مالیات سیاستی برای کسب درآمد است. مالیات منبع درآمد هم می تواند باشد، اما مهمتر از آن ابزاری برای سیاستگذاری و برای شکل دادن به عدالت است. بسیاری از سیاستگذاری ها را می توان با مالیات شکل داد.

به گفته وی، در یک نگاه کامل، می توان از ابراز مالیات در سیاست، حمایت از تولید کننده و مقابله با واردات غیر ضرور استفاده کرد. مالیات ارزشمند است و به بازار نظم می دهد تا به اهداف دست یابیم.

جلیلی گفت: هنگامی که بحث مالیات می شود بعضی ها می گویند به مردم فشار می آید؛ اینطور نیست. اگر در بحث مالیات درست سیاست گذاری شود، عدالت برقرار می شود.

وی توضیح داد: مالیات فشار را از مردم کم می کند و می بینیم کسانی با درآمد کم مالیات می دهند اما افرادی با حقوق و درآمد نجومی مالیات نمی دهند، باید با سیاست درست مالیاتی سازکاری داشته باشید تا مانع از فرار مالیاتی شود.

وی ادامه داد: دولت مقتدر آن است که کسانی که وارد درآمدهای صوری می شوند و درآمدهای بالایی دارند، مالیات پرداخت کنند.

جلیلی گفت: مبحثی که در برنامه هفتم آمده بحث دقیقی است؛ درآمدهای مالیاتی باید ۱۰ درصد از تولید ناخاص شود. متوسط آن در کشورهای دیگر حتی ۱۴ درصد است که در اینجا ۱۰ درصد مطرح شده است.

مالیات درآمدهای اتفاقی چه شد؟

جلیلی در حالی از مالیات ستانی دفاع می کند که بر اساس قوانین موجود، خودش مشمول پرداخت مالیات درآمدهای اتفاقی است اما تاکنون در این رابطه شفاف سازی نشده است. وی به دنبال جمع آوری کمک مردمی برای راه اندازی ستادش است و طبق اعلام این نامزد انتخابات ریاست جمهوری ظرف ۲۴ ساعت بیش از دو هزار و ۳۰۰ واریزی به مبلغ یک میلیارد و ۱۲۸ میلیون تومان به شماره حساب اعلام شده واریز شده است که قطعا در حال حاضر این رقم افزایش هم یافته است. از آنجا که قانونی برای دریافت مالیات از درآمدهای اتفاقی وجود دارد و این نامزد انتخابات ریاست جمهوری مشغول جمع آوری کمک مردمی است، آیا مالیات این درآمد اتفاقی را پرداخت کرده است؟

اگرچه از جزئیات پرداخت ها اطلاعات دقیقی در دسترس نیست اما طبق قوانین مبارزه با پولشویی هرگونه پرداخت بالای ۱۵ میلیون تومان باید از طریق تکمیل فرم های مربوطه در بانک انجام شود و علت دقیق نقل و انتقال پول مشخص شود. آیا کمک کنندگان به ستاد جلیلی این فرم ها را تکمیل کرده اند؟

تاکید بر اخذ مالیات بر کل درآمد

سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی نیز در گفتگوی ویژه خبری بر اخذ مالیات از کل درآمد یا مالیات پی آی تی تاکید کرد.

وی گفت: مردم آزاری را باید کنار بگذاریم. فعالیتی داریم که ضد تولید است اما مالیات ستانی از آن انجام نمی شود. مالیات بر خانه خالی یا مالیات بر خودروی لوکس تاکنون اجرایی نشده است.

قاضی زاده هاشمی افزود: یک مالیات پی آی تی داریم که مالیات بر کل درآمد است. لایحه آن در مجلس است و مدت ها مانده است. یک کار اصلی است زیرا یک رژیم یکپارچه به لحاظ مالیات و یارانه برای کل خانوار درست می کند و نیاز به اخذ سایر مالیات ها را از بین می برد. ما برای اینکه تولید رشد پیدا کند، باید مالیات بر اشتغال را کاهش دهیم.

وی ادامه داد: باید تولیدکننده را با انواع و اقسام مالیات ها آزار ندهیم. متاسفانه مالیات ممیز محور هم هست و هوشمند نیست. باید مالیات بر کل درآمد را با یک نظام کاملا هوشمند جایگزین کنیم.

نرخ مالیات ستانی برنامه هفتم توسعه قابل تحقق است

علیرضا زاکانی نیز درباره مالیات معتقد است که مالیات بیش از آنکه ابزار درآمد دولت باشد، یک ابزار تنظیم گری است و دولت ها باید متوجه این مسئله باشند.

وی تاکید کرد: مالیات باید در خدمت تولید قرار گیرد نه اینکه شیرازه تولید را بگیرد و زمین گیر کند.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری توضیح داد: در خصوص بنگاه های کوچک و اصناف باید با اغماض برخورد کرد و امکان کار به آنها داد اما درخصوص گردن کلفت هایی که از مالیات فرار می کند و بنگاه هایی که سود درشت می برند، کم اظهاری می کنند و کمتر به مالیات توجه می کنند؛ نیازمند هوشمندسازی و دقت است.

وی اضافه کرد: اگر جایی قرار است معافیت مالیات در نظر گرفته شود، مالیات را صفر می کنند که صحنه شفاف شود و معلوم شود چه کسی در کشور چه کار می کند. این اراده تا امروز نبوده است و این اشکال بزرگ است

زاکانی بیان کرد: اگر بنا باشد مالیات بگیرید، مجموعه های درشت باید مالیات بپردازند. شفافیت مالیاتی ایجاد شود و مسیری بروید که این مسیر با جریان تولید کشور همراهی کند. نه اینکه دولت مقابل جریان تولید کشور بایستد و بخواهد با مالیات سیستم تولید را تضعیف کند.

وی تاکید کرد: می توان جلوی فرار مالیاتی را گرفت و دریافت مالیات به اندازه ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی که در برنامه هفتم پیش بینی شده است، قابل تحقق است.

مالیات بر عایدی سرمایه را تصویب کردیم

محمد باقر قالیباف نیز از تلاش برای سامانه محور شدن مالیات و عقب ماندگی یک دهه ای در این حوزه خبر داد.

وی با اشاره به فرارهای مالیاتی گفت: ۱۲ میلیون نفر مودی مالیاتی داریم که ۹ میلیون نفر پوشه ها را دنبال کرده اند و قریب به پنج میلیون نفر مشمول مالیات نیستند زیرا سقفی برای معافیت مالیاتی آنها در نظر گرفته ایم.

قالیباف توضیح داد: خیلی جاها به تولیدکننده معافیت مالیاتی دادیم. به افراد معافیت مالیاتی دادیم. این یعنی نرخ صفر گزارش می دهند. این از سیاست های قطعی برنامه هفتم است اما اخیرا مالیات بر عایدی را به تصویب رساندیم که کمتر از یک درصد مردم شامل این نوع مالیات می شوند.

وی اضافه کرد: کسانی که سفته بازی می کنند، ۵۰۰ تا ماشین خرید و فروش می کنند و کسانی که بدون زحمت با رابطه و رانت در بازار حضور دارند، با مالیات بر عایدی سرمایه کنترل می شوند. هرگز نباید فشار به تولیدکننده، مردم و افراد خرده پا بیاید که در برنامه هفتم توسعه به طور دقیق به این مطلب اشاره شده است.

مقابله با فرار مالیاتی به کمک هوش مصنوعی

مصطفی پور محمدی نیز با تاکید بر اینکه دیگر نمی توان با نظام های گذشته و ممیزی ها مسائل مالیاتی را حل کرد، افزود: نیازمند بانک های جامع اطلاعاتی و نرم افزارهای توانمند برای محاسبه هستیم.

وی گفت: یکی از مسائل مهم برای تامین بودجه هر کشوری به ویژه صاحبان اقتصادهای موفق، بحث نظام مالیاتی است زمانی این محقق می شود که ما اطلاعات کافی از افراد داشته باشیم این اطلاعات باید به صورت شفاف اخذ شود با محاسبات دقیق، طبق قانون از مودیان مالیاتی گرفته شود.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری داشتن بانک اطلاعات جامع را عاملی برای مقابله با فرار مالیاتی اعلام کرد و گفت: راهکار مقابله با فرار مالیاتی، توسعه دولت الکترونیک و استفاده از هوش مصنوعی است، فرار مالیاتی و نقاط پنهان مالیاتی زیادی در کشور وجود دارد، نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشور حدود ۴ درصد است، در حالی که قرار بود به بیش از ۹ تا ۱۰ درصد برسیم، البته در برنامه هفتم توسعه نیز برنامه ریزی شده که این نسبت را به ۱۰ درصد برسد.

وی اضافه کرد: باید به سراغ مودیانی برویم که مالیات نمی دهند و گردش مالی روشن و شفاف ندارند، ظرفیت های خوب، بانک ها و نرم افزارهای خوبی در این راستا ایجاد شده، جوان های متخصص خوبی داریم و بسیار خوشبین هستم که می توانیم از طریق توسعه دولت الکترونیک و هوش مصنوعی تحول اقتصادی ایجاد کنیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود توضیح داد: نظام مالیاتی خط افقی دارد که هیچ فردی در آن مستثنی نیست و در خط عمودی باید هر فردی با توجه به درآمد خود، مالیات پرداخت کند. اما این موضوع زمانی محقق خواهد شد که به صورت شفاف از مودیان مالیاتی اطلاعاتی دقیقی داشته باشیم و در این سیستم با نظام ممیزی مالیاتی نمی توان مشکل را حل کرد. بلکه نظامات عادلانه مالیاتی وجود دارد تا از فرار مالیاتی جلوگیری کند.

وی با اشاره به وجود پرونده های که بیش از ۲۴ هزار میلیارد تومان گردش مالی دارند، افزود: صاحبان این حساب ها زنان سالخورده و کودکان بودند و چنین حساب هایی زمینه ساز فرار مالیاتی هستند. در چنین شرایطی برای مالیات به تولیدکننده خرد و کاسب منظم فشار وارد می کنیم.

پورمحمدی تاکید کرد: مالیات گیری باید از بخش هایی باشد که مالیات نمی دهند و گردش مالیاتی دقیق و شفافیت مالیاتی ندارند و برای این هدف باید به سمت دولت الکترونیک و هوش مصنوعی برویم.